Μετά την επίτευξη της τεχνικής συμφωνίας τα ξημερώματα της Τρίτης, επόμενος στόχος για την κυβέρνηση είναι η ένταξη στο Πρόγραμμα Ποσοτικής Χαλάρωσης της ΕΚΤ. Το QE, σε συνδυασμό με μια γενναία ελάφρυνση του χρέους, αναμένεται να δώσουν μια μεγάλη «ανάσα» στην πραγματική οικονομία.
Τι είναι το πρόγραμμα Ποσοτικής Χαλάρωσης (QE);
Στην προσπάθειά της να αντιμετωπίσει την κρίση, η ΕΚΤ στράφηκε σε πιο δραστικά μέτρα, όπως η ποσοτική χαλάρωση (QE), η οποία στοχεύει στην αύξηση της ποσότητας του χρήματος σε μια οικονομία μέσω της μαζικής αγοράς κρατικών και εταιρικών ομολόγων. Ουσιαστικά, η Κεντρική Τράπεζα «κόβει χρήμα» από το παράθυρο, αγοράζοντας μαζικά ομόλογα στην ονομαστική τους αξία, απελευθερώνοντας έτσι ρευστότητα από τράπεζες και επιχειρήσεις.
Έτσι, τα «ταμεία» των τραπεζών γεμίζουν με χρήματα τα οποία -θεωρητικά και με βάση τη φιλοσοφία του προγράμματος- διοχετεύονται στην αγορά με τη μορφή δανείων. Με αυτόν τον τρόπο, οι τράπεζες δανείζονται με μηδενικό σχεδόν κόστος από τη διατραπεζική αγορά και ταυτόχρονα «τιμωρούνται» όταν δεν διοχετεύουν τη ρευστότητα αυτή στην αγορά.
Γιατί είναι σημαντικό το QE για την Ελλάδα;
Η ένταξη των ομολόγων στο QE έχει ακόμη πιο επιτακτικό χαρακτήρα για τη χώρα μας, δεδομένης της δεινής θέσης που βρίσκονται σήμερα οι ελληνικές τράπεζες με τα capital controls. Εφόσον γίνει δεκτή η Ελλάδα, αναμένεται να εισρεύσει φτηνό –σχεδόν δωρεάν- χρήμα στις τράπεζες και, κατά προέκταση, στην ελληνική αγορά με τη μορφή δανείων.
Βέβαια, δεδομένου ότι η ΕΚΤ δεν μπορεί να κατέχει ποσοστό άνω του 33% του εμπορεύσιμου χρέους μιας χώρας, υπολογίζεται ότι το μέγιστο ποσό ομολόγων που μπορούν να ενταχθούν στο πρόγραμμα δεν ξεπερνά τα 3 δισ. ευρώ – ποσό που μπορεί να καλύψει άνετα η ΕΚΤ μέσα σε 2-3 μήνες.
Το πραγματικό όφελος, όμως, για την Ελλάδα δεν είναι χρηματικό αλλά.. ψυχολογικό, καθώς αναμένεται να συμβάλλει καθοριστικά στην ανάκτηση της εμπιστοσύνης των αγορών. Με την ένταξη στο QE, ανοίγει ο δρόμος για επιστροφή στις αγορές και για προσέλκυση ξένων funds που έχουν ως προϋπόθεση να επενδύουν σε κράτη «επιλέξιμα» από την ΕΚΤ. Ουσιαστικά, δηλαδή, τα ελληνικά ομόλογα δεν θα έχουν το στίγμα του «junk» και θα μπουν ξανά στο ραντάρ των διεθνών επενδυτών.
Όπως δήλωσε σε συνέντευξή του στο insider.gr ο Επικεφαλής Οικονομολόγος της Eurobank Πλάτων Μονοκρούσος, η συμμετοχή της Ελλάδας στο QE θα μπορούσε να βοηθήσει σημαντικά στην ενίσχυση της εμπιστοσύνης των επενδυτών για τη βιωσιμότητα του δημοσίου χρέους και τις βραχυπρόθεσμες προοπτικές της ελληνικής οικονομίας.
Θα μπορούσε, επίσης, να οδηγήσει σε επιπρόσθετες αγορές ελληνικών κυβερνητικών τίτλων και άλλων στοιχείων ενεργητικού από επενδυτές του ιδιωτικού τομέα, ευκολότερη (και φθηνότερη) πρόσβαση των ελληνικών τραπεζών και άλλων εγχώριων επιχειρήσεων του μη χρηματοπιστωτικού τομέα στις διεθνείς αγορές για την άντληση ρευστότητας και κεφαλαίων καθώς και σε βελτίωση του περιβάλλοντος για άμεσες ξένες επενδύσεις στην εγχώρια οικονομία λόγω της υποχώρησης του κινδύνου χώρας (country risk).
Επιπλέον, οι τράπεζες θα αποδεσμευτούν από τον ακριβό δανεισμό μέσω του ELA και θα μπορούν ενδεχομένως να ενταχθούν και σε άλλες χρηματοδοτικές διευκολύνσεις της ΕΚΤ μειώνοντας έτσι σημαντικά το κόστος των δανείων που λαμβάνουν από το Ευρωσύστημα.
Πέρα, όμως, από τα άμεσα οικονομικά οφέλη που θα έχει η αποδοχή των ελληνικών ομολόγων -τα οποία είναι περιορισμένα- μια τέτοια εξέλιξη θα ερμηνευτεί από την αγορά ως επιστροφή της «άσωτου» μέλους στην αγκαλιά της Ευρωζώνης, γεγονός που αποτελεί προϋπόθεση για να γυρίσει σελίδα η ελληνική οικονομία. Αυτός είναι, άλλωστε, και ο λόγος που η κυβέρνηση ποντάρει επικοινωνιακά τόσα πολλά στο... νεύμα του Μάριο Ντράγκι στις 8 Ιουνίου στη Φρανκφούρτη.
Ποιες είναι οι προϋποθέσεις για ένταξη;
Για να γίνει, βέβαια, αυτό, θα πρέπει Βερολίνο και ΔΝΤ να συμφωνήσουν στα μέτρα ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους, ώστε να καταστεί βιώσιμο. Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο έχει επανειλημμένα τονίσει ότι δεν πρόκειται να μπει στο ελληνικό πρόγραμμα εάν δεν διασφαλιστεί η βιωσιμότητα του χρέους.
Σύμφωνα με δημοσίευμα της Deutsche Welle το Σαββατοκύριακο, πάντως, η Γερμανία φαίνεται να είναι έτοιμη να συμβιβαστεί με τις απαιτήσεις του Ταμείου ώστε να κλείσει έγκαιρα η αξιολόγηση του ελληνικού προγράμματος –πριν τις εθνικές εκλογές τον προσεχή Σεπτέμβριο.
