Kατά πλειοψηφία εγκρίθηκε από την Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής η πρόταση του Υπουργικού Συμβουλίου για τον διορισμό των κ.κ. Παρασκευά Νομικού, Στυλιανού Γαλούκα, Νικόλαου Δουλαδίρη και Ζωής Καραμήτρου, στις θέσεις του προέδρου και των τριών μελών του Συμβουλίου Διοίκησης της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας, αντίστοιχα.
Υπέρ της πρότασης τάχθηκε η Νέα Δημοκρατία. «Κατά» δήλωσαν ο ΣΥΡΙΖΑ, το ΠΑΣΟΚ, η Ελληνική Λύση, η Νέα Αριστερά και η Πλεύση Ελευθερίας. «Παρών» δήλωσαν οι εκπρόσωποι του ΚΚΕ, της Νίκης και των «Σπαρτιατών».
Ο υπουργός Εσωτερικών Θοδωρής Λιβάνιος, εξήγησε ότι το Συμβούλιο Διοίκησης της ΕΑΔ σχεδιάζει και καταρτίζει τον ετήσιο προγραμματισμό της ΕΑΔ και το πολυετές πλάνο της ελεγκτικής της δράσης, έχει πολύ σημαντικό ρόλο σε μια διαδικασία η οποία θα ξεκινήσει τις επόμενες εβδομάδες, που είναι η επιλογή του νέου Διοικητή της ΕΑΔ, κατά την οποία προτείνει στον πρωθυπουργό τους δύο επικρατέστερους προκειμένου να αναλάβουν τη θέση του διοικητή της ΕΑΔ, ελέγχει, επιλέγει και διορίζει τα μέλη της Επιτροπής Ελέγχου της ΕΑΔ και έχει σημαντικό ρόλο στη διαχείριση του ανθρώπινου δυναμικού. Επίσης, παρακολουθεί την ποιοτική και ποσοτική αξιολόγηση του προσωπικού της Αρχής, καθορίζει τα προσόντα των υποψηφίων και έχει πολύ σημαντικό ρόλο στους προϊσταμένους των Μονάδων της ΕΑΔ και σημαντικό ρόλο και στην κατάρτιση του Οργανισμού της ΕΑΔ, ιδίως όταν χρειάζεται να γίνουν μεταβολές ή αλλαγές του οργανογράμματος. Ο πρόεδρος και τα μέλη, επισήμανε ο υπουργός Εσωτερικών, απολαμβάνουν διοικητικής και λειτουργικής ανεξαρτησίας, δεν υπάγονται σε πολιτικό έλεγχο από κανέναν κρατικό φορέα, συμπεριλαμβανομένων όλων των υπουργείων, και φυσικά υπάρχει και διαδικασία που αφορά την παρουσία της ΕΑΔ ενώπιον της Ειδικής Επιτροπής Θεσμών και Διαφάνειας για θέματα που μπορεί να ενδιαφέρουν το Κοινοβούλιο.
Η διαδικασία που προηγήθηκε προτού προταθούν οι συγκεκριμένοι επιστήμονες για την ανεξάρτητη αρχή είχε διάρκεια επτά μήνες, έγιναν αξιολόγησης των τυπικών προσόντων και της γενικότερης παρουσίας των υποψηφίων.
