«Έγινε ξαφνικά ο Τραμπ ένθερμος υποστηρικτής της Ουκρανίας;», ήταν μία ερώτηση που κυριάρχησε στα στόματα των συμμετεχόντων στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη, μετά την ξαφνική και πιο φιλοουκρανική του δήλωση μέχρι στιγμής με την οποία τόνισε ότι το Κίεβο μπορεί όχι μόνο να κερδίσει τον πόλεμο εναντίον της Ουκρανίας, αλλά και να πάρει πίσω όλα τα εδάφη που έχει χάσει.
Η ανάρτησή του στο Truth Social που δημοσιεύθηκε λίγο μετά τη συνάντησή με τον Ουκρανό ομόλογό του Βολοντίμιρ Ζελέσκι ήταν σημαντική για δύο λόγους σύμφωνα με το Politico:
Πρώτον, καθώς απορρίπτει τους προηγούμενους ισχυρισμούς ότι η Ουκρανία δεν πρέπει να ελπίζει ότι θα υπερισχύσει εναντίον του μεγαλύτερου αντιπάλου της. Δεύτερον, επειδή ήρθε σε αντίθεση με την προηγούμενη θέση της κυβέρνησής του για το πώς πρέπει να τελειώσει ο πόλεμος π.χ. με διαπραγματεύσεις όπου το Κίεβο θα παραχωρήσει εδάφη στην Ρωσία.
Τι οδήγησε όμως σε αυτή την ξαφνική αλλαγή;
Το Playbook του Politico παρουσιάζει τις τρεις επικρατέστερες θεωρίες καθεμία συνοδευόμενη από ένα σκεπτικιστικό σχόλιο αξιωματούχων και διπλωματών της ΕΕ.
Θεωρία 1: Ο Ζελένσκι ήταν ο τελευταίος άνθρωπος που μίλησε με τον Τραμπ (και τα πήγε περίφημα): Ο Ζελένσκι βιάστηκε να ευχαριστήσει τον Τραμπ και να επαινέσει «την παραγωγική τους συνάντηση» στην οποία συζήτησαν την νέα πρωτοβουλία του ΝΑΤΟ για την αγορά αμερικανικών όπλων για την Ουκρανία.
Αντίλογος: Παρ' όλο που αυτή είναι η σκληρότερη φιλοουκρανική του δήλωση μέχρι στιγμής, μένει μόνο ένα τηλεφώνημα στον Πούτιν για να κάνει κάτι όχι και τόσο καλό, ανέφερε Ευρωπαίος διπλωμάτης.
Θεωρία 2: Η προσέγγιση της Ευρώπης στο εμπόριο, τις αμυντικές δαπάνες και άλλα έχει αρχίσει να αποδίδει (και επίσης η Φον ντερ Λάιεν είχε συναντηθεί με τον Τραμπ και τα πήγε τέλεια): Οι Ευρωπαίοι ηγέτες έχουν κάνει τα πάντα για να δείξουν στον Τραμπ πόσο ισχυρός είναι και αυτό επιτέλους έχει ως αποτέλεσμα κάποια επιρροή υποστήριξε αξιωματούχος της ΕΕ. Η πρόεδρος της Κομισιόν βρίσκεται πλέον σε τακτική τηλεφωνική επικοινωνία με τον Τραμπ, και οι δύο τους είχαν μία «σε βάθος» συζήτηση σχετικά με τον τελευταίο γύρο κυρώσεων της ΕΕ εις βάρος της Ρωσίας την Τρίτη όπου ο Τραμπ έδειξε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για μέτρα που στοχεύουν κινεζικά περιουσιακά στοιχεία.
Αντίλογος: Πρέπει να κρίνουμε τον Τραμπ από τις πράξεις και όχι από τα λόγια του, ανέφερε διπλωμάτης στο Playbook: «Όταν επιβάλει οικονομικές κυρώσεις στη Ρωσία, τότε η Φον ντερ Λάιεν μπορεί να πανηγυρίσει μία νίκη».
Θεωρία 3: Ο Τραμπ είναι εξαιρετικός στην «στρατηγική ασάφεια». Ο τόνος του είναι καινούργιος και υπονοεί ότι η Ουκρανία θα μπορούσε να τερματίσει τον πόλεμο κατακτώντας ακόμη και περισσότερα εδάφη από πριν. Το φιλοευρωπαϊκό μήνυμα - και η υποτίμηση της ρωσικής ισχύος - μοιάζουν ακόμη πιο εντυπωσιακά, δεδομένης της αντίθεσης με αντίστοιχα σχόλιά του μόλις λίγες ώρες νωρίτερα.
Κατά τη διάρκεια της επίσημης ομιλίας του στη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών, ο Τραμπ είχε καταδικάσει άλλα μέλη του ΝΑΤΟ επειδή συνέχιζαν να αγοράζουν ρωσικά καύσιμα: «Σκεφτείτε το: Χρηματοδοτούν τον πόλεμο εναντίον του εαυτού τους. Ποιος στο καλό έχει ξανακούσει κάτι τέτοιο;».
Αντίλογος: Δεν χρειάζεται καν διπλωματική οπτική για αυτό, σύμφωνα με το Playbook. Ο ίδιος ο κορυφαίος απεσταλμένος του Τραμπ «υπονόμευε» το μήνυμα υπέρ της Ουκρανίας λίγες ώρες μετά την ανάρτηση. Όπως αναφέρει το CNN, ο υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο δήλωσε σε συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ ότι ο πόλεμος «δεν μπορεί να τερματιστεί στρατιωτικά». Και σε κάθε περίπτωση, παρά τους επαίνους του για την Ουκρανία, με τη νέα του ανάρτηση, ο Τραμπ δεν προέβη σε καμία νέα δέσμευση από πλευράς ΗΠΑ.
