Τα δάνεια σε ελβετικό φράγκο αποτελούν εδώ και σχεδόν δύο δεκαετίες ένα από τα μεγαλύτερα ανοικτά μέτωπα μεταξύ τραπεζών και δανειοληπτών. Η έντονη ανατίμηση του νομίσματος μετέτρεψε χιλιάδες νοικοκυριά σε ομήρους μιας οφειλής που διογκωνόταν χρόνο με τον χρόνο, παρά την τακτική αποπληρωμή των δόσεών τους. Το αποτέλεσμα ήταν ένα τεράστιο κοινωνικό και οικονομικό ζήτημα, που παρέμενε χωρίς ουσιαστική λύση.
Μετά από πολύχρονη πίεση, δικαστικές διεκδικήσεις και επαναλαμβανόμενες συζητήσεις, η κυβέρνηση ετοιμάζεται να καταθέσει το πλαισίο της ρύθμισης που παρουσίασε το insider.gr, με στόχο να δώσει πραγματική διέξοδο στους δανειολήπτες. Πρόκειται για μια παρέμβαση που επιχειρεί να επαναφέρει τη λογική στο ύψος των οφειλών και να δημιουργήσει συνθήκες βιώσιμης αποπληρωμής, χωρίς τον μόνιμο φόβο των διακυμάνσεων της ισοτιμίας. Η ρύθμιση φιλοδοξεί να αποτελέσει την πιο ουσιαστική κίνηση που έχει γίνει μέχρι σήμερα για το ζήτημα των δανείων σε ελβετικό φράγκο.
Πυρήνας της νέας παρέμβασης είναι η οριστική μετατροπή των δανείων από ελβετικό φράγκο σε ευρώ. Για πρώτη φορά, οι δανειολήπτες θα απαλλαγούν πλήρως από την αβεβαιότητα που προκαλούσαν οι μεταβολές στην ισοτιμία των δύο νομισμάτων. Η αποπληρωμή επανέρχεται πλέον σε ένα νόμισμα γνώριμο και σταθερό, χωρίς τον κίνδυνο απρόβλεπτων αυξήσεων της οφειλής.
Η κίνηση αυτή δεν επιλύει από μόνη της το πρόβλημα, αλλά δημιουργεί το απαραίτητο σταθερό έδαφος πάνω στο οποίο μπορεί να δομηθεί μια πραγματικά βιώσιμη ρύθμιση. Η ρύθμιση προβλέπει ότι το υπόλοιπο του δανείου θα μειωθεί, ώστε να επανέλθει σε επίπεδα που ανταποκρίνονται στη σημερινή οικονομική δυνατότητα του δανειολήπτη. Το ύψος της μείωσης δεν θα είναι ίδιο για όλους. Θα καθοριστεί με βάση εισοδηματικά, περιουσιακά και κοινωνικά κριτήρια, αλλά και την πραγματική δυνατότητα αποπληρωμής κάθε νοικοκυριού.
Πρώτη κατηγορία
• Κούρεμα 50% της οφειλής βάσει της τρέχουσας ισοτιμίας κατά την υποβολή της αίτησης.
• Σταθερό επιτόκιο 2,3% για όλη την υπολειπόμενη διάρκεια του δανείου.
• Εισοδηματικά όρια: από 7.500 € για μονομελές νοικοκυριό έως 22.000 € για νοικοκυριά με πέντε ή περισσότερα μέλη ή μονογονεϊκές οικογένειες με τρία ή περισσότερα ανήλικα παιδιά. Αντιστοιχίες καταθέσεων και αξίας ακίνητης περιουσίας από 125.000 € έως 185.000 €.Δεύτερη κατηγορία
• Κούρεμα 30% και σταθερό επιτόκιο 2,5%.
• Εισοδήματα που ξεπερνούν ελαφρώς τα ~9.300 € για μονομελή νοικοκυριά και φτάνουν έως περίπου 23.300 €.
• Αξία ακίνητης περιουσίας από περίπου 156.250 € έως 216.250 €.Τρίτη κατηγορία
• Κούρεμα 20% και σταθερό επιτόκιο 2,7%.
• Εισοδήματα από ~11.250 € έως ~25.250 €.
• Αξία ακίνητης περιουσίας από ~187.500 € έως 247.500 €.Τέταρτη κατηγορία
• Μερική διαγραφή απαίτησης 15% και επιτόκιο 2,9%.
• Πιο υψηλά εισοδήματα ή περιουσία σε σχέση με τις προηγούμενες κατηγορίες.
Σημαντικό στοιχείο της νέας εκδοχής της ρύθμισης είναι η αφαίρεση του λεγόμενου «κόφτη ανακτήσιμης αξίας». Πρόκειται για έναν μηχανισμό που προέβλεπε ότι, ακόμη και μετά από ρύθμιση και κούρεμα, η τελική οφειλή δεν μπορούσε να πέσει κάτω από την αξία του ακινήτου που έχουν γράψει στα βιβλία τους οι τράπεζες. Με απλά λόγια, λειτουργούσε ως ένα ελάχιστο όριο χρέους που προστάτευε τις τράπεζες, όχι όμως τους δανειολήπτες. Η απομάκρυνση αυτού του περιορισμού θεωρείται από πολλούς η πιο καθοριστική κίνηση, καθώς δίνει τη δυνατότητα να προκύψει μια ρύθμιση που «ανασαίνει», αντί να αναπαράγει το πρόβλημα σε άλλη μορφή.
Επιπλέον, το νέο δάνειο θα αποκτήσει σταθερό επιτόκιο. Αυτό σημαίνει ότι ο δανειολήπτης θα γνωρίζει με ακρίβεια ποια θα είναι η μηνιαία δόση του σε όλη τη διάρκεια αποπληρωμής.
Η σταθερότητα αυτή είναι κρίσιμη για κάθε νοικοκυριό που προσπαθεί να κάνει προγραμματισμό σε μια περίοδο αυξημένων οικονομικών πιέσεων. Η εποχή των απρόβλεπτων μεταβολών - είτε λόγω επιτοκίων είτε λόγω ισοτιμιών - τελειώνει οριστικά.
Η νέα ρύθμιση δεν αποτελεί πανάκεια, ούτε μετατρέπει αυτόματα ένα βαρύ δάνειο σε εύκολη υπόθεση. Ωστόσο, για πρώτη φορά μετά από χρόνια, αναμένεται να δημιουργηθεί ένας μηχανισμός που μπορεί πραγματικά να επαναφέρει το δάνειο σε διαχειρίσιμα επίπεδα. Η εξάλειψη του συναλλαγματικού κινδύνου, η δυνατότητα κουρέματος, η αφαίρεση του «κόφτη», καθώς και η σταθερότητα της νέας δόσης συγκροτούν ένα πακέτο που προσφέρει πραγματική ανάσα σε χιλιάδες νοικοκυριά.
Σε μια περίοδο που το κόστος ζωής παραμένει υψηλό και η οικονομική πίεση έντονη, η προοπτική μιας ρύθμισης αποτελεί μια σημαντική παρέμβαση για το συγκεκριμένο πρόβλημα εδώ και χρόνια.
