Φέτος, όπως κάθε άλλη χρονιά, οι Αμερικανοί γιόρτασαν την Ημέρα Ανεξαρτησίας με σημαίες, παρελάσεις και πυροτεχνήματα, σηματοδοτώντας την 249η επέτειο από την ανακήρυξη της ανεξαρτησίας τους από το Ηνωμένο Βασίλειο.
Με την Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας στις 4 Ιουλίου 1776, οι 13 αποικίες της Βόρειας Αμερικής ξεκίνησαν ένα νέο «ταξίδι» προς ένα κοινό κράτος.
Το Αμερικανικό Σύνταγμα, το οποίο υπογράφηκε το 1787, έθεσε τις βάσεις για τη δομή και τη λειτουργία της αμερικανικής κυβέρνησης, διαιρώντας την σε τρεις βασικούς κλάδους: εκτελεστική, νομοθετική και δικαστική - με τον Πρόεδρο, το Κογκρέσο και το Ανώτατο Δικαστήριο να συνθέτουν αυτή την κυβερνητική πυραμίδα.
Ουσιαστικά, το Κογκρέσο ψήφισε υπέρ της ανεξαρτησίας από τη Μεγάλη Βρετανία στις 2 Ιουλίου, αλλά δεν ολοκλήρωσε τη διαδικασία αναθεώρησης της Διακήρυξης της Ανεξαρτησίας - η οποία είχε αρχικά συνταχθεί από τον Τόμας Τζέφερσον σε συνεννόηση με τα μέλη της επιτροπής Τζον Άνταμς, Μπέντζαμιν Φράνκλιν, Ρότζερ Σέρμαν και Γουίλιαμ Λίβινγκστον - παρά μόνο δύο ημέρες αργότερα.
Είχε προηγηθεί ο Πόλεμος της Ανεξαρτησίας, που είχε ξεκινήσει το 1775 λόγω της έντονης δυσαρέσκειας των αποίκων απέναντι στη βρετανική φορολογική πολιτική και την απουσία εκπροσώπησης στο Κοινοβούλιο του Ηνωμένου Βασιλείου. Με τη Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας, οι Αμερικανοί επίσημα δήλωσαν την απόφασή τους να κυβερνούν τους εαυτούς τους.
Ως εκ τούτου, η 4η Ιουλίου αποτελεί μία από τις πιο σημαντικές εθνικές εορτές των ΗΠΑ και είναι βαθιά ριζωμένη στην αμερικανική ιστορία και πολιτιστική ταυτότητα, με τους Αμερικανούς να αγαπούν ιδιαίτερα την φράση της Διακήρυξης «Όλοι οι άνθρωποι είναι ίσοι».
Πόσο όμως δεδομένη θεωρείται σήμερα η Δημοκρατία και πόση ισότητα υπάρχει μεταξύ των πολιτών; Επίσης, πόσο εφικτό είναι το αμερικανικό όνειρο της ενότητας, λαμβάνοντας υπόψη τη σκληρή πραγματικότητα των εθνικών συμφερόντων και της όποιας μορφής πολέμων; Ερωτήματα βεβαίως, που δεν έχουν εθνικά σύνορα, μέσα σε έναν κόσμο ακραίας βίας, συγκρούσεων, ανισότητας με «σημαία» το δίκαιο του ισχυρού. Το θέμα όμως είναι ότι οι ΗΠΑ έχουν πάψει προ πολλού να δίδουν το παράδειγμα.
Υπό κατάρρευση το πολιτικό σύστημα
Το πολιτικό σύστημα που αντιπροσωπεύουν η σημαία, οι παρελάσεις και τα πυροτεχνήματα είναι σε διάλυση τα τελευταία χρόνια. Τον τελευταίο όμως χρόνο, οι Ηνωμένες Πολιτείες προβάλουν μία εσωστρέφεια απομακρυνόμενες από την παγκόσμια τάξη όπως αυτή ορίζεται από τους διεθνείς θεσμούς και οργανισμούς, αλλά και την πολυμέρεια. Και μέσα από αυτή τη διαδικασία, αναδιαμορφώνουν τις ζωές των πρώην εμπορικών εταίρων και συμμάχων τους, μέσω θεμελιωδών αλλαγών στο παγκόσμιο εμπόριο, που πλήττουν κάποιες χώρες περισσότερο και κάποιες λιγότερο.
Στις 2 Απριλίου, ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ διακήρυξε τη δική του «Ημέρα Ανεξαρτησίας», υψώνοντας ένα προστατευτικό τείχος γύρω από την αμερικανική οικονομία και στέλνοντας το μήνυμα ότι η παγκοσμιοποίηση τελειώνει εδώ. Τότε όμως, είχε παραλείψει δύο βασικά γεγονότα, σύμφωνα με τον Economist: Πρώτον, ότι η παγκοσμιοποίηση έχει προσφέρει πρωτοφανή ευημερία στην Αμερική και δεύτερον ότι η χώρα υπήρξε ο κύριος αρχιτέκτονας των κανόνων που στηρίζουν το διεθνές εμπόριο.
