Η συζήτηση περί άμυνας στην ΕΕ ξεκίνησε επιθετικά και περιστρέφεται προς το παρόν γύρω από τους εξοπλισμούς και τα εκατομμύρια ευρώ που χρειάζονται. Λογικό, αν και μονομερές. Όποιος έχει δραστηριοποιηθεί επαγγελματικά με αντικείμενο που απασχολεί μηχανήματα, έχει αντιληφθεί ότι για να βγει σωστό και ανταγωνιστικό προϊόν πέραν του μηχανολογικού εξοπλισμού χρειάζονται δύο ακόμη πράγματα: κατάλληλοι εργαζόμενοι και καλή οργάνωση. Τα σίδερα μόνα τους δεν αρκούν.
Το ίδιο δόγμα ισχύει και στον στρατό, για αυτό και οι πάντες θορυβήθηκαν με την μείωση της ελκυστικότητας της Σχολής Ευελπίδων μεταξύ των νέων μας.
Προκαλεί μεγάλη κατάπληξη, γιατί δεν έχει αρχίσει ακόμη η ανάλογη προετοιμασία σε τομείς που απαιτούν χρόνο, όπως αυτός της κατάρτισης ανθρώπινου δυναμικού, αφού πλέον θεωρείται βέβαιη η στροφή προς την παραγωγή στρατιωτικού υλικού στην ΕΕ και κατά συνέπεια και στην Ελλάδα. Και φαίνεται ότι υπάρχει μεγάλο τμήμα του ενεργού πληθυσμού που απασχολείται σε κλάδους που δεν ενθουσιάζεται και με ευχαρίστηση θα άλλαζε ενδιαφέροντα.
Οι αγρότες μας λατρεύουν τις μηχανολογικές κατασκευές!
Αφορμή για τις σκέψεις αυτές, μας έδωσε μια συνάντηση με τρακτέρ στον κάμπο. Διασταυρωθήκαμε με ένα νεαρό συγχωριανό, που είχε στο τρακτέρ του ένα νέας αντίληψης παρελκόμενο εργαλείο καταστροφής στελεχών υπολειμμάτων καλλιέργειας. Μετά την σωστή απόφαση της πολιτείας πριν λίγα χρόνια περί απαγόρευσης καύσης καλαμιών, υπήρξε ανάγκη καταστροφής των υπολειμμάτων της προηγούμενης καλλιέργειας με άλλον τρόπο. Στην αρχή, χρησιμοποιήθηκαν οι υπάρχοντες καταστροφείς, οι οποίοι όμως αποδείχθηκαν αργοί και πολύ δαπανηροί. Σταδιακά εμφανίστηκαν άλλα μηχανήματα, ένα εκ των οποίων ένας βαρύς σιδερένιος κύλινδρος με αιχμηρά εξογκώματα, ο οποίος χωρίς επιπλέον ενέργεια περνάει και συνθλίβει τα εναπομείναντα στελέχη σιτηρών, καλαμποκιού, ηλιόσπορου και άλλων και παραδίδει τω χωράφι έτοιμο για κατεργασία.
Βλέπαμε τα εργαλεία αυτά σε βιντεάκια και τα ζηλεύαμε. Δυστυχώς στην Ελλάδα, αν και η κατασκευή είναι απλή, δεν έχει ακόμη διαδοθεί. Επαφές μας με μηχανουργεία ήταν αποτρεπτικές: τι τα θες τώρα αυτά, άσε να το φτιάξει πρώτα κανένα άλλος κλπ κλπ.
Σταμάτησα αμέσως τον συγχωριανό μου που είχε ένα τέτοιο μηχάνημα και η πρώτη ερώτηση ήταν φυσικά που το βρήκες αυτό το ωραίο εργαλείο. «Το έφτιαξε το χειμώνα ο αδελφός μου, αντιγράφοντας από το YouTube». «Δουλεύει;». «Μια χαρά Μήτσο. Γρήγορο, οικονομικό, δεν κουράζει το τρακτέρ όπως ο καταστροφέας».
Τον αδελφό του δεν τον ήξερα, είναι αρκετά μικρότερος. Όταν τον συνάντησα τον ρώτησα μεταξύ άλλων «τι προτιμάς τα σίδερα ή τα χώματα;». «Τα σίδερα, χωρίς δεύτερη κουβέντα» λάμποντας το πρόσωπό του. Αυτός ο άνθρωπος, όπως και δεκάδες άλλοι αγρότες, τρελαίνονται να επισκευάζουν, κατασκευάζουν, αναδιαμορφώνουν σιδερένια εργαλεία. Όταν βλέπουν ένα καινούργιο μηχάνημα, αμέσως έχουν τις παρατηρήσεις τους: Καλό αλλά αυτό εδώ δεν μου αρέσει, έπρεπε να ήταν αλλιώς. Αμέσως τον τροχό, την ηλεκτροκόλιση και ξεκινάμε την επισκευή!
