Σημαντικά εμπόδια έχουν εμφανιστεί στην εφαρμογή της νέας φόρμουλας αυτοκατανάλωσης (net billing), με συνέπεια νοικοκυριά, επιχειρήσεις και άλλοι φορείς που σχεδιάζουν να εγκαταστήσουν ένα φωτοβολταϊκό σύστημα, για να καταναλώνουν δωρεάν ρεύμα από τον ήλιο, να αντιμετωπίζουν προσκόμματα στο να προχωρήσουν την επένδυσή τους.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας ετοιμάζει τροποποιητική εφαρμοστική Υπουργική Απόφαση για το νέο καθεστώς, η οποία θα αντιμετωπίζει αρκετές (αν όχι όλες) παρενέργειες που έχουν εμφανιστεί στον ταυτοχρονισμένο συμψηφισμό (όπως ονομάζεται το net-billing). Η νέα Απόφαση αναμένεται το φθινόπωρο, μέχρι τότε όμως μία σειρά από καταναλωτικές κατηγορίες θα συνεχίζουν να είναι πλεγμένες στα γρανάζια της γραφειοκρατίας, για να μπορέσουν να υλοποιήσουν το φωτοβολταϊκό τους.
Υπενθυμίζεται ότι το net-billing διαδέχθηκε το net-metering, προσφέροντας σαφώς λιγότερο ευνοϊκούς όρους για την αυτοπαραγωγή. Στο πλαίσιο του net-billing, ο συμψηφισμός μεταξύ παραγόμενης και καταναλισκόμενης ενέργειας γίνεται σε πραγματικό χρόνο. Αν τυχόν υπάρχει «πράσινη» παραγωγή που δεν καταναλώνεται την ίδια στιγμή, τότε αυτή εγχέεται στο δίκτυο και αποζημιώνεται για μια εικοσαετία με βάση την τιμή της χονδρεμπορικής αγοράς τις ώρες της έγχυσης.
Ωστόσο, όπως έχει γράψει το insider.gr, αν ένα διαμέρισμα ή επιχείρηση έχει σημαντικές καταναλώσεις τις ώρες ηλιοφάνειας, τότε μπορεί να πετύχει σημαντικές εξοικονομήσεις. Το ίδιο ισχύει για εγκαταστάσεις με σχετικά υψηλή κατανάλωση και στις οποίες είναι οικονομικά συμφέρουσα η εγκατάσταση μπαταρίας. Επομένως, με τη μονάδα αποθήκευσης μπορεί να «κάψει» το απόγευμα ή το βράδυ «πράσινες» κιλοβατώρες που παράχθηκαν κατά τη διάρκεια της ημέρας.
Τα εμπόδια για τα νοικοκυριά
Στην περίπτωση των οικιακών καταναλωτών, πλέον παρουσιάζονται τα λιγότερα προβλήματα. Κι αυτό γιατί ήδη από τα τέλη Σεπτεμβρίου έχει ξεμπλοκάρει η τριμερής σύμβαση που απαιτείται να υπογραφεί ανάμεσα στον καταναλωτή, τον προμηθευτή του και τον ΔΑΠΕΕΠ (με τον τελευταίο να αναλαμβάνει την πώληση της περίσσειας της παραγωγής).
Πάντως, το μοντέλο της τριμερούς σύμβασης είναι προβληματικό, καθώς αν ο καταναλωτής αποφασίσει στην πορεία να αλλάξει πάροχο, τότε πρέπει να υπογραφεί εκ νέου τριμερές συμβόλαιο. Με τη νέα Υπουργική, η επιπλοκή αυτή θα λυθεί, προβλέποντας την υπογραφή μίας πάγιας σύμβασης του νοικοκυριού με τον ΔΑΠΕΕΠ και του ΔΑΠΕΕΠ με όλους τους παρόχους. Επομένως, όταν μετακινείται το νοικοκυριό σε νέο πάροχο, πλέον θα πρέπει μόνο να υπογράφει συμβόλαιο μαζί του.
Εμπόδιο ωστόσο αποτελεί ακόμη και σήμερα η περίπτωση που το φωτοβολταϊκό δεν πρόκειται να εγκατασταθεί στην ταράτσα του σπιτιού, αλλά επί του εδάφους εντός του οικοπέδου του οικήματος. Σε αυτή την περίπτωση, λόγω νομοθετικού «κενού», κανονικά προβλέπεται πως για το φωτοβολταϊκό χρειάζεται περιβαλλοντική αδειοδότηση. Επομένως, οι οικιακοί καταναλωτές επιβαρύνονται με αναίτια κόστη, ενώ καθυστερούν να υλοποιήσουν τα συστήματά τους.
