Σύμφωνα με τη νέα επιδημιολογική έκθεση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, σε 34 χώρες έχει ταυτοποιηθεί το νέο στέλεχος της γρίπης Κ, που παρουσιάζει κάποιες μεταλλάξεις οι οποίες το καθιστούν ικανό να αυξήσει την πίεση στα συστήματα υγείας, μέσω της αύξησης των νοσηλειών.
Η επιδημιολογική έκθεση του ΠΟΥ φανερώνει ότι αν και η παγκόσμια δραστηριότητα των ιών της γρίπης παραμένει εντός των αναμενόμενων εποχικών ορίων, έχουν παρατηρηθεί πρώιμες αυξήσεις και υψηλότερη δραστηριότητα από την τυπική αυτή την εποχή του χρόνου σε ορισμένες περιοχές.
Οι εποχικοί ιοί γρίπης, συμπεριλαμβανομένων των ιών A(H3N2), εξελίσσονται συνεχώς με την πάροδο του χρόνου. Από τον Αύγουστο του 2025, έχει παρατηρηθεί ραγδαία αύξηση των ιών υποστελέχους A(H3N2) J.2.4.1, ή αλλιώς Κ, που ανιχνεύθηκαν από διάφορες χώρες με βάση τα διαθέσιμα δεδομένα γενετικής αλληλουχίας. Αυτοί οι ιοί - δηλαδή του στελέχους (ή υποστελέχους) K - έχουν αρκετές αλλαγές από τους συγγενείς ιούς A(H3N2).
Τα τρέχοντα επιδημιολογικά δεδομένα δεν υποδεικνύουν αύξηση της σοβαρότητας της νόσου, αν και αυτή η υποκατηγορία σηματοδοτεί μια αξιοσημείωτη εξέλιξη στους ιούς της γρίπης A(H3N2). Οι πρώτες εκτιμήσεις υποδηλώνουν ότι το εμβόλιο της γρίπης συνεχίζει να παρέχει προστασία από την νοσηλεία τόσο σε παιδιά όσο και σε ενήλικες, παρόλο που η αποτελεσματικότητά του έναντι της κλινικής νόσου κατά την τρέχουσα περίοδο παραμένει αβέβαιη.
Τα εμβόλια παραμένουν απαραίτητα, ειδικά για άτομα υψηλού κινδύνου για επιπλοκές της γρίπης και τους φροντιστές τους. Ακόμα κι αν υπάρχουν ορισμένες γενετικές διαφορές μεταξύ των κυκλοφορούντων ιών της γρίπης και των στελεχών που περιλαμβάνονται στα εμβόλια, το εποχικό εμβόλιο της γρίπης μπορεί να παρέχει προστασία έναντι των μεταδιδόμενων ιών και των άλλων στελεχών του ιού που περιλαμβάνονται στο εμβόλιο. Ο εμβολιασμός αναμένεται να προστατεύει από σοβαρές ασθένειες και παραμένει ένα από τα πιο αποτελεσματικά μέτρα δημόσιας υγείας. Στο βόρειο ημισφαίριο, ορισμένες χώρες έχουν αναφέρει πρόωρη έναρξη της περιόδου γρίπης.
Η παγκόσμια επιτήρηση και παρακολούθηση της γρίπης διεξάγεται μέσω του Παγκόσμιου Συστήματος Επιτήρησης και Αντίδρασης στη Γρίπη (GISRS), ενός δικτύου συντονισμένου από τον ΠΟΥ με πάνω από 160 ιδρύματα σε 131 κράτη μέλη. Βάση της παγκόσμιας έκθεσης, οι ιοί A(H3N2) κυριαρχούν από τον Σεπτέμβριο (Εικ. 2).
Γενετικές αποκλίσεις των ιών της γρίπης A(H3N2)
Με βάση τα δεδομένα γενετικής αλληλουχίας που είναι διαθέσιμα στο GISAID , ένα μείγμα στελεχών και υποστελεχών αιμοσυγκολλητίνης A(H3N2) κυκλοφορεί σήμερα παγκοσμίως. Ωστόσο, έχει σημειωθεί πρόσφατη και ραγδαία αύξηση σε ένα συγκεκριμένο υποστέλεχος του A(H3N2), J.2.4.1 (γνωστό και ως υποστέλεχος K ).
Οι ιοί του υποστελέχους K A(H3N2) έχουν γενετικά αποκλίνει από συγγενείς ιούς J.2.4 και έχουν αρκετές αλλαγές αμινοξέων στην αιμοσυγκολλητίνη τους (την βασική πρωτεϊνη). Οι ανιχνεύσεις ιών του υποστελέχους K αυξάνονται σε πολλά μέρη του κόσμου, με εξαίρεση, μέχρι σήμερα, τη Νότια Αμερική. Οι ιοί του υποστελέχους K ήταν ιδιαίτερα εμφανείς από τον Αύγουστο του 2025 στην Αυστραλία και τη Νέα Ζηλανδία και έχουν πλέον εντοπιστεί σε περισσότερες από 34 χώρες τους τελευταίους 6 μήνες.
