Σε μία τροπή πολιτικής, που δεν ήταν και τόσο αιφνιδιαστική, καθότι είχαν διαρρεύσει έντονες διαφωνίες μεταξύ των δύο πλευρών του Ατλαντικού, ο Ντόναλντ Τραμπ προειδοποίησε ότι σχεδιάζει να επιβάλει δασμούς 50% στις εισαγωγές από την ΕΕ από τον επόμενο μήνα. Βάζοντας ξανά μπροστά τους δασμούς, ως «διαπραγματευτικό όπλο» και εντείνοντας τις απειλές του να ανατρέψει το παγκόσμιο εμπόριο, ο Αμερικανός πρόεδρος ανέφερε ότι οι συνομιλίες με την ΕΕ «δεν οδηγούν πουθενά».
Σαφώς, η κίνηση αυτή κλιμακώνει τον εμπορικό πόλεμο με την ΕΕ μόλις δύο εβδομάδες αφότου οι ΗΠΑ συμφώνησαν με την Κίνα να μειώσουν τους δασμούς σε μια συμφωνία που καθησύχασε τους διεθνείς επενδυτές.
Υπογραμμίζει επίσης την εχθρότητα που έχει δείξει η κυβέρνηση Τραμπ προς τις Βρυξέλλες από την πρώτη ημέρα που ανέλαβε τα καθήκοντά της.
Σε ανάρτηση στην πλατφόρμα του Truth Social, ο Τραμπ επιτέθηκε για μία ακόμη φορά στην ΕΕ κάνοντας λόγο για «εμπορικά εμπόδια, ΦΠΑ, γελοίες εταιρικές κυρώσεις, μη νομισματικά εμπορικά εμπόδια, νομισματικούς χειρισμούς, καθώς και άδικες και αδικαιολόγητες αγωγές κατά αμερικανικών εταιρειών». «Οι συζητήσεις μας μαζί τους δεν οδηγούν πουθενά! Ως εκ τούτου, προτείνω έναν άμεσο δασμό 50% στην ΕΕ, με έναρξη την 1η Ιουνίου 2025».
Ένα τέτοιο επίπεδο θα ήταν υπερδιπλάσιο του δασμολογικού συντελεστή που ανακοίνωσε ο πρόεδρος των ΗΠΑ για την ΕΕ την «Ημέρα Απελευθέρωσης» στις 2 Απριλίου. Η κίνηση του Τραμπ «υπονομεύει την άποψη ότι οι αγορές θα χαλιναγωγήσουν τον Τραμπ», δήλωσε στους FT ο Άντριου Πιζ, επικεφαλής επενδυτικής στρατηγικής στην Russell Investments.
Οι μέχρι τώρα κινήσεις
Οι ΗΠΑ επέβαλαν «αμοιβαίο» συντελεστή 20% στα περισσότερα προϊόντα της ΕΕ τον Απρίλιο, αλλά τον μείωσαν στο μισό μέχρι τις 8 Ιουλίου για να δοθεί χρόνος για συνομιλίες. Έχει διατηρήσει τα επίπεδα του 25% στον χάλυβα, το αλουμίνιο και τα ανταλλακτικά αυτοκινήτων και έχει απειλήσει με παρόμοια δράση στα φαρμακευτικά προϊόντα, τους ημιαγωγούς και άλλα αγαθά.
Η ΕΕ καλείται τώρα να επιλέξει αν θα αντιδράσει με αντίποινα ή αν θα αποδεχτεί τις απαιτήσεις των ΗΠΑ για παραχωρήσεις.
Τα κράτη μέλη έχουν εγκρίνει ένα πακέτο με δασμούς έως και 50% σε αμερικανικά αγαθά, αξίας 21 δισ. ευρώ, όπως το καλαμπόκι, το σιτάρι, οι μοτοσικλέτες και η ένδυση, μέτρα που προς το παρόν δεν πρόκειται να τεθούν σε ισχύ πριν από τις 14 Ιουλίου, αλλά θα μπορούσαν να εφαρμοστούν γρήγορα.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξακολουθεί να διαβουλεύεται για μια μεγαλύτερη λίστα πιθανών μέτρων ύψους 95 δισ. ευρώ, η οποία περιλαμβάνει αεροσκάφη Boeing, αυτοκίνητα και ουίσκι μπέρμπον.