Οι παρενέργειες για τις επιχειρήσεις
Αξίζει να σημειωθεί ότι οι υπογραφές των πρώτων συμβάσεων αυτοκατανάλωσης για εμπορικά συστήματα, καθυστέρησαν ακόμη περισσότερο, ενώ ακόμη και τώρα υλοποιούνται με το σταγονόμετρο. Οι τριμερείς εμπορικές συμβάσεις συνάπτονται μεταξύ του καταναλωτή, του προμηθευτή του και ενός ΦοΣΕ (πράσινου aggregator).
Στην περίπτωση των επιχειρήσεων, τα σχέδια για στροφή στο «ηλιακό ρεύμα» μπλοκάρουν, όταν χρειάζεται να εγκατασταθούν μεγάλα φωτοβολταϊκά – με ισχύ πάνω από 1 MW. Το πρόβλημα έγκειται στο ότι το ισχύον πλαίσιο ερμηνεύεται διαφορετικά από τους εμπλεκόμενους φορείς – δηλαδή τη Ρυθμιστική Αρχή (ΡΑΑΕΥ) και τον ΔΕΔΔΗΕ.
Έτσι, από τη μια μεριά η ΡΑΑΕΥ θεωρεί πως η υφιστάμενη νομοθεσία εξαιρεί τα συστήματα αυτοκατανάλωσης (ανεξαρτήτως ισχύος) από την έκδοση Βεβαίωσης Παραγωγού. Από την άλλη πλευρά ο ΔΕΔΔΗΕ, για να κάνει δεκτή μία αίτηση σύνδεσης έργων άνω του 1 MW, θεωρεί προαπαιτούμενη την ύπαρξη Βεβαίωσης Παραγωγού.
Η έκδοση Βεβαίωσης σημαίνει κατ΄ αρχάς έξτρα κόστος για τις επιχειρήσεις, αφού η σχετική αίτηση συνοδεύεται από εγγυητική επιστολή. Επίσης, σημαίνει έξτρα χρόνο, αφού με αυτό τον τρόπο προστίθεται ένα ακόμη αδειοδοτικό βήμα.
Μπλόκο σε Δήμους & Κοινωφελή Ιδρύματα
Όσον αφορά τα μη οικιακά συστήματα (ισχύος πάνω από 10,8 kW), για την είσπραξη των εσόδων από την πώληση της περίσσειας ηλεκτρικής ενέργειας, ο αυτοκαταναλωτής θα πρέπει να εκδώσει τιμολόγιο. Ωστόσο, οι μη οικιακές εφαρμογές δεν είναι μόνο εμπορικές – στην περίπτωση των οποίων οι επιχειρήσεις μπορούν όντως να εκδώσουν τιμολόγιο.
Παράλληλα, υπάρχουν φορείς που δεν έχουν αυτή τη δυνατότητα – όπως ΟΤΑ, εκπαιδευτικά ιδρύματα, κοινωφελή ιδρύματα ή ΜΚΟ. Επομένως, για τις συγκεκριμένες καταναλωτικές κατηγορίες χάνεται ένα σημαντικό όφελος του net-billing (η είσπραξη εσόδων). Ως αποτέλεσμα, όπως σημειώνουν παράγοντες του κλάδου, η στροφή στην αυτοκατανάλωση στην πράξη ακυρώνεται, καθώς γίνεται μη συμφέρουσα οικονομικά.
Σύμφωνα με τους ίδιους παράγοντες, η πιο ενδεδειγμένη λύση είναι για τους εν λόγω φορείς να ισχύει η ίδια φόρμουλα με τα νοικοκυριά. Δηλαδή στη νέα Υπουργική να προβλέπεται πως και πάλι τα έσοδα από την πώληση της περίσσειας θα «περνούν» στον λογαριασμό ρεύματος, χωρίς να χρειάζεται παραστατικό.
Στα παραπάνω προβλήματα θα πρέπει να προστεθούν και άλλες αρρυθμίες, όπως οι καθυστερήσεις του ΔΕΔΔΗΕ στην υπογραφή των συμβάσεων σύνδεσης των συστημάτων. Επίσης, όπως επισημαίνουν στελέχη της αγοράς, η συλλογική αυτοκατανάλωση έχει θεσπιστεί στη χώρα μας με πολύ περιοριστικό πεδίο εφαρμογής – καθώς δύο καταναλωτές μπορούν να μοιράζονται την παραγωγή ενός φωτοβολταϊκού μόνο αν βρίσκονται στο ίδιο κτίριο.
Αντίθετα, η σχετική ευρωπαϊκή Οδηγία δίνει τη δυνατότητα για μεγαλύτερη ευελιξία. Έτσι, για παράδειγμα, δύο νοικοκυριά μπορούν κάλλιστα να συνεκμεταλλεύονται τις «πράσινες» κιλοβατώρες ενός φωτοβολταϊκού για φωτοβολταϊκό, ακόμη κι αν οι κατοικίες τους βρίσκονται σε απόσταση λόγω χιλιομέτρων.