Η επιδημιολογία της γρίπης ανά περιφέρεια του ΠΟΥ
Ευρώπη
Από τις 21 Νοεμβρίου 2025, τα αναφερόμενα ποσοστά γριπώδους νόσου ή/και οξείας αναπνευστικής λοίμωξης στην πρωτοβάθμια περίθαλψη ήταν στα αρχικά επίπεδα για τις περισσότερες χώρες και περιοχές της Ευρωπαϊκής Περιφέρειας του ΠΟΥ. Ωστόσο, οι ανιχνεύσεις αυξάνονταν και το περιφερειακό ποσοστό θετικότητας στην επιτήρηση των δειγμάτων πρωτοβάθμιας περίθαλψης αυξήθηκε πάνω από 10% τις εβδομάδες 45 και 46 (που έληξαν στις 15 Νοεμβρίου), σηματοδοτώντας την έναρξη της περιόδου γρίπης 2025/26 για την Ευρωπαϊκή Περιφέρεια. Αυτό ήταν περίπου τέσσερις εβδομάδες νωρίτερα, αλλά όχι ασυνήθιστο, με επιδημιολογικές τάσεις παρόμοιες με αυτές που παρατηρήθηκαν στην περίοδο γρίπης 2022/23.
Η δραστηριότητα της γρίπης παρουσίαζε διακυμάνσεις μεταξύ των χωρών, με εκείνες στα δυτικά της Περιοχής να παρουσιάζουν γενικά νωρίτερα αυξήσεις των δεικτών γρίπης σε σύγκριση με άλλες. Οι εισαγωγές, οι ανιχνεύσεις και το ποσοστό θετικότητας στην επιτήρηση των νοσοκομείων αυξάνονταν επίσης, με υψηλότερο ποσοστό στους ασθενείς ηλικίας 65 ετών και άνω. Η πλειονότητα των ανιχνεύσεων γρίπης από συστήματα πρωτοβάθμιας περίθαλψης φρουρών και μη φρουρών και συστήματα επιτήρησης νοσοκομείων ήταν ιοί A(H3N2).
Ανατολική Μεσόγειος
Ενώ η δραστηριότητα της γρίπης στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου του ΠΟΥ αυξήθηκε συνολικά τον Οκτώβριο με κυρίαρχο τον ιό A(H3N2), υπήρξαν διακυμάνσεις ανά ζώνη. Σε χώρες στο βόρειο τμήμα της περιοχής, οι ανιχνεύσεις γρίπης αυξήθηκαν τον Οκτώβριο με κυρίαρχο τον ιό της γρίπης A(H1N1)pdm09 και μικρότερα ποσοστά ανιχνεύσεων ιών γρίπης A(H3N2) και B. Στην Αραβική Χερσόνησο, οι ανιχνεύσεις γρίπης αυξήθηκαν επίσης τον Οκτώβριο, αλλά με κυρίαρχο τον ιό της γρίπης A(H3N2).
Αμερική
Κατά τη διάρκεια της περιόδου έξαρσης του 2025 στο νότιο ημισφαίριο στην Αμερική, η μετάδοση της γρίπης ξεπέρασε το εποχικό όριο στα μέσα Μαρτίου, παραμένοντας κυρίως σε χαμηλά έως μέτρια επίπεδα. Η κυκλοφορία οφειλόταν στη γρίπη A(H1N1)pdm09, φτάνοντας σε μέγιστη θετικότητα 19%. Στη συνέχεια, η δραστηριότητα μειώθηκε σε χαμηλά επίπεδα μέχρι τα τέλη Αυγούστου, όταν παρατηρήθηκε αύξηση στην κυκλοφορία, η οποία σχετίζεται με τη γρίπη A(H3N2) στη Βραζιλία και τη Χιλή.
Στις χώρες του βόρειου ημισφαιρίου της Αμερικής, κατά την εβδομάδα 45 του 2025, η εποχική κυκλοφορία της γρίπης παρέμεινε χαμηλή, με τον ιό της γρίπης A(H1N1)pdm09 να κυριαρχεί στην Καραϊβική και την Κεντρική Αμερική. Στη Βόρεια Αμερική, η δραστηριότητα της γρίπης -αν και ακόμη χαμηλή- αυξανόταν, κυρίως λόγω των ανιχνεύσεων του ιού της γρίπης Α. Ενώ οι περισσότερες ανιχνεύσεις στο Μεξικό αφορούσαν τον ιό της γρίπης A(H1N1)pdm09, παρατηρήθηκε επικράτηση του ιού της γρίπης A(H3N2) στις Ηνωμένες Πολιτείες και τον Καναδά, με αυξανόμενες ανιχνεύσεις της υποομάδας K του ιού A(H3N2).
