Χαμηλές «πτήσεις» διανύει η εισπραξιμότητα του ΕΦΚΑ από τους ελεύθερους επαγγελματίες, καθώς όπως δείχνουν τα στοιχεία του α' τριμήνου 2025, μόνο 6 στους 10 μη μισθωτούς μένουν συνεπείς στην πληρωμή των ασφαλιστικών εισφορών τους, ενώ οι 4 στους 10 είναι ασυνεπείς ως προς τις καταβολές, συσσωρεύοντας χρέη που θα έχουν αντίκτυπο την ίδια τους τη σύνταξη.
Πιο συγκεκριμένα, το α' τρίμηνο του 2025, σε σύνολο απαιτητών εισφορών ύψους 748,78 εκατ. ευρώ από 1.030.345 ασφαλισμένους ελεύθερους επαγγελματίες, αγρότες και αυτοαπασχολουμένους, ο ΕΦΚΑ εισέπραξε 497,26 εκατ. ευρώ, με το συνολικό ποσοστό των εισπράξεων να διαμορφώνεται στο 66,4% και τις απλήρωτες εισφορές να ανέρχονται στα 251,51 εκατ. ευρώ.
Επισημαίνεται ότι μέσα σε ένα έτος η εισπραξιμότητα του ΕΦΚΑ από τις εισφορές των μη μισθωτών υποχώρησε κατά 10% και διαμορφώνεται στο 66,4% (από 72,4% το αντίστοιχο τρίμηνο του 2024).
Ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός πως η συντριπτική πλειοψηφία των ανεξόφλητων οφειλών αφορά την πρώτη και πιο «φθηνή» κατηγορία ασφάλισης (255 ευρώ τον μήνα), στην οποία υπάγονται 9 στους 10 ασφαλισμένους λόγω χαμηλού ασφαλίστρου.
Για το 2025 την 1η κατηγορία επέλεξαν 924.273 ασφαλισμένοι, αλλά σε σύνολο απαιτητών εισφορών 625 εκατ. ευρώ για το πρώτο τρίμηνο εισπράχθηκαν μόνο 382 εκατ. ευρώ, με το ποσοστό εισπραξιμότητας να διαμορφώνεται στο 61,18%.
Για τους ασφαλισμένους της 2ης κατηγορίας η εισπραξιμότητα φτάνει στο 89,5%, ενώ στην 6η κατηγορία (670 ευρώ το μήνα) εκτοξεύεται σχεδόν στο 94%. Το γεγονός αυτό αποκαλύπτει πως όσοι επιλέγουν τις υψηλότερες κλίμακες ασφαλιστικών εισφορών διαθέτουν την οικονομική δυνατότητα να τις καταβάλουν και ταυτόχρονα ενδιαφέρονται να «χτίσουν» ένα καλό ποσό σύνταξης μελλοντικά, παραμένοντας συνεπείς στις πληρωμές τους.
Υπενθυμίζεται πως για το 2025 οι εισφορές αυξήθηκαν κατά 2,7% (λόγω πληθωρισμού) και αυτή η αναπροσαρμογή φαίνεται ότι επηρέασε και τις εισπράξεις του πρώτου τριμήνου, που είναι λιγότερες από το περυσινό τρίμηνο. Μπορεί δηλαδή οι εισφορές να αυξήθηκαν φέτος για τους 1 εκατ. επαγγελματίες, αλλά ο ΕΦΚΑ εισέπραξε λιγότερα από πέρυσι.
Δεδομένου μάλιστα πως από το 2026 η αύξηση των εισφορών θα είναι διπλάσια από τον πληθωρισμό, καθώς θα ακολουθεί τις αυξήσεις του νέου δείκτη μισθών, αντιλαμβάνεται κανείς σε τι επίπεδα θα διαμορφωθούν τα ανεξόφλητα χρέη των μη μισθωτών προς τον ΕΦΚΑ.
Παγιδευμένοι σε χαμηλές συντάξεις
Πάντως οι περίπου1 εκατ. ελεύθεροι επαγγελματίες και αγρότες που επιλέγουν τις εισφορές της χαμηλότερης ασφαλιστικής κατηγορίας του ΕΦΚΑ γιατί δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να πληρώσουν ανώτερες - και ακριβότερες- κλίμακες, βρίσκονται παγιδευμένοι σε χαμηλές μελλοντικές συντάξεις.
Και φέτος τις εισφορές της 1ης ασφαλιστικής κατηγορίας επέλεξαν να πληρώνουν σχεδόν οι 9 στους 10 ελεύθερους επαγγελματίες και αγρότες, με κίνδυνο να λάβουν πολύ χαμηλές συντάξεις μελλοντικά.
Στο σύνολο των ασφαλισμένων επαγγελματιών και αγροτών, μόνο οι 100.000 επέλεξαν να καταβάλουν υψηλότερη εισφορά (από τη 2η κατηγορία και άνω) για το 2025, με τους υπολοίπους να παραμένουν στην 1η «φθηνή» κατηγορία εισφορών που βγάζει σήμερα συντάξεις της τάξης των 880 ευρώ, με 40 χρόνια εργασίας.
Αντίθετα, για τα ίδια έτη με την εισφορά της 6ης και «ακριβότερης» κατηγορίας, η σύνταξη διαμορφώνεται στα 1.800 ευρώ μεικτά.
Πληρώνοντας την εισφορά της 1ης κατηγορίας για 30 χρόνια οι ασφαλισμένοι οδηγούνται σε σύνταξη 670 ευρώ, όταν για τα ίδια έτη με την εισφορά της 6ης κατηγορίας η σύνταξη ανεβαίνει στα 1.200 ευρώ.
Αντίστοιχα οι αγρότες που επιλέγουν την 1η κατηγορία εισφορών θα λάβουν σύνταξη της τάξης των 250 ευρώ το μήνα, ενώ αν επέλεγαν την ανώτατη 6η κατηγορία η σύνταξή τους θα έφτανε τα 670 ευρώ το μήνα (μικτά).
Για να αποφύγουν την παγίδα των χαμηλών συντάξεων, οι επαγγελματίες θα πρέπει να διανύσουν το μεγαλύτερο μέρος του ασφαλιστικού βίου τους στην 3η και την 4η κατηγορία.