Ο υπουργός Εσωτερικών ανέφερε ότι ο κ. Παρασκευάς Νομικός είναι εξαίρετος επιστήμονας, έχει διατελέσει ειδικός γραμματέας του Σώματος Επιθεωρητών και Ελεγκτών Δημόσιας Διοίκησης επί σχεδόν τέσσερα έτη, έχει τιμηθεί και έχει πάρει έπαινο για την εργασία που έκανε σε αυτό το πολύ απαιτητικό κομμάτι και σε πολύ δύσκολες εποχές για τη χώρα. Ο κ. Γαλούκας προέρχεται από τον θετικό κλάδο, είναι εξαίρετος επιστήμονας, κάτοχος διδακτορικού διπλώματος, εργαζόμενος στη Βουλή των Ελλήνων επί πολλά χρόνια και έχει ασχοληθεί πολύ στο κομμάτι των ελέγχων και της διαφάνειας. Ο κ. Δουλαδίρης είναι νομικός και κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου, ήταν μέλος του συμβουλίου διοίκησης της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας. Η κ. Καραμήτρου είναι διδάκτορας δημοσίου και εκκλησιαστικού δικαίου του ΕΚΠΑ και ήταν στον Συνήγορο του Πολίτη για πολλά έτη.
Ο Παρασκευάς Νομικός, πρόεδρος του Συμβουλίου Διοίκησης της ΕΑΔ, είπε ότι αυτό που τον παρακίνησε να καταθέσει υποψηφιότητα για τη θέση αυτή, είναι ότι το μεγαλύτερο μέρος της θητείας του στο Δημόσιο, τριάντα χρόνια, είναι στο έλεγχο. «Διενεργώ ελέγχους κατά τη διάρκεια τριάντα ετών και τώρα στο γραφείο Επιθεώρησης του ΑΣΕΠ, ως ο αρχαιότερος επιθεωρητής, συνεχίζω τους ελέγχους. Οπότε, είναι πιστεύω κατανοητό, γιατί δίνω τόση σημασία στον έλεγχο της δημόσιας διοίκησης, για την καταπολέμηση της διαφθοράς και όχι μόνο, για την καλή λειτουργία της, για την αποτελεσματική της λειτουργία», είπε ο κ. Νομικός και πρόσθεσε ότι έχει υπηρετήσει στο Σώμα Ελεγκτών Δημόσιας Διοίκησης από το 1993, που ήταν ο πρόδρομος των Επιθεωρητών Ελεγκτών και του Συνηγόρου του Πολίτη και του ανατέθηκαν και καθήκοντα ειδικού γραμματέα του Σώματος, όταν το Σώμα είχε αναλάβει την αξιολόγηση των δομών των υπουργείων, στο πλαίσιο του εκσυγχρονισμού και της ενίσχυσης της αποτελεσματικότητας του έργου τους. Ο κ. Νομικός επισήμανε ότι η ΕΑΔ έχει ενσωματώσει πέντε ελεγκτικά σώματα και μια υπηρεσία του υπουργείου Δικαιοσύνης. «Αυτή η συγχώνευση, το νέο όργανο, με όλη τη λειτουργική ανεξαρτησία που έχει τώρα η Εθνική Αρχή Διαφάνειας, έχει τα εχέγγυα να αποφεύγει τις αλληλοεπικαλύψεις και να είναι ακόμα πιο αποτελεσματική», ανέφερε.
Ο γγ της ΚΟ της ΝΔ Σταύρος Καλαφάτης, είπε ότι ο θεσμός των ανεξάρτητων αρχών είναι σημαντικός και η συμβολή τους στην ορθή λειτουργία του δημοκρατικού πολιτεύματος είναι εξόχως σπουδαία. «Αυτή η κυβέρνηση, η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη, εμπράκτως έχει δείξει την εμπιστοσύνη της στον πολύ αυτό σημαντικό θεσμό και το κάνει αυτό και με την στήριξη στη λειτουργία των αρχών και με την επιλογή των πιο άξιων για να στελεχώσουν αυτές τις αρχές», είπε ο κ. Καλαφάτης και επισήμανε ότι προηγήθηκε επτάμηνη αξιολογική διαδικασία για να βρεθούν οι καταλληλότεροι που θα στελεχώσουν τις συγκεκριμένες θέσεις στην ΕΑΔ, η οποία είναι μια πολύ ευαίσθητη και σημαντική αρχή. «Αντιλαμβανόμαστε όλοι, όσοι υπηρετούμε τον δημόσιο βίο, την συνεχή ανάγκη που υπάρχει και απαίτηση της κοινωνίας, για όσο γίνεται μεγαλύτερη διαφάνεια στα κοινά, στις δημόσιες λειτουργίες, στις διαδικασίες, άρα εκ των πραγμάτων η Αρχή αυτή, ούσα ως μία εκ των κορυφαίων Αρχών- κορυφαίος θεσμός- που υπηρετεί αυτή την αποστολή, έχει πολύ μεγάλη σημασία και αντίκτυπο το αποτέλεσμά της, τελικά, στην κοινωνία», είπε ο Σταύρος Καλαφάτης.