Νοτιοανατολική Ασία
Οι ανιχνεύσεις γρίπης στην περιοχή της Νοτιοανατολικής Ασίας άρχισαν να αυξάνονται από τον Ιούνιο, κορυφώθηκαν τον Αύγουστο και έκτοτε παρέμειναν γενικά χαμηλές με ορισμένες εξαιρέσεις. Από το 2025 έως τον Νοέμβριο, το ποσοστό της γρίπης Α μεταξύ όλων των ιών γρίπης που βρέθηκαν θετικοί ήταν 66%. Η γρίπη A(H3N2) ήταν ο κυρίαρχος υποτύπος (43%) στη μετάδοση, ακολουθούμενη από την A(H1N1)pdm09 (20%). Στην Ταϊλάνδη, οι ανιχνεύσεις γρίπης κυρίως της A(H3N2) αυξήθηκαν τον Οκτώβριο και τον Νοέμβριο. Οι ανιχνεύσεις γρίπης A(H3N2) αυξήθηκαν επίσης από τον Ιούλιο στο Μπαγκλαντές και τον Οκτώβριο στη Σρι Λάνκα. Ενώ η περιοχή έχει δει αύξηση της γρίπης A(H3N2), 22 αλληλουχίες του υποστελέχους Κ έχουν αναφερθεί στο GISAID από το Νεπάλ (1), την Ινδία (4) και την Ταϊλάνδη (17) έως τις 30 Νοεμβρίου.
Δυτικός Ειρηνικός
Από τις αρχές Οκτωβρίου 2025, η εποχική δραστηριότητα της γρίπης έχει αυξηθεί στην περιοχή του Δυτικού Ειρηνικού. Σε ορισμένες χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Ιαπωνίας και της Δημοκρατίας της Κορέας, η έναρξη της τυπικής περιόδου εποχικής δραστηριότητας της γρίπης ξεκίνησε νωρίτερα από ό,τι τα προηγούμενα χρόνια. Από τις 9 Νοεμβρίου 2025, η θετικότητα της γρίπης κυμαινόταν από 8% έως 56% στις χώρες του βόρειου ημισφαιρίου. Στις χώρες του νότιου ημισφαιρίου, η δραστηριότητα της γρίπης παρουσιάζει μικτές τάσεις. Η θετικότητα έχει μειωθεί στην Αυστραλία, παραμένει υψηλή στη Νέα Ζηλανδία και αυξάνεται ραγδαία στα Φίτζι. Η αυξημένη δραστηριότητα της γρίπης στη Νέα Ζηλανδία και τα Φίτζι είναι ασυνήθιστη για αυτήν την εποχή του χρόνου.
Ο κυρίαρχος υποτύπος γρίπης που κυκλοφορεί είναι η γρίπη A(H3N2), σηματοδοτώντας μια μετατόπιση από τον A(H1N1)pdm09, ο οποίος κυριάρχησε κατά τη χειμερινή περίοδο 2024-2025 στο βόρειο ημισφαίριο. Οι αυξήσεις της γρίπης οφείλονται κυρίως στην επέκταση του υποστελέχους K του A(H3N2), που αντιπροσωπεύει το 89% των αλληλουχιών που υποβλήθηκαν στο GISAID από την περιοχή του Δυτικού Ειρηνικού (από τις 21 Νοεμβρίου 2025).
Γενετικά μετατοπισμένοι ιοί της γρίπης A(H3N2), γνωστοί ως ιοί υποστελέχους Κ, έχουν εντοπιστεί σε πολλές χώρες. Ενώ τα δεδομένα σχετικά με το πόσο καλά λειτουργεί το εμβόλιο κατά της κλινικής νόσου αυτή την εποχή είναι ακόμη περιορισμένα, ο εμβολιασμός αναμένεται να προστατεύει από σοβαρές ασθένειες και παραμένει ένα από τα πιο αποτελεσματικά μέτρα δημόσιας υγείας.
Προς το παρόν, παραμένει ασαφές πώς το εμβόλιο θα προστατεύσει από την κλινική νόσο κατά τη διάρκεια της τρέχουσας περιόδου. Ωστόσο, οι πρώτες εκτιμήσεις για την αποτελεσματικότητα του εμβολίου δείχνουν ότι το τρέχον εμβόλιο είναι 70% έως 75% αποτελεσματικό στην πρόληψη της νοσηλείας σε παιδιά ηλικίας 2 έως 17 ετών και 30% έως 40% αποτελεσματικό σε ενήλικες.
Αντιικά φάρμακα
Οι ασθενείς που διατρέχουν υψηλό κίνδυνο εξέλιξης σε σοβαρή νόσο είναι πιθανό να ωφεληθούν από τα αντιιικά φάρμακα για να μειωθεί η πιθανότητα εισαγωγής τους στο νοσοκομείο. Οι ομάδες υψηλού κινδύνου περιλαμβάνουν ενήλικες ≥65 ετών, άτομα με ανοσοκατασταλμένες παθήσεις, χρόνια καρδιαγγειακά, νευρολογικά ή αναπνευστικά νοσήματα. Η κακοήθεια, η εγκυμοσύνη και ο διαβήτης αυξάνουν περαιτέρω τον κίνδυνο. Άτομα ≥85 ετών ή άτομα με πολλαπλούς παράγοντες κινδύνου θεωρούνται εξαιρετικά υψηλού κινδύνου και θα μπορούσαν να ληφθούν υπόψη για προφύλαξη από αντιιικά φάρμακα εάν εκτεθούν σε γρίπη.