Και τώρα ο κόσμος καλείται να αντιμετωπίσει ένα κουίζ με τρομακτικές συνέπειες, όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο Guardian. «Η παρακμή της Αμερικής αφήνει ένα ψυχολογικό κενό. Η Αμερική, παρά όλα τα προβλήματά της, ήταν φιλόδοξη και εξυπηρετούσε εκατομμύρια ανθρώπους ως φάρος ελευθερίας και ανοιχτών συνόρων. Τώρα όμως θυμίζει την εξής φράση από το βιβλίο «Καμία χώρα για ηλικιωμένους», λίγο πριν ο Άντον Τσίγκουρχ σκοτώσει τον Κάρσον Γουέλς σε ένα ξενοδοχείο: «Αν ο κανόνας που ακολουθήσατε σας έφερε σε αυτό, ποια ήταν η χρησιμότητα του κανόνα;», συμπληρώνει η βρετανική εφημερίδα. Ενδεχομένως, γι΄αυτό και καταλύονται σήμερα οι κανόνες...
Η πολιτική MAGA και οι συνέπειές της
Μία από τις μεγάλες ειρωνείες της ιστορίας είναι ότι ο θρίαμβος της πολιτικής ΜAGA του Τραμπ οδήγησε στην αποσπασματική καταστροφή όλων όσων κάποτε έκαναν την Αμερική μεγάλη, και σε κάθε επίπεδο. Η δύναμή της προερχόταν από ένα αξιόπιστο εμπορικό δίκτυο, με αλυσίδες υλικοτεχνικής υποστήριξης που ήταν τα θαύματα του κόσμου, σε συνδυασμό με ένα τεράστιο δίκτυο συμμαχιών και τα μεγαλύτερα επιστημονικά και τεχνολογικά ινστιτούτα στον κόσμο. Καταστρέφει συστηματικά όλα αυτά τα δυνατά σημεία πολύ πιο ολοκληρωτικά από ό,τι θα μπορούσε οποιοσδήποτε εχθρός, υπογραμμίζει ο Guardian.
Η Αμερική απομακρύνεται από τον εαυτό της και ο υπόλοιπος κόσμος πρέπει να ακολουθήσει. Η νέα ανεξαρτησία απαιτεί επιθετικότητα και ενίοτε βιαιότητα. Δεν υπάρχουν πλέον συμφωνίες ελεύθερου εμπορίου με την Αμερική, δεν υπάρχουν πλέον δικλείδες ασφάλειας.
Αυτό αποτυπώνεται τα μέγιστα στις εμπορικές πολιτικές Τραμπ. Από σήμερα, ο Λευκός Οίκος ετοιμάζεται να στείλει επιστολές σε διάφορους εμπορικούς εταίρους που δεν προχώρησαν στις συμφωνίες που ήθελε ο Τραμπ, επιβάλλοντας μονομερώς δασμολογικούς συντελεστές που σε ορισμένες χώρες θα μπορούσαν να φθάσουν ακόμη και το 70%. Κάτι που θα ακυρώσει τα οφέλη του παγκόσμιου εμπορίου.
Η περίοδος χάριτος για τους ανταποδοτικούς δασμούς που ανακοίνωσε στις 2 Απριλίου εκπνέει στις 9 Ιουλίου και ο Τραμπ επιλέγει τον απλό τρόπο αποστολής επιστολών με τους νέους δασμούς αντί για τις περίπλοκες διαπραγματεύσεις.
Τα χρόνια «τρωτά» της Αμερικής
Το θέμα είναι ότι οι μεγάλοι ιδρυτές των Ηνωμένων Πολιτειών γνώριζαν τα τρωτά σημεία τους από την αρχή. Ο Ουάσινγκτον προέβλεψε, σύμφωνα με την Guardian, τις επιπτώσεις του κομματισμού που βιώνει η χώρα σήμερα: «Η εναλλασσόμενη κυριαρχία μιας παράταξης επί μιας άλλης, οξύνθηκε από το πνεύμα εκδίκησης που είναι φυσικό για την κομματική διχόνοια, η οποία σε διαφορετικές εποχές και χώρες έχει διαπράξει τα πιο φρικτά εγκλήματα, είναι από μόνη της ένας τρομακτικός δεσποτισμός», έγραψε στην Αποχαιρετιστήρια Ομιλία του. «Αλλά αυτό οδηγεί τελικά σε έναν πιο επίσημο και μόνιμο δεσποτισμό».
Ο Αβραάμ Λίνκολν τα προέβλεψε όλα: «Αν η καταστροφή είναι η μοίρα μας, πρέπει εμείς οι ίδιοι να είμαστε ο δημιουργός και ο ολοκληρωτής της. Ως έθνος ελεύθερων ανθρώπων πρέπει να ζήσουμε σε όλη μας την ιστορία ή να πεθάνουμε αυτοκτονώντας».