Προσωπικά δεν συμφωνώ με τις άμεσες αυτές παρεμβάσεις, αλλά δεν μπορεί κανείς να αμφισβητήσει ότι οι άνθρωποι αυτοί είναι πρώτης τάξεως τεχνίτες που μπορούν να αποτελέσουν τη μαγιά για την αυριανή παραγωγή σύνθετων οπλικών εξαρτημάτων και γιατί όχι και ολόκληρων συστημάτων. Οι περισσότεροι από αυτούς, σήμερα, υποαπασχολούνται στην γεωργία. Ασχολούνται ένα μικρό μέρος του χρόνου τους και το εισόδημά τους είναι αντίστοιχο. Γιατί δεν στήνουμε ένα πρόγραμμα επαναπροσανατολισμού αυτών των ανθρώπων προς ένα επάγγελμα του αύριο το οποίο και θα τους αρέσει; Μηχανολογικές κατασκευές για αμυντικούς σκοπούς! Και όλα αυτά χωρίς να μετακινηθούν και πολύ από τον τόπο τους. Μια τέτοια κίνηση θα μπορούσε κάλλιστα να βασιστεί σε υπάρχουσες περιφερειακές δομές που υπάρχουν δεκάδες ανά την επικράτεια. Αντίστοιχα και οι αυριανές απασχολήσεις τους. Δεν θα φτιάξουμε ένα εργοστάσιο σε κάθε πόλη, αλλά η καθημερινή μετακίνηση 30 ή 50 χιλιομέτρων δεν είναι πλέον πρόβλημα.
Η Ελλάδα είναι μικρή χώρα και εύκολα μπορείς να εντοπίσεις τις ανάγκες. Φαίνεται ότι στον Βόλο θα δημιουργηθεί ένα πρώτο αμυντικό Hub. Η γύρω περιοχή, έχει αρκετούς νέους που θα μπορούσαν ακόμη και παράλληλα με την γεωργία να εξασκήσουν κι ένα δεύτερο επάγγελμα. Γιατί αυτό να μην είναι του μηχανουργού; Σε επίσκεψη με Ευρωπαίους αγροτικούς δημοσιογράφους σε μικρή πρότυπη φάρμα προβάτων που διατηρούν δύο νέα παιδιά όχι και πολύ μακριά από τον Βόλο, μας ρώτησαν «και τι άλλη δουλειά κάνουν, με μόνο 200 πρόβατα σήμερα δεν γεμίζεις τον χρόνο σου».
Ευτυχισμένοι πρώην αγρότες στην πρώτη γραμμή της Νέας Ευρώπης
Έχουμε πλέον πειστεί ότι στην πρωτογενή παραγωγή περισσεύουν άνθρωποι. Ότι και να συμβεί τα επόμενα χρόνια, αποκλείεται να μας λείψουν άνθρωποι για την καλλιέργεια της γης και την περιποίηση των κοπαδιών. Το μεγάλο ζητούμενο είναι πως θα απασχολήσουμε αγρότες που ευχαρίστως θα άλλαζαν αντικείμενο προς την κατεύθυνση των μηχανολογικών κατασκευών, χωρίς να φύγουν από τα χωριά τους. Το πρώτο θεωρείστε το εύκολο: υπάρχουν πολλοί νεαροί αγρότες που τρελαίνονται για μηχανολογικές εργασίες. Μεταξύ αυτών θα βρεθούν όσοι μας χρειάζονται. Το δεύτερο, να μη φύγουν από τα χωριά τους, απαιτεί ένα ολόκληρο σκεπτικό και μιας νέας αντίληψης πολιτική, στην οποία ως Ελλάδα, έχουμε δώσει πολλές φορές εξετάσεις κι έχουμε αποτύχει. Αυτό θα το συζητήσουμε σε επόμενο χρόνο.
Ας ξεκινήσουμε λοιπόν με τον φίλο μας, που έφτιαξε μια ωραία και λειτουργική κατασκευή και να δούμε πως θα αξιοποιήσουμε ένα σημαντικό αριθμό αγροτών μας σε νέα αντικείμενα. Συμπτωματικά, η κατασκευή αυτή ξύπνησε μνήμες από την θητεία μας στο Μηχανικό: μοιάζει με τα ναρκαλιευτικά του στρατού! Εξού προφανώς και οι τόσοι συνειρμοί...
Καιροί ου μενετοί!
Η κατάσταση στην αγροτική οικονομία δεν είναι πιά κρίσιμη, είναι πολύ χειρότερη. Ας δραστηριοποιηθούμε γρήγορα με νέα εργαλεία πολιτικής, όχι αμιγώς αγροτικής πολιτικής, αλλά γενικότερης αντίληψης, με σκοπό όχι να περισώσουμε ότι έχει απομείνει αλλά κυρίως να βελτιώσουμε τους ανθρώπους που θα κρατήσουν και την «Ζωή στο χωριό» που αποτελεί και μια μεγάλη προίκα για την Ελλάδα και τους Ελληνες.
Μέχρι τώρα, όλες οι ενέργειες που αφορούσαν τους αγρότες, ήταν στην λογική που περιέγραφε και χρηματοδοτούσε η εκάστοτε ΚΑΠ. Μια πρακτική αξιολόγηση, μας λέει ότι σε ευρωπαϊκό επίπεδο οι τόσες διαφορετικές εκδοχές της ΚΑΠ τόσα χρόνια, δεν απέτυχαν μεν αλλά δεν τα πήγαν και περίφημα. Στο θέμα της κατάρτισης των αγροτών για παράδειγμα τα αποτελέσματα είναι σχεδόν παντού πενιχρά. Ας μπολιάσουμε, έστω και υπό την απειλή του πολέμου, τον αγροτικό χώρο με πιο καινοτόμες δράσεις, μια από τις οποίες είναι η επανακατάρτιση και αλλαγή ειδικότητας «εν κινήσει».
Το πρόβλημα όμως παραμένει: πως δεν θα φύγουν από τα χωριά τους τόσος κόσμος!
