Σε τροχιά επανεξέτασης από μηδενική βάση μπαίνουν τα φορολογικά κίνητρα που προβλέπει η νομοθεσία προς τα φυσικά πρόσωπα για τις ηλεκτρονικές πληρωμές. Στο επίκεντρο βρίσκεται το φορο-μπόνους που δίνεται σε όσους φορολογούμενους πληρώνουν με ηλεκτρονικό χρήμα αντί μετρητών 20 κατηγορίες επαγγελματιών, μεταξύ των οποίων είναι και τα οικοδομικά επαγγέλματα.
Το μέτρο, το οποίο θεσπίστηκε το 2022, προβλέπει έκπτωση από το φορολογητέο εισόδημα ποσοστού 30% των ηλεκτρονικών δαπανών για την πληρωμή αμοιβών στους επαγγελματίες μέχρι ποσού 5.000 ευρώ ετησίως. Η μείωση φόρου που κερδίζουν οι φορολογούμενοι κυμαίνεται από 450 ευρώ το χρόνο για όσους έχουν εισοδήματα έως 10.000 ευρώ και φτάνει μέχρι και 2.200 ευρώ για έχοντες ετήσιο εισόδημα πάνω από 40.000 ευρώ.
Φέτος είναι η τελευταία χρονιά εφαρμογής του μέτρου. Το οικονομικό επιτελείο, μετά και την υποχρεωτική χρήση των POS και IRIS για τους επαγγελματίες καλείται να αποφασίσει για το μέλλον του φορο-μπόνους με όλα τα ενδεχόμενα να είναι ανοιχτά: από την ενίσχυση του κινήτρου έως την κατάργησή του καθώς εκτιμάται ότι δεν απέφερε να προσδοκώμενα αποτελέσματα. Και αυτό γιατί, παρά την έκρηξη που καταγράφεται στις ηλεκτρονικές συναλλαγές πολλοί φορολογούμενοι προτιμούν να πληρώνουν με μετρητά τους επαγγελματίες, κυρίως όσους δραστηριοποιούνται στον κλάδο της οικοδομής (υδραυλικούς, ηλεκτρολόγους, μπογιατζήδες), κερδίζοντας μεγαλύτερες εκπτώσεις στις συναλλαγές τους στις οποίες η λέξη «απόδειξη» είναι ακόμα άγνωστη λέξη.
Δυο είναι οι λόγοι που το μέτρο δεν έχει λειτουργήσει:
-Μισθωτοί, συνταξιούχοι και αγρότες με εισοδήματα τα οποία δεν υπερβαίνουν το αφορολόγητο όριο αλλά και όσοι δηλώνουν πολύ χαμηλά εισοδήματα έχουν μηδενικό όφελος καθώς ούτως ή άλλως δεν πληρώνουν φόρο.
-Το φορολογικό όφελος είναι πολύ μικρότερο και θα φανεί με καθυστέρηση στην τσέπη του φορολογούμενου, σε σχέση με την έκπτωση που παρέχουν οι επαγγελματίες σε πληρωμές τοις μετρητοίς και χωρίς απόδειξη. Για παράδειγμα, μια επισκευή βλάβης από έναν υδραυλικό κοστίζει 100 ευρώ χωρίς ΦΠΑ (24%). Αν κοπεί απόδειξη το τελικό ποσό ανεβαίνει στα 124 ευρώ. Στην περίπτωση που ο φορολογούμενος θα πληρώσει τον υδραυλικό με κάρτα ή με IRIS και εκδοθεί απόδειξη τότε μείωση φόρου που θα κερδίσει ο φορολογούμενος και θα τη δει με την εκκαθάριση της φορολογικής δήλωσης του επόμενου έτους θα είναι μόλις 8,20 ευρώ. Δηλαδή, θα έχει πληρώσει επιπλέον 24 ευρώ σε ΦΠΑ για να αναγκάσει τον υδραυλικό να του εκδώσει απόδειξη για να γλιτώσει 8,20 ευρώ σε φόρο εισοδήματος και αυτό αρκετούς μήνες μετά την έκδοση της απόδειξης, όταν θα γίνει η εκκαθάριση της φορολογικής του δήλωσης.
Οι 20 κατηγορίες επαγγελματιών
Η έκπτωση εφαρμόζεται για ηλεκτρονικές πληρωμές που αφορούν: κτηνιατρικές υπηρεσίες, εργασίες υδραυλικού, ψυκτικού, συντηρητή θέρμανσης, ηλεκτρολόγου, ξυλουργού, μόνωσης, τοιχοποιίας, σοβατίσματος, τοποθέτησης πλακιδίων, στέγης και παραθύρων λαμαρίνας κλπ, σκυροδέματος, υπηρεσίες ταξί, κομμωτήρια, κουρεία και καταστήματα ομορφιάς, υπηρεσίες κηδειών, μασάζ, φυσικής ευεξίας, καθαρισμού και οικιακές υπηρεσίες, ανάπτυξη φωτογραφιών, σχολές χορού, γυμναστήρια και δραστηριότητες ελεύθερου χρόνου με συνδρομή, διάφορες υπηρεσίες ελεύθερου χρόνου, προσωπική φροντίδα και νοσηλεία (εξαιρούνται νοσοκομειακές δραστηριότητες), νομικές υπηρεσίες και υπηρεσίες φροντίδας παιδιών.
Τα σενάρια
Καθώς το μέτρο εκπνέει στο τέλος του 2025 στο τραπέζι βρίσκονται όλα τα σενάρια. Από την αύξηση ακόμη και διπλασιασμό του κινήτρου με ενίσχυση της έκπτωσης μέχρι και την κατάργηση της ρύθμισης. Με την Τράπεζα της Ελλάδας να συνιστά στην κυβέρνηση να δώσει φορολογικά κίνητρα στους καταναλωτές, ώστε να αποτρέπεται η απόκρυψη συναλλαγών σε τομείς με υψηλή φοροδιαφυγή μια ιδέα που έχει πέσει στο τραπέζι προβλέπει αύξηση της φορο-έκπτωσης, που θα φτάνει ενδεχομένως έως και στα 4.400 ευρώ αντί 2.200 ευρώ που φτάνει σήμερα.
Σήμερα η έκπτωση φόρου, ανάλογα με το ύψος του εισοδήματος, κλιμακώνεται ως εξής:
- Έως 450 ευρώ για ετήσιο εισόδημα μέχρι 10.000 ευρώ
- Έως 1.100 ευρώ για ετήσιο εισόδημα από 10.000 ευρώ έως 20.000 ευρώ.
- Έως 1.400 ευρώ για εισόδημα από 20.000 ευρώ έως 30.000 ευρώ.
- Έως 1.800 ευρώ για εισόδημα από 30.000 ευρώ έως 40.000 ευρώ.
- Έως 2.200 ευρώ για ετήσιο εισόδημα πάνω από 40.000 ευρώ.
Με βάση τις φορολογικές δηλώσεις που υποβλήθηκαν το 2024, τουλάχιστον μια ηλεκτρονική πληρωμή σε ένα από τα 20 επαγγέλματα έκαναν σχεδόν 3,8 εκατ. φορολογούμενοι. Συνολικά, καταγράφηκε δαπάνη 1,073 δισ. ευρώ. Το ποσό δεν θεωρείται μικρό. Ωστόσο αρμόδιες κυβερνητικές πηγές εκτιμούν ότι πρέπει να επανεξεταστεί το ζήτημα καθώς υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης.
