Την ώρα που χιλιάδες νέοι, ζευγάρια και οικογένειες αναζητούν εναγωνίως ένα σπίτι με προσιτό ενοίκιο, το Δημόσιο παρακολουθεί δεκαετίες ολόκληρες ακίνητα στην ιδιοκτησία του ή χωρίς κληρονόμους να ρημάζουν. Ειδικά στην τελευταία περίπτωση, των σχολαζουσών κληρονομιών, ο κατάλογος του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών περιλαμβάνει 6.500 εκκρεμείς κληρονομιές εκ των οποίων 4.500 είναι σχολάζουσες και 2.000 υπό εκκαθάριση.
Με το στεγαστικό πρόβλημα να πιέζει τα νοικοκυριά καθώς ένα στα δυο δηλώνουν ότι διαθέτουν περισσότερο από το 30% του μηνιαίου εισοδήματος τους για την πληρωμή ενοικίου, το οικονομικό επιτελείο έχει στα σκαριά το σχέδιο για την αξιοποίηση των ακινήτων που κληρονομεί το κράτος ή ανήκουν στο Δημόσιο για τη στέγαση των νοικοκυριών. Τον δρόμο για την αξιοποίηση των ακινήτων αναμένεται να ανοίξει το νομοσχέδιο «Πλαίσιο για δωρεές προς το Δημόσιο, σχολάζουσες κληρονομίες, ιδρύματα και κοινωφελείς περιουσίες» το οποίο αναμένεται μέσα στο επόμενο διάστημα να τεθεί σε δημόσια διαβούλευση για να ψηφιστεί μετά από τη Βουλή.
Σήμερα, το Δημόσιο δεν γνωρίζει ποια είναι η οικονομική αξία των εκκρεμών κληρονομιών, πόσα και ποια ακίνητα παραμένουν ανεκμετάλλευτα ή απαξιώνονται, ενώ υπάρχουν και περιπτώσεις που η αναγνώριση του κληρονομικού δικαιώματος του Δημοσίου αποτρέπεται από πλαστές ιδιόγραφες διαθήκες. Αξίζει να σημειωθεί ότι την τελευταία 5ετία εκκαθαρίστηκαν μόλις 100 ακίνητα από σχολάζουσες κληρονομιές.
Οι διατάξεις του νομοσχεδίου θα ξεμπλοκάρουν χιλιάδες ακίνητα καθώς προβλέπουν:
- Διασύνδεση με το Εθνικό Μητρώο Πολιτών και με τα πληροφοριακά συστήματα του υπουργείου Δικαιοσύνης προκειμένου το Δημόσιο να πληροφορείται την ύπαρξη κληρονομικού δικαιώματος με διαθήκη ή εξ αδιαθέτου.
- Λειτουργία Μητρώου κηδεμόνων σχολαζουσών κληρονομιών, εκκαθαριστών και ελεγκτών κληρονομιών του Δημοσίου, στο οποίο θα μπορούν να εγγραφούν δικηγόροι, λογιστές και ελεγκτικές εταιρείες.
- Επιτάχυνση της διαδικασίας εκκαθάρισης με γνώμονα την αξία της κληρονομιάς.
- Αν τρίτος αμφισβητεί το κληρονομικό δικαίωμα του Δημοσίου, πρέπει να προσφύγει στο Μονομελές Πρωτοδικείο.
- Δεν προβάλλεται εις βάρος του Δημοσίου κληρονομικό δικαίωμα που θεμελιώνεται σε ιδιόγραφη διαθήκη.
- Ακίνητο το οποίο περιέρχεται στο Δημόσιο αφού περαιωθεί η εκκαθάριση κληρονομιάς, αξιοποιείται για σκοπούς της κρατικής στεγαστικής πολιτικής, εφόσον κριθεί ότι είναι κατάλληλο για τις αντίστοιχες χρήσεις.
Διάθεση ακινήτων και από ιδρύματα
Σήμερα είναι καταγεγραμμένα περίπου 700 ιδρύματα με καταγεγραμμένη αντικειμενική αξία ακινήτων ύψους 235 εκατ. ευρώ. Με τις νέες διατάξεις, τίθενται κανόνες διαφάνειας όπως: όλα τα ιδρύματα, ανεξαρτήτως του ύψους της περιουσίας τους ή των εισοδημάτων τους, πρέπει να δημοσιεύουν ελεγμένες οικονομικές καταστάσεις ετησίως, οι πωλήσεις ακινήτων και οι μισθώσεις να γίνονται μετά από δημόσια προκήρυξη και οι προσφορές να κατατίθενται σε δημόσια πλατφόρμα. Επίσης γίνεται διάκριση ανάμεσα σε ενεργά και αδρανή ιδρύματα.
