Στη λίστα με τις χώρες που υιοθετούν την επιβολή φόρου διαμονής στους τουρίστες εισέρχεται το Ηνωμένο Βασίλειο, ανάμεσα στις οποίες βρίσκεται η Ελλάδα, με σκοπό, όχι να αποθαρρύνει τους επισκέπτες, αλλά για να ενισχύσει τον τουριστικό τομέα με τη χρηματοδότηση τοπικών επιχειρήσεων, τη διατήρηση των πολιτιστικών μνημείων και τη διαχείριση του κόστους ζωής και αγαθών που συνεπάγεται η αύξηση των εισερχόμενων πληθών τουριστών.
Μερικές χώρες που έχουν ήδη επιβάλει τον φόρο διαμονής σε τουρίστες είναι η Ελλάδα, η Κροατία, η Ελβετία, η Αυστρία, οι ΗΠΑ, ο Καναδάς και η Μαλαισία.
Καθώς ολοένα και περισσότεροι άνθρωποι ταξιδεύουν σε ολόκληρο τον κόσμο και οι δημοφιλέστεροι προορισμοί «πνίγονται» κατά τις περιόδους υψηλής ζήτησης, οι κυβερνήσεις εφαρμόζουν αυτό το μέτρο, ζητώντας από τους τουρίστες να πληρώνουν ένα μικρό ποσό ανά διανυκτέρευση.
Στη Βρετανία, πόλεις όπως το Εδιμβούργο, το Μάντσεστερ, το Μπόρνμουθ, και άλλες παραθαλάσσιες πόλεις έχουν ήδη αρχίσει να υιοθετούν αυτό το μέτρο.
Πώς «κινείται» το Ηνωμένο Βασίλειο
Η Σκωτία ήταν αυτή που πρωτοστάτησε, με το ψήφισμα ενός νέου νόμου το 2024 που έδωσε το «πράσινο φως» στους τοπικούς δήμους να επιβάλλουν στους τουρίστες ένα μικρό τέλος διανομής ανά διανυκτέρευση. Από τον Ιούλιο του 2026, οι τουρίστες που θα κάνουν check-in στα ξενοδοχεία θα πρέπει να πληρώνουν φόρο 5% για τη διαμονή τους. Τα χρήματα αυτά θα αξιοποιούνται από τον δήμο για διάφορες ενέργειες που θα συμβάλλουν στην ανάπτυξη της πόλης, όπως καθαρισμό δρόμων, δημόσιες συγκοινωνίες, φεστιβάλ και άλλες δραστηριότητες που θα κάνουν την πρωτεύουσα πιο «ελκυστική», τόσο για τους επισκέπτες όσο και για τους πολίτες της.
Άλλα δημοτικά συμβούλια της χώρας, όπως τα Highlands, όπου μέρη όπως το Isle of Skye «αισθάνονται» την πίεση από τα έντονα τουριστικά κύματα που δέχονται, σχεδιάζουν μια παρόμοια χρέωση. Η δημόσια διαβούλευση βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη και η εφαρμογή της θα μπορούσε να ξεκινήσει στα τέλη του 2026.
Η Αγγλία ακολουθεί τα βήματα της Σκωτίας -λίγο διαφορετικά. Δεδομένου ότι δεν υπάρχει ακόμη επίσημος νόμος που να επιτρέπει την επιβολή ενός «τουριστικού φόρου», οι πόλεις ακολουθούν μια διαφορετική στρατηγική. Βασισμένο στο TBIDs (Tourism Business Improvement Districts), το Μάντσεστερ ξεκίνησε το 2023 να χρεώνει 1 λίρα ανά διανυκτέρευση σε πάνω από 70 ξενοδοχεία, μια κίνηση που αναμένεται να αποφέρει πάνω 3 εκατ. λίρες ετησίως.
Το Λίβερπουλ και το Μπόρνμουθ ακολούθησαν στα ίδια βήματα, χρεώνοντας 2 λίρες ανά διανυκτέρευση σε μεγαλύτερα ξενοδοχεία. Ο στόχος αυτής της στρατηγικής είναι, όχι μόνο να βελτιώνουν την εμπειρία των επισκεπτών, αφού αυτά τα έσοδα από τον κλάδο του τουρισμού διοχετεύονται από τους δήμους στην ανάπτυξη των ίδιων των πόλεων, αλλά και στο να ελαφρύνουν το κόστος ζωής για τους ντόπιους.
