Δύο χρόνια μετά την εξαγγελία για την πραγματοποίηση πιλοτικού προγράμματος προσυμπτωματικού ελέγχου για τον καρκίνο του πνεύμονα, με τη συμμετοχή 10 νοσοκομείων, το πρόγραμμα παραμένει έωλο, με τους επιστήμονες της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρίας (ΕΠΕ) να εκφράζουν τον προβληματισμό τους, δεδομένου ότι ο καρκίνος του πνεύμονα έχει την υψηλότερη θνησιμότητα από όλα τα ογκολογικά νοσήματα και καταγράφονται ετησίως στην Ελλάδα τουλάχιστον 9.800 νέα περιστατικά και περίπου 8.000 θάνατοι από τη νόσο. Το πρόγραμμα προσυμπτωματικού ελέγχου διενεργείται με την αξονική θώρακος χαμηλής δόσης ακτινοβολίας και δεν αφορά τον γενικό πληθυσμό, αλλά μεσήλικες που έχουν υπάρξει ή παραμένουν καπνιστές για χρόνια.
Η διενέργειά του πέρα από το ότι βοηθά στην πρώιμη διάγνωση των όγκων του πνεύμονα, έχει παράπλευρα οφέλη, καθώς η αξονική θώρακος χαμηλής δόσης ακτινοβολίας συμβάλλει στη διάγνωση μη διαγνωσμένης χρόνιας αποφρακτικής πνευμονοπάθειας (ΧΑΠ) και μη διαγνωσμένων καρδιαγγειακών προβλημάτων, με συνέπεια από αυτές τις δύο μεγάλες κατηγορίες ασθενειών (χρόνιες πνευμονοπάθειες και καρδιαγγειακά) να επιτυγχάνεται εξοικονόμηση κόστους νοσηλειών κατά 35%, σύμφωνα με έρευνα των ΗΠΑ, καθώς οι ασθενείς εντοπίζονται εγκαίρως.
Στο μεταξύ, όπως επισημαίνει ο πνευμονολόγος Ελευθέριος Ζέρβας, διευθυντής ΕΣΥ, 7η Πνευμονολογική Κλινική και Κέντρο Άσθματος του νοσοκομείου «Η Σωτηρία», δύο μελέτες (μία ελληνική και μια πανευρωπαϊκή με τη συμμετοχή της χώρας μας) δείχνουν την συχνότητα εμφάνισης του καρκίνου του πνεύμονα στην εγχώριο πληθυσμό, με στατιστικά που συνάδουν. Η πρώτη μελέτη της Οργάνωσης FairLife LCC έγινε με τη συμμετοχή νοσοκομείων της Λάρισας, της Αλεξανδρούπολης, της Θεσσαλονίκης και της Πάτρας, με 441 συμμετέχοντες συνολικά και διαγνώστηκαν 8 περιστατικά καρκίνου του πνεύμονα. Η δεύτερη μελέτη με το όνομα Solace, έγινε σε 15 χώρες (συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας) και σε ευάλωτους πληθυσμούς όπως οι Ρομά και οι κάτοικοι απομακρυσμένων περιοχών που δεν έχουν κοντά τους οργανωμένη δομή υγείας. Από τη χώρα μας συμμετείχε δείγμα 509 ατόμων, από την Αθήνα και το Ηράκλειο Κρήτης, όπου πάλι βρέθηκαν 8 καρκίνοι, εκ των οποίων 7 καρκίνοι του πνεύμονα και ένας καρκίνος του παγκρέατος. Και στις δύο μελέτες το ποσοστό διάγνωσης του πνευμονικού καρκίνου ήταν στο 2% του δείγματος.
Σε 11 ασθενείς με ΧΑΠ χορηγούνται οι νέες βιολογικές θεραπείες
Στον αντίποδα της στασιμότητας που βλέπουμε αναφορικά με την έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του πνεύμονα, πιο αισιόδοξα είναι τα νέα αναφορικά με την φαρέτρα για την αντιμετώπιση της χρόνιας αποφρακτικής πνευμονοπάθειας. Όπως επισημαίνει ο ομότιμος καθηγητής πνευμονολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης Νίκος Τζανάκης, εντάχθηκαν οι πρώτοι 11 ασθενείς με ΧΑΠ στη θεραπεία με τα δύο νέα μονοκλωνικά αντισώματα –που ξεκίνησαν από το σοβαρό άσθμα και πλέον έχουν έγκριση και για τη ΧΑΠ. Τα δύο μονοκλωνικά αντισώματα (dupilumab & mepolizumab) μειώνουν σημαντικά τις παροξύνσεις της ΧΑΠ που και επιδεινώνουν την υγεία των ασθενών και ανεβάζουν στα ύψη το κόστος των (πολυήμερων) νοσηλειών. Οι θεραπείες χορηγούνται μέσω του Συστήματος Ηλεκτρονικής Προέγκρισης όπως ισχύει για όλα τα ακριβά φάρμακα. Η συμβολή τους στην υγεία και την εξοικονόμηση πόρων είναι σημαντική όπως αναδείχθηκε μέσα από το άσθμα, καθώς και οι δύο βιολογικοί παράγοντες αναπτύχθηκαν για το σοβαρό άσθμα, που αφορά το 5% των ασθματικών ασθενών. Παρότι είναι περιορισμένοι αριθμητικά οι ασθενείς με σοβαρό άσθμα, αυτός ο περιορισμένος πληθυσμός αντιστοιχεί το 80% της συνολικής δαπάνης για το άσθμα. Παράλληλα, όπως επισημαίνει ο καθηγητής Πνευμονολογίας ΕΚΠΑ Πέτρος Μπακάκος, διευθυντής της Α’ Πνευμονολογικής Κλινικής του νοσοκομείου «Η Σωτηρία», η Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία ξεκινά για πρώτη φορά να καταγράψει τους ασθενείς που νοσούν με σοβαρό άσθμα στην Ελλάδα και να αποτυπώσει τις επιπτώσεις της νόσου, μέσω της συστηματικής παρακολούθησης 619 Ελλήνων ασθενών με σοβαρό άσθμα.
