Τελευταία ενημέρωση 21:30
Η Ρωσία ζητά από την Ουκρανία να αποσύρει τις δυνάμεις της από τέσσερις περιφέρειες της χώρας, τις οποίες η Μόσχα θεωρεί ότι έχει ήδη προσαρτήσει, προκειμένου να δεχτεί μια συνολική κατάπαυση του πυρός, σύμφωνα με το ρωσικό υπόμνημα που δόθηκε σήμερα στην ουκρανική αντιπροσωπεία. Σύμφωνα με το έγγραφο, η Μόσχα θέλει την «πλήρη αποχώρηση» του ουκρανικού στρατού από τις εν μέρει κατεχόμενες περιφέρειες του Ντονέτσκ, του Λουχάνσκ, της Ζαπορίζια και της Χερσώνας.
Οι ουκρανικές δυνάμεις θα πρέπει να φύγουν πριν από την εφαρμογή μιας κατάπαυσης του πυρός διάρκειας 30 ημερών. Το υπόμνημα, που περιγράφει τις απαιτήσεις της Ρωσίας για τον τερματισμό του πολέμου, προβλέπει τη «διεθνή νομική αναγνώριση» των τεσσάρων περιφερειών, καθώς επίσης και της Κριμαίας, ως ρωσικού εδάφους. Η χερσόνησος της Κριμαίας προσαρτήθηκε από τη Ρωσία το 2014.
Ζητείται επίσης να αρθούν οι οικονομικές κυρώσεις και η Ουκρανία να παραιτηθεί από τη διεκδίκηση πολεμικών αποζημιώσεων. Η Ουκρανία θα πρέπει να κηρύξει «ουδετερότητα», να εγκαταλείψει τις φιλοδοξίες ένταξης σε στρατιωτικές συμμαχίες και να απαγορεύσει στρατιωτικές δραστηριότητες τρίτων χωρών στο έδαφός της. Το μέγεθος του στρατού της θα πρέπει να περιοριστεί, να απαγορευτεί η ανάπτυξη πυρηνικών όπλων και να διαλυθούν οι «εθνικιστικές ουκρανικές μονάδες» στις ένοπλες δυνάμεις.
Στο τρισέλιδο έγγραφο που δόθηκε στη δημοσιότητα από τα κρατικά πρακτορεία TASS και RIA Novosti γίνεται επίσης λόγος για τερματισμό των παραδόσεων δυτικών όπλων στο Κίεβο. Ζητείται επίσης από την Ουκρανία να απελευθερώσει τους «πολιτικούς κρατουμένους», στρατιώτες και πολίτες και να δεσμευτεί ότι θα σέβεται «τα δικαιώματα, τις ελευθερίες και τα συμφέροντα των ρωσόφωνων» στο έδαφός της.
Για την επίλυση της ουκρανικής κρίσης προτείνεται τέλος η διεξαγωγή εκλογών στην Ουκρανία και στη συνέχεια η υπογραφή ειρηνευτικής συνθήκης. Τα αιτήματα αυτά έχουν διατυπωθεί και στο παρελθόν και έχουν απορριφθεί κατ’ επανάληψη από την Ουκρανία. Νωρίτερα, η Μόσχα πρότεινε στο Κίεβο μερική κατάπαυση του πυρός «δύο έως τριών ημερών» σε ορισμένους τομείς του μετώπου, όπως δήλωσε ο επικεφαλής της ρωσικής διαπραγματευτικής ομάδας, Βλαντίμιρ Μεντίνσκι, ενώ το Κίεβο συνεχίζει να επιμένει σε πλήρη και άνευ όρων εκεχειρία.
«Καταθέσαμε μια αρκετά γενική πρόταση. Μια συγκεκριμένη κατάπαυση του πυρός για δύο ή τρεις ημέρες σε ορισμένες περιοχές του μετώπου», δήλωσε ο Μεντίνσκι σε συνέντευξη Τύπου μετά τις συνομιλίες. Πρόσθεσε ότι η ρωσική αντιπροσωπεία παρέδωσε στην ουκρανική ένα λεπτομερές μνημόνιο που περιγράφει τους όρους της Μόσχας για μια πλήρη κατάπαυση του πυρός.
Στις συνομιλίες των αντιπροσωπειών που διήρκησαν λιγότερο από μια ώρα, οι δύο πλευρές ανακοίνωσαν πως συμφώνησαν σε μια νέα ανταλλαγή αιχμαλώτων πολέμου, καθώς ανταλλαγή λειψάνων στρατιωτών. Συγκεκριμένα, Ρωσία και Ουκρανία συμφώνησαν να ανταλλάξουν όλους τους σοβαρά τραυματίες αιχμαλώτους πολέμου ή όσους είναι κάτω των 25 ετών, καθώς και 6.000 σορούς στρατιωτών, οι οποίοι σκοτώθηκαν σε κάθε πλευρά, δήλωσε ο Ουκρανός υπουργός Άμυνας Ρουστέμ Ουμέροφ, επικεφαλής της ουκρανικής διαπραγματευτικής ομάδας.