«Από το σκάνδαλο Novartis, τις παρακολουθήσεις του predator, τη «λίστα Πέτσα», τις επαναπροωθήσεις στο Αιγαίο, την απόδοση πειθαρχικών ευθυνών για το Ταμείο Αλληλοβοηθείας του υπουργείου Πολιτισμού, την καταγγελία για στημένο μηχανισμό ανώτατων αξιωματούχων στους οποίους είχε ανατεθεί να ελέγχουν τη φοροδιαφυγή στη χώρα και το μαύρο χρήμα, το έγκλημα των Τεμπών και πολλές άλλες ύποπτες καταγγελίες, η ΕΑΔ φροντίζει να "καθαρίζει" από τυχόν ευθύνες όλους τους εμπλεκόμενους που σχετίζονται στην κυβέρνηση Μητσοτάκη, έχοντας μετατραπεί σε εθνικό πλυντήριο σκανδάλων και τελικά σε εθνική αρχή αδιαφάνειας», ανέφερε η γραμματέας της ΚΟ του ΣΥΡΙΖΑ Θεοδώρα Τζάκρη και πρόσθεσε ότι «η πεντάχρονη λειτουργία της ΕΑΔ και ο τρόπος στελέχωσης των διοικήσεων της, δεν ανταποκρίθηκε στους διακηρυχθέντες κατά τη συγκρότησή τους, στόχους, δηλαδή για μηδενική ανοχή στη διαφθορά και στην κακοδιοίκηση, καθώς και για την ενίσχυση της διαφάνειας και των μηχανισμών λογοδοσίας».
Για άμεση εξάρτηση της ΕΑΔ από την εκτελεστική εξουσία, έκανε λόγο ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ Παναγιώτης Δουδωνής και υπογράμμισε ότι πρέπει η ΕΑΔ να δώσει απαντήσεις για το πώς σχεδιάζει να ελέγξει την σύμβαση 717 η οποία «οδήγησε κατά όλες τις θεωρίες αιτιώδους συνάφειας και στο δυστύχημα, στο έγκλημα των Τεμπών». Ο βουλευτής αναφέρθηκε σε δημοσιεύματα, σύμφωνα με τα οποία «ο φάκελος του ελέγχου για τη Σύμβαση 717 αφαιρέθηκε από την επιθεωρήτρια που τον είχε αναλάβει, η οποία παραιτήθηκε, στη συνέχεια, δεχόμενη πιέσεις, γιατί θα εντόπιζε ποινικές και όχι μόνο πειθαρχικές ευθύνες και ανετέθη ο φάκελος σε δύο άλλους ελεγκτές, οι οποίοι εντόπισαν πειθαρχικές και όχι ποινικές ευθύνες, και γι΄αυτό έχει ασκηθεί ποινική δίωξη για παράβαση καθήκοντος, ακριβώς για το λόγο αυτό, του μη εντοπισμού δηλαδή ποινικών ευθυνών».