Για την ιστορία, η Βουδαπέστη δήλωσε στον Guardian ότι δεν θα εγκαταλείψει το ρωσικό πετρέλαιο, παρά την κριτική του Τραμπ, προστίθεται στο δημοσίευμα.
Μεταξύ ενθουσιασμού και σκεπτικισμού
Οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι προσπαθούν να ερμηνεύσουν την μετατόπιση του Τραμπ και βρέθηκαν μεταξύ ενθουσιασμού και σκεπτικισμού, τονίζοντας ο Τραμπ αλλάζει συχνά απόψεις και μπορεί απλά να το ξανακάνει έπειτα από μία πειστική συνομιλία με κάποιον άλλο ηγέτη. Η πραγματικότητα αυτή, έχει καταστήσει ακόμα δυσκολότερη την προσπάθεια των ηγετών να διαμορφώσουν απάντηση στον συνεχιζόμενο πόλεμο και στις πρόσφατες προκλήσεις της Μόσχας στον ευρωπαϊκό εναέριο χώρο.
Ωστόσο, η άμεση αντίδραση της ευρωπαϊκής αντιπροσωπείας ήταν συγκρατημένη ικανοποίηση για τον νέο έντονο τόνο του Τραμπ.
Ο Τραμπ έδωσε μία καλύτερη εικόνα για το πώς άλλαξε οπτική κατά την συνάντησή του με τον Γάλλο πρόεδρο Μακρόν όπου εξέφρασε την απογοήτευση του για τον Βλαντίμιρ Πούτιν. «Πίστευα ότι θα ήταν ο ευκολότερος πόλεμος μέχρι στιγμής για να σταματήσω λόγω της σχέσης μου με τον Πούτιν, αλλά δυστυχώς φάνηκε ότι αυτή η σχέση δεν σήμαινε τίποτα», είπε.
Επιπλέον, στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε και στην επίσημη ομιλία του στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ αναφέροντας ότι η αποτυχία του Πούτιν να νικήσει την Ουκρανία «δεν δείχνει ωραίο για τη Ρωσία». Στη συνέχεια μάλιστα, απάντησε «ναι» στην ερώτηση εάν οι χώρες του ΝΑΤΟ μπορούν να καταρρίπτουν ρωσικά αεροσκάφη που παραβιάζουν τον εναέριό τους χώρο, κάτι το οποίο έχει γίνει ιδιαίτερα συχνό φαινόμενο.
«Χαιρετίζω τα σχόλια που έκανε πριν λίγες ώρες ο πρόεδρος των ΗΠΑ, τα οποία υπογραμμίζουν την σταδιακή αποδυνάμωση της ρωσικής οικονομίας. Και χαιρετίζω το γεγονός ότι ο Αμερικανός πρόεδρος πιστεύει όχι μόνο στην ικανότητα της Ουκρανίας να αντέξει αλλά και να επιβάλει σεβασμό στα δικαιώματά της», τόνισε.
Για τους Ευρωπαίους που έχουν περάσει μήνες προσπαθώντας να πείσουν τον Τραμπ ότι ο Πούτιν φέρει πλήρη ευθύνη για τον πόλεμο, η εμφανής αλλαγή στάσης έρχεται ως απότοκο αυτών των προσπαθειών.
Μιλώντας σε δημοσιογράφους έξω από το κτήριο του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, η επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Κάγια Κάλας φάνηκε να καλωσορίζει την ανάρτηση: «Έκανε μία πολύ ισχυρή δήλωση που δεν έχει κάνει προηγουμένως και αυτό μου δείχνει ότι καταλαβαινόμαστε».
Η ανάρτηση ενδεχομένως να δώσει ώθηση και στην πρόεδρο της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν η οποία έχει επικριθεί τους τελευταίους μήνες ως υπερβολικά διαλλακτική προς τον Τραμπ, ιδίως για τη συμφωνία εμπορίου ΗΠΑ-ΕΕ, που επικρίθηκε ευρέως ως «ταπείνωση» για τις Βρυξέλλες.
Τώρα, η προσέγγισή της φαίνεται ότι ίσως και να απέδωσε, τουλάχιστον όσον αφορά την Ουκρανία. Σε συνάντησή της με τον Τραμπ λίγες ώρες πριν από την ανάρτηση στο Truth Social, η φον ντερ Λάιεν επέμεινε στη φόρμουλά της, λέγοντας ότι «ο Τραμπ έχει απόλυτο δίκιο» για την ανάγκη απεξάρτησης της Ευρώπης από τη ρωσική ενέργεια. «Εργαζόμαστε πάνω σε αυτό».
Μέσα στην αρχική έκπληξη και τον ενθουσιασμό, αρκετοί Ευρωπαίοι αξιωματούχοι και διπλωμάτες εξέφρασαν βαθύτερο σκεπτικισμό ότι η ανάρτηση του Τραμπ μπορεί να μην είναι τίποτε περισσότερο από μια προσπάθεια να προκαλέσει τον Πούτιν - κάτι που δεν θα επιφέρει καμία πραγματική αλλαγή στην αμερικανική πολιτική.