«Συμφωνήσαμε να ανταλλάξουμε όλους τους σοβαρά τραυματίες και βαριά αρρώστους αιχμαλώτους πολέμου. Η δεύτερη κατηγορία περιλαμβάνει νέους στρατιώτες ηλικίας 18 έως 25 ετών, υπό το σχήμα «όλοι έναντι όλων», τόνισε Ουμέροφ. «Συμφωνήσαμε επίσης στην ανταλλαγή 6.000 σορών πεσόντων στρατιωτών η κάθε πλευρά», πρόσθεσε. Από την πλευρά του, ο Μεντίνσκι δήλωσε ότι τέτοιες ανταλλαγές αιχμαλώτων θα γίνονται σε τακτική βάση, επιβεβαιώνοντας την ανταλλαγή που ανακοίνωσε ο Ουμέροφ. Δεν ανέφερε πάντως τον αριθμό των σορών στρατιωτών που θα ανταλλαγούν.
«Η συνάντηση ολοκληρώθηκε χωρίς αρνητικό αποτέλεσμα», δήλωσε ο εκπρόσωπος του τουρκικού ΥΠΕΞ Οντζού Κετσελί. Ο Ουκρανός υπουργός Άμυνας Ρουστέμ Ουμέροφ δήλωσε μετά τις συνομιλίες ότι οι δύο πλευρές συμφώνησαν στην ανταλλαγή αιχμαλώτων πολέμου, κυρίως των σοβαρά τραυματισμένων και των νέων σε ηλικία αιχμαλώτων. Σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησαν τα μέλη της ουκρανικής αντιπροσωπείας στην Κωνσταντινούπολη, ο Ουμέροφ, επικεφαλής της ουκρανικής διαπραγματευτικής ομάδας στις συνομιλίες, δήλωσε ότι λείψανα νεκρών στρατιωτών θα επαναπατριστούν επίσης στο πλαίσιο της ανταλλαγής.
Παράλληλα ο Ουκρανός υπουργός Άμυνας ανέφερε ότι το Κίεβο πιστεύει ότι όλα τα κρίσιμα ζητήματα στις συνομιλίες με τη Ρωσία μπορούν να επιλυθούν μόνο σε επίπεδο ηγετών και προτείνει τη διεξαγωγή μιας νέας συνάντησης μεταξύ 20ής και 30ής Ιουνίου για να σημειωθεί πρόοδος. «Προτείνουμε στη ρωσική πλευρά να πραγματοποιήσει μια συνάντηση μέχρι το τέλος του μήνα, μεταξύ 20ής και 30ής Ιουνίου», τόνισε ο Ουμέροφ. «Αυτό είναι απαραίτητο για να προχωρήσει η διαδικασία των διαπραγματεύσεων», πρόσθεσε.
Μετά τη λήξη των συνομιλιών ο Αντρίι Γερμάκ, ο προσωπάρχης του Ουκρανού προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι, δήλωσε πως τα μέλη της ουκρανικής αντιπροσωπείας παρέδωσαν στους Ρώσους διαπραγματευτές έναν κατάλογο με τα ονόματα εκατοντάδων παιδιών που το Κίεβο ζητά από τη Μόσχα να επιστρέψουν στην Ουκρανία. «Πρόκειται για εκατοντάδες παιδιά που η Ρωσία έχει απομακρύνει παράνομα, έχει εκτοπίσει βίαια ή κρατά σε (ουκρανικά) εδάφη που κατέχει προσωρινά», τόνισε στο Telegram ο Γερμάκ.
Το Κίεβο υποστηρίζει ότι εκατοντάδες παιδιά απομακρύνθηκαν από ουκρανικά εδάφη από τις ρωσικές δυνάμεις και η Ουκρανία ζητά την επιστροφή τους στο πλαίσιο μιας ειρηνευτικής συμφωνίας. Η Μόσχα υποστηρίζει ότι πήρε τα παιδιά για να τα προστατεύσει από τις πολεμικές συγκρούσεις. Ο Ουκρανός υφυπουργός Εξωτερικών Σέρχι Κισλίτσια δήλωσε ότι η ρωσική πλευρά απέρριψε πρόταση του Κιέβου για «άνευ όρων κατάπαυση του πυρός». «Η ρωσική πλευρά συνέχισε να απορρίπτει την πρόταση για άνευ όρων κατάπαυση του πυρός», τόνισε.
Από το Βίλνιους, ο Ζελένσκι δήλωσε πως ο Ρώσος ομόλογός του Βλαντίμιρ Πούτιν δεν πρέπει να «αποκτήσει τίποτα» από την εισβολή του στην Ουκρανία. «Ο Πούτιν δεν πρέπει να επιτύχει τίποτα που θα μπορούσε να δικαιολογήσει την επιθετικότητά του. Οποιαδήποτε ανταμοιβή θα του έδειχνε μόνο ότι ο πόλεμος αξίζει», δήλωσε ο Ζελένσκι σε συνέντευξη Τύπου στο περιθώριο της συνόδου κορυφής ηγετών κρατών της ανατολικής πτέρυγας του ΝΑΤΟ στην πρωτεύουσα της Λιθουανίας.
Αναφερόμενος στη συμφωνία ανταλλαγής κρατουμένων, ο Ουκρανός πρόεδρος τόνισε ότι βρίσκονται σε εξέλιξη «προετοιμασίες» για μια νέα ανταλλαγή κρατουμένων με τη Ρωσία. «Έχουν ανταλλαγεί έγγραφα μέσω της τουρκικής πλευράς και προετοιμαζόμαστε για μια νέα απελευθέρωση κρατουμένων πολέμου», είπε. Στις 16 Μαΐου, οι πρώτες απευθείας συνομιλίες μετά από τρία χρόνια μεταξύ Ρώσων και Ουκρανών οδήγησαν ήδη σε συμφωνία για ανταλλαγή 1.000 κρατουμένων από κάθε πλευρά.
Με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ
