Ευκαιρία για αύξηση των μισθολογικών αποδοχών ή «λύση ανάγκης» για κρίσιμους παραγωγικούς κλάδους; Η υπερεργασία χαρακτηρίζει ολοένα και περισσότερο την ελληνική αγορά εργασίας, που αδυνατεί να βρει προσωπικό για να καλύψει τα χιλιάδες κενά που υπάρχουν σε καίριους τομείς της οικονομικής ζωής. Όπως δείχνουν τα επίσημα στοιχεία, οι εργοδότες καταφεύγουν όλο και συχνότερα στην ίδια «δεξαμενή» των υπαλλήλων τους, καλώντας τους να εργαστούν επιπλέον του 8ώρου, με κίνητρο την αύξηση των αποδοχών.
Ως αποτέλεσμα αυτού, οι Έλληνες δουλεύουν τις περισσότερες ώρες από όλους στην Ευρώπη, παίρνουν τους χαμηλότερους μισθούς σε σύγκριση ακόμη και με τις αρχές της οικονομικής κρίσης, η παραγωγικότητα της εργασίας είναι περίπου κατά 1/3 χαμηλότερη από τον μέσο όρο των κρατών-μελών του ΟΟΣΑ, ενώ στις κατατάξεις της παγκόσμιας ανταγωνιστικότητας η ελληνική οικονομία βρίσκεται αρκετά κάτω από τη μέση της κατάταξης.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat για το 2023, οι εργαζόμενοι στην Ελλάδα ηλικίας 20-64 ετών εργάζονται εβδομαδιαίως για την κύρια εργασία τους 39,9 ώρες, τις περισσότερες από οποιαδήποτε άλλη χώρα στην ΕΕ. Πίσω από την Ελλάδα, ακολουθούν χώρες όπως η Ρουμανία, η Πολωνία και η Βουλγαρία, με υψηλό μέσο όρο ωρών εργασίας.
Το υψηλό επίπεδο επιπλέον ωρών εργασίας, που σε αρκετούς κλάδους συνοδεύτηκε από την έλευση της Ψηφιακής Κάρτας, πιστοποιείται και από τα πρόσφατα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα το υπουργείο Εργασίας, βάσει των οποίων τον Απρίλιο του 2025 σημειώθηκε ρεκόρ υπερωριών στον τουρισμό και υψηλά ποσοστά σε άλλους κλάδους που χαρακτηρίζονται από «στενότητα» όπως το λιανεμπόριο και η εστίαση.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου, οι υπερωρίες που δηλώθηκαν τον περασμένο Απρίλιο στον κλάδο του τουρισμού εκτοξεύτηκαν κατά 1.105% έναντι του αντίστοιχου μήνα του 2024. Το ποσοστό αυτό είναι πολλαπλάσιο, όχι μόνο του μέσου όρου των κλάδων που εφαρμόστηκε το μέτρο (78%), αλλά και ενός παρεμφερούς τομέα, αυτού της εστίασης στον οποίο η αύξηση ήταν 105%.
Σύμφωνα με πληροφορίες οι υπερωρίες που καταγράφηκαν τον φετινό Απρίλιο άγγιξαν τις 45.000, ενώ ένα χρόνο νωρίτερα μόλις που ξεπερνούσαν τις 3.000. Ενδεικτικό της τάσης είναι το γεγονός πως ένα μήνα νωρίτερα, τον Μάρτιο του 2025, οι υπερωρίες που πέρασαν στο σύστημα ήταν 9.453.
Η 13ωρη εργασία
Η ανάγκη για υπερεργασία βοηθάει τους εργοδότες να καλύψουν τα κενά που δημιουργεί η έλλειψη προσωπικού και να λειτουργήσουν στοιχειωδώς τις επιχειρήσεις τους (ειδικά όσες είναι εποχικού χαρακτήρα). Για τον λόγο αυτό μάλιστα, το νέο εργασιακό νομοσχέδιο προβλέπει - μεταξύ άλλων - την 13ωρη ημερήσια εργασία σε έναν εργοδότη (από δύο ή και περισσότερους που ήταν μέχρι σήμερα).
Η διάταξη αυτή υποκρύπτει αφενός την ανάγκη των εργαζομένων να δουλεύουν παραπάνω για να εξασφαλίσουν το επιπλέον εισόδημα που δεν τους προσφέρει η 8ωρη δουλειά τους και αφετέρου την εξυπηρέτηση των εργοδοτών που θα χρησιμοποιήσουν τους εργαζόμενους που έχουν και δεν θα χρειάζεται να αναζητήσουν καινούργιους.
Στο «13ωρο» ο εργαζόμενος θα έχει προσαύξηση 20% για την 9η ώρα και προσαύξηση 40% για κάθε ώρα υπερωριακής απασχόλησης από την 10η έως και τη 13η. Το συνολικό εβδομαδιαίο ωράριο δεν θα υπερβαίνει τις 48 ώρες εργασίας μαζί με την υπερεργασία και τις υπερωρίες. Αυτό σημαίνει ότι αν ένας εργαζόμενος συμφωνήσει να δουλέψει για δυο 13ωρα μέσα στην ίδια εβδομάδα, θα πρέπει τις υπόλοιπες 3 μέρες να εργαστεί για δυο 8ώρα και ένα 6ωρο (χωρίς μείωση αποδοχών) ώστε να συμπληρωθεί το 48ωρο του ανώτατου εβδομαδιαίου χρόνου εργασίας.
Ένας στους δύο αναζητά νέο εργοδότη
Με αυτά τα δεδομένα και σε μια αγορά εργασίας που χαρακτηρίζεται από διαρκή κινητικότητα, ρευστότητα και αυξημένες απαιτήσεις, σχεδόν ένας στους δύο Έλληνες δηλώνει ότι βρίσκεται σε φάση αναζήτησης της επόμενης επαγγελματικής ευκαιρίας.
Η Έρευνα Καριέρας Υποψηφίων και Εργαζομένων του kariera.gr, σε συνεργασία με το τμήμα Διοικητικής Επιστήμης και Τεχνολογίας του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, ανέδειξε ότι η αναζήτηση εργασίας βρίσκεται στο προσκήνιο, με τις γυναίκες και τις νεότερες ηλικιακά ομάδες να εμφανίζονται πιο ενεργές.
Σχεδόν ένας στους δύο συμμετέχοντες (47%) στην έρευνα βρίσκεται σε ενεργή αναζήτηση εργασίας. Οι γυναίκες εμφανίζονται να ψάχνουν για μια νέα θέση σε μεγαλύτερο ποσοστό από τους άνδρες. Εκτός από το φύλο, φαίνεται και η ηλικία να παίζει καθοριστικό ρόλο, με τις νεότερες ηλικιακές ομάδες να είναι πιο ενεργές στην αναζήτηση νέων επαγγελματικών ευκαιριών.
Το 46% των συμμετεχόντων στην έρευνα δήλωσαν ότι αναζητούν θέση ως υπάλληλοι γραφείου, ενώ το 22% ενδιαφέρεται να απασχοληθεί στον τομέα του Ανθρώπινου Δυναμικού (HR) και το 19% στον κλάδο των Πωλήσεων (Sales).
