Δύο λεπτά χάους στην ασιατική αγορά ήταν αρκετά για να μπει η στερλίνα στην χρονοκάψουλα: με βουτιά 6,1% βυθίστηκε στα χαμηλά 31 ετών προκαλώντας «σεισμό» στην παγκόσμια συναλλαγματική αγορά.
Ενδοσυνεδριακά, το βρετανικό νόμισμα κατέρρευσε στα 1,1841 δολάρια, υπενθυμίζοντας σε όλους –επενδυτές, παράγοντες της αγοράς, κυβερνήσεις– ότι το Brexit δεν είναι παιχνίδι και ίσως το «βελούδινο διαζύγιο» να μην έρθει ποτέ.
Το κραχ ήταν τόσο αιφνίδιο που οι traders νόμιζαν προς στιγμήν ότι οφείλεται σε ανθρώπινο λάθος –το επονομαζόμενο «χοντρό δάκτυλο (fat finger)– με τους αλγόριθμους να ενισχύουν τις πιέσεις ρευστοποίησης σε μια ημέρα που ο συναλλακτικός όγκος βρισκόταν ήδη χαμηλά.
Τη σκυτάλη από τις ασιατικές αγορές πήραν οι ευρωπαϊκές, με το βρετανικό νόμισμα να συνεχίζει τις πρώτες ώρες της διαπραγμάτευσης την ελεύθερη πτώση του. Ενδοσυνεδριακά, βέβαια, η λίρα ανέκτησε μερικώς το χαμένο έδαφος και επανήλθε στα 1,2377 δολάρια (στις 15:00 ώρα Ελλάδος). Η έκταση και η ταχύτητα της πτώσης, όμως, αναδεικνύουν και άλλες παθογένειες των συναλλαγματικών αγορών.
«Ρηχά νερά»
«Δεν θα περίμενε κανείς να συμβεί αυτό σε μια ημι-αποτελεσματική αγορά», σχολιάζει στο Bloomberg ο Ulrich Leuchtmann από την Commerzbank στη Φρανκφούρτη. «Εδώ υπάρχει ζήτημα ρευστότητας, το οποίο «ροκανίζει» εδώ και δύο χρόνια τα θεμέλια της αγοράς αλλά οι αρμόδιοι χάραξης πολιτικής επιμένουν τα το αγνοούν. Οι αυστηροί κανονισμοί που έχουν επιβληθεί, δικαίως, τα τελευταία χρόνια είχαν μια πολύ σοβαρή παρενέργεια: η μεταβλητότητα στην αγορά συναλλάγματος εκτινάχθηκε και σε πολλές περιπτώσεις η ρευστότητα είναι εξαιρετικά μικρή», προειδοποιεί ο επικεφαλής Συναλλαγματικής Στρατηγικής.
«Η αγορά “παραπάτησε” πυροδοτώντας μαζικές πωλήσεις μέσω των αλγόριθμων», εξηγεί ο Hugh Killen, επικεφαλής συναλλάγματος της Westpac Banking Corp. «Δεν βλέπουμε σημαντική ζήτηση για τη στερλίνα στα χαμηλά αυτά επίπεδα», σημειώνει.
«Πανικός» στην BoE
Λίγη ώρα μετά τη βουτιά της στερλίνας στην Ασία, ο εκπρόσωπος της Τράπεζας της Αγγλίας (BoE) έσπευσε να διαβεβαιώσει τον επενδυτικό κόσμο ότι «διερευνώνται» τα αίτια του κραχ. Η δήλωση αυτή μοιάζει οξύμωρη, αν θυμηθεί κανείς τις δηλώσεις που έκανε πριν λίγες ημέρες ο αναπληρωτής διοικητής της τράπεζας, Ben Broadbent, ότι «η πτώση της στερλίνας είναι σχετικά ήπια».
Οι αναλυτές παραπέμπουν στις δηλώσεις του Francois Hollande την Πέμπτη ότι η Βρετανία θα «πληρώσει το τίμημα» του Brexit που αποφάσισε στις εκλογές του Ιουνίου. Όπως αποκάλυψε, οι συνομιλίες της ΕΕ με τη Βρετανία επίπονες. «Πρέπει να πληρώσει το τίμημα, αλλιώς οι διαπραγματεύσεις δεν θα έχουν θετική κατάληξη», προειδοποίησε ο Γάλλος πρόεδρος.
Φαινόμενο «χιονοστιβάδα»
Σύμφωνα με τον Gareth Berry από τη Macquarie Bank, πάντως, τα σχόλια αυτά δεν αρκούν για να πυροδοτήσουν μια τέτοια μαζική ρευστοποίηση, αλλά λόγω της χαμηλής ρευστότητας, η χιονόμπαλα γίνεται χιονοστοιβάδα. Όπως προειδοποιεί ο ίδιος, μπορεί σήμερα η λίρα να ανακτήσει τα 1,25 δολάρια, αλλά οι τεχνικές στηρίξεις έχουν σπάσει και το μέλλον είναι δυσοίωνο για το βρετανικό νόμισμα τους επόμενους μήνες.
Από τις 23 Ιουνίου που στήθηκαν οι κάλπες στη Βρετανία έως σήμερα, το νόμισμα έχει χάσει το 17% της αξίας του. Τα καλά νέα είναι ότι ενισχύονται οι εξαγωγές των βρετανικών προϊόντων που πλέον είναι πιο ελκυστικές για τους αγοραστές σε δολάρια, ευρώ και άλλα νομίσματα. Η άλλη «όψη του νομίσματος», όμως, είναι τα κρατικά ομόλογα, τα οποία πλήττονται σε αυτό το περιβάλλον. Η απόδοση του 10ετούς ομολόγου οδεύει προς τη μεγαλύτερη εβδομαδιαία άνοδο από τον Αύγουστο 2015.
Η μεταβλητότητα της αγοράς την Πέμπτη συνοψίζεται σε μία λέξη: «τρομαχτική». Αυτό επισημαίνει ο Karl Schamotta της Cambridge Global Payments στο Τορόντο. «Η εμπιστοσύνη στις αγορές συναλλάγματος δέχθηκε ακόμη ένα τεράστιο πλήγμα και κάθε trader που ανέβηκε στο τραινάκι του τρόμου σήμερα θα αναρωτιέται τι επιφυλάσσει το μέλλον για τα νομίσματα», καταλήγει.