Στην περιφέρεια του Λονδίνου, ο δήμαρχος Σαντίκ Καν έχει εκφράσει την έντονη υποστήριξή του για την καθιέρωση ενός φόρου διαμονής στους τουρίστες στην πρωτεύουσα. Ο δήμος έχει προτείνει ένα τέλος διανυκτέρευσης 5%, το οποίο θα μπορούσε να αποφέρει πάνω από 285 εκατ. ευρώ ετησίως. Τα έσοδα αυτά θα μπορούσαν να αποτελέσουν μια «ανάσα» για τις υπερφορτωμένες δημόσιες συγκοινωνίες, την αστυνόμευση και τους χώρους πρασίνου της πόλης -υπό την προϋπόθεση ότι μια νομική μεταρρύθμιση θα τεθεί (κάποια στιγμή) σε ισχύ.
Στο μεταξύ, η Ουαλία έχει ως στόχο να εισαγάγει ένα ευέλικτο εθνικό πλαίσιο έως το τέλος του 2024, επιτρέποντας στους επιμέρους δήμους να δημιουργήσουν ένα σύστημα που να ανταποκρίνεται στις τοπικές τους ανάγκες -ιδιαίτερα στις παράκτιες και αγροτικές περιοχές που δέχονται πίεση από την αύξηση του αριθμού των τουριστών.
Ακολουθώντας το παγκόσμιο trend
Με τον ολοένα αυξανόμενο ρυθμό των τουριστικών εισροών στη χώρα, δεν είναι παράλογο που η Βρετανία εισέρχεται σταδιακά στη λίστα με τις χώρες που επιβάλλουν φόρο διαμονής στους επισκέπτες.
Στη Βόρεια Αμερική, οι ΗΠΑ και ο Καναδάς βασίζονται στα έσοδα από τους φόρους διαμονής που επιβάλλουν στους τουρίστες που διαμένουν σε ξενοδοχεία. Σε πόλεις όπως η Νέα Υόρκη και το Τορόντο, ο φόρος αυτός μπορεί «εύκολα» να ξεπεράσει το 10%, με τα έσοδα να προορίζονται για την συντήρηση των πόλεων και τις δημόσιες συγκοινωνίες.
Στην Ευρώπη, η Αυστρία, η Ελβετία και η Κροατία έχουν θεσπίσει μικρές -αλλά σημαντικές για την τοπική κοινότητα- χρεώσεις ανά διανυκτέρευση, οι οποίες διαφέρουν ανά περιοχή. Στην Ελλάδα, ένα τέλος ανθεκτικότητας στην κλιματική κρίση τέθηκε σε ισχύ το 2024, ο οποίος κυμαίνεται από 1,50 έως 10 ευρώ, ανάλογα με την κατηγορία του ξενοδοχείου που διαμένουν οι επισκέπτες, βοηθώντας τη χώρα να αντιμετωπίσει τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στις τουριστικές υποδομές της.
Στην άλλη πλευρά του πλανήτη, η Μαλαισία χρεώνει 10 RM (σχεδόν 2 δολάρια) ανά διανυκτέρευση για τους τουρίστες. Η Ταϊλάνδη εισήγαγε τέλος εισόδου στη χώρα 300 μπατ (περίπου 9 δολάρια) για τους ταξιδιώτες. Η Νέα Ζηλανδία χρεώνει 35 δολάρια NZD με το International Visitor Conservation and Tourism Levy (IVL), διοχετεύοντας τα έσοδα αυτά σε περιβαλλοντικές ενέργειες και υποδομές. Ακόμα και το Μπουτάν, που φημίζεται για την αυστηρή τουριστική πολιτική του, χρεώνει τους επισκέπτες έως και 200 δολάρια την ημέρα - κάτι που δεν φαίνεται να εμποδίζει τους ταξιδιώτες.
Πολλές χώρες που αποτελούν πασίγνωστους τουριστικούς προορισμούς, όπως η Γαλλία, η Ιταλία, η Γερμανία, η Ισπανία, η Ιαπωνία, η Ινδονησία, η Νότια Κορέα, το Μεξικό και η Τουρκία, εφαρμόζουν εδώ και χρόνια τον «τουριστικό φόρο». Τις εισφορές αυτές τις διοχετεύουν στο εσωτερικό τους προκειμένου να έχουν καθαρούς δρόμους και παραλίες, καλύτερες υποδομές, τουριστικές και μη, διατηρημένα μνημεία και μουσεία, φεστιβάλ κλπ, με κυριότερο όμως στόχο το να «ελαφρύνουν» το κόστος ζωής για τους ντόπιους, οι οποίοι υποφέρουν από την πίεση που ασκεί ο υπερτουρισμός σε πολλές από αυτές τις χώρες.