«Η Εθνική Αρχή Διαφάνειας ξεκίνησε το 2019 με το ν.4622, για το επιτελικό κράτος. Πολλές οι υποσχέσεις. Στην πραγματικότητα καμία από αυτές τις υποσχέσεις δεν υλοποιήθηκαν και αυτό γιατί η Εθνική Αρχή Διαφάνειας, όπως και όλες οι υπόλοιπες Ανεξάρτητες Αρχές, επί της ουσίας δεν είναι ανεξάρτητες», είπε ο βουλευτής του ΚΚΕ Μανώλης Συντυχάκης και αναρωτήθηκε «πόσο ανεξάρτητη και διαφανής μπορεί να είναι η επιλογή ενός διοικητή της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας όταν τα προσόντα, έτσι όπως διατυπώνονται στο ν.4622 στο άρθρο 90, είναι φωτογραφικά». Ανέφερε επίσης, ότι «η ενοποίηση των δομών ελέγχου διευκολύνει, ξεμπλοκάρει και επιταχύνει την εφαρμογή της αντιλαϊκής πολιτικής, για να μπορεί το επιτελικό κράτος να ελέγξει τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, τη δικαιοσύνη, τις δημόσιες συμβάσεις».
«Από την αρχή της συγκρότησής της η Ενιαία Αρχή Διαφάνειας ήρθε να παίξει τον ρόλο μιας διοικητικής δομής, η οποία θα συνεπικουρούσε την κυβέρνηση του κ. Μητσοτάκη στην προσπάθειά της για τον ασφυκτικό έλεγχο του κράτους και της δημόσιας διοίκησης», είπε ο βουλευτής της Νέας Αριστεράς Δημήτρης Τζανακόπουλος και πρόσθεσε ότι «στα πέντε χρόνια της λειτουργίας της, η Εθνική Αρχή Διαφάνειας δεν έχει να παρουσιάσει απολύτως κανένα έργο, το οποίο να βοήθησε στη διαφανή λειτουργία της δημόσιας διοίκησης».
«Έχουμε απολέσει κάθε εμπιστοσύνη στην κυβέρνηση αυτή, είναι μία κυβέρνηση η οποία καταρρέει και στην κοινωνία και δημοσκοπικά. Ως εκ τούτου, την όποια επιλογή της, χωρίς κάποιες φορές να είναι ευθύνη των ανθρώπων που είναι η επιλογή, εμείς την καταψηφίζουμε», είπε ο βουλευτής της Ελληνικής Λύσης Κωνσταντίνος Χήτας.
«Πάγια θέση μας, σε αυτές τις περιπτώσεις, είναι ότι η όλη διαδικασία πλήττει την αξιοπιστία των Ανεξάρτητων Αρχών. Νόμιμο είναι βάσει κανονισμού ο τρόπος που προτείνονται τα μέλη και ο πρόεδρος, αλλά αποτελεσματικό ως προς τη διασφάλιση της ανεξαρτησίας, για εμάς δεν είναι, οπότε θα δηλώσουμε "παρών" στην όλη διαδικασία», είπε ο βουλευτής της Νίκης Σπύρος Τσιρώνης.
«Η πρότασή μας και η ψήφος μας είναι αρνητική. Δεν αφορά στο πρόσωπο. Αφορά στην κυβερνητική πολιτική. Αφορά στο τιτάνιο θέμα του ελλείμματος κράτους δικαίου στη χώρα μας και του ελλείμματος δημοκρατίας και δικαιοσύνης», είπε η βουλευτής της Πλεύσης Ελευθερίας Ελένη Καραγεωργοπούλου και πρόσθεσε ότι «σήμερα η εμπιστοσύνη των πολιτών στους θεσμούς έχει κλονιστεί περισσότερο από ποτέ».
«Μιλάμε για ανεξάρτητες αρχές στην πράξη, όμως, από τη στιγμή που οι επικεφαλής επιλέγονται από την εκτελεστική εξουσία, είτε από τον υπουργό, θεωρούμε πως δεν υπάρχουν τα απαραίτητα εχέγγυα ανεξαρτησίας», είπε ο βουλευτής των «Σπαρτιατών» Πέτρος Δημητριάδης.