Επίσης, η ΕΕ επανήλθε πρόσφατα με νέα πρόταση που περιλαμβάνει μέτρα τα οποία λαμβάνουν υπόψη τα συμφέροντα των ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένων των διεθνών εργασιακών δικαιωμάτων, των περιβαλλοντικών προτύπων, της οικονομικής ασφάλειας και της σταδιακής μείωσης των δασμών στο μηδέν και από τις δύο πλευρές για μη ευαίσθητα γεωργικά προϊόντα καθώς και για βιομηχανικά προϊόντα, όπως είχε αναφέρει το Bloomberg επικαλούμενο πηγές.
Επίσης, περιέγραψε τομείς στους οποίους οι ΗΠΑ και η ΕΕ θα μπορούσαν να συνεργαστούν, όπως οι αμοιβαίες επενδύσεις και οι στρατηγικές προμήθειες στην ενέργεια, την τεχνητή νοημοσύνη και την ψηφιακή συνδεσιμότητα.
Κάποιοι ωστόσο στην Ευρώπη, μεταξύ των οποίων η Ολλανδία, είδαν τις απειλές του Τραμπ ως μια προσπάθεια να ασκήσει πιέσεις στην ένωση για διαπραγματεύσεις και όχι ως μια αμετακίνητη θέση.
Αρνητικό το κλίμα στις συζητήσεις
Ωστόσο, υπήρχαν ενδείξεις ότι οι διαπραγματεύσεις δεν προχωρούσαν καλά. Ένας αξιωματούχος της ΕΕ περιέγραψε μια προηγούμενη πρόταση των ΗΠΑ ως μια λίστα επιθυμιών με μη ρεαλιστικές και μονομερείς απαιτήσεις, είχε αναφέρει πριν λίγες ημέρες το Bloomberg. Η ΕΕ στοχεύει στη συνεργασία με τις ΗΠΑ και επιδιώκει μια ισορροπημένη και αμοιβαία επωφελή συμφωνία. Αξιωματούχοι της ΕΕ και πολλά κράτη μέλη παραμένουν επιφυλακτικά ως προς το αν η κυβέρνηση Τραμπ καθοδηγείται από παρόμοιους στόχους.
Ο υπουργός Εμπορίου των ΗΠΑ, Χάουαρντ Λούτνικ, δήλωσε την Τετάρτη σε εκδήλωση του Axios ότι ορισμένες εμπορικές διαπραγματεύσεις αποδείχθηκαν «αδύνατες».
«Όπως και η ΕΕ - είναι απλώς πολύ δύσκολο γιατί, ξέρετε, η Γερμανία θα ήθελε να κάνει μια συμφωνία, αλλά δεν τους επιτρέπεται», είπε ο Λούτνικ.
Οι δηλώσεις αυτές απηχούν τα σχόλια του Μπέσεντ την περασμένη εβδομάδα, ο οποίος είπε ότι η ΕΕ υποφέρει από ένα «πρόβλημα συλλογικής δράσης» στο εμπόριο.
Ο υπουργός Οικονομικών δήλωσε σήμερα ότι αναμένει να ανακοινωθούν εμπορικές συμφωνίες με άλλες χώρες πριν από τη λήξη της 90ήμερης παύσης των ανταποδοτικών δασμών της 2ας Απριλίου. «Αυτές οι συμφωνίες προχωρούν γρήγορα και νομίζω ότι καθώς πλησιάζουμε στο τέλος της 90ήμερης περιόδου, θα δούμε όλο και περισσότερες να ανακοινώνονται», δήλωσε ο Μπέσεντ σε συνέντευξή του στο Fox News την Παρασκευή. «Πολλές από τις ασιατικές χώρες έχουν έρθει με πολύ καλές συμφωνίες».
Ο Μπέσεντ είπε ότι οι περισσότεροι εμπορικοί εταίροι των ΗΠΑ διαπραγματεύονται «με πολύ καλή πίστη» και ότι η ΕΕ αποτελεί «εξαίρεση». «Νομίζω ότι αυτό είναι απλώς απάντηση στον ρυθμό της ΕΕ», δήλωσε ο Μπέσεντ για την απειλή του Τραμπ, εκφράζοντας την άποψη «όλο αυτό να ανάψει φωτιά κάτω από την ΕΕ». Κατά τον Μπέσεντ, ο πρόεδρος πιστεύει πως οι προτάσεις της ΕΕ δεν ήταν της ίδιας ποιότητας με αυτές που έκαναν άλλοι σημαντικοί εμπορικοί μας εταίροι.
Πως θα αντιδράσουν οι κεντρικές τράπεζες
Μετά την αντεπίθεση Τραμπ, οι οικονομολόγοι στις Κεντρικές Τράπεζες είναι σε επιφυλακή προκειμένου να αναθεωρήσουν αν χρειαστεί τις εισηγήσεις τους για την πορεία μείωσης των επιτοκίων πέρα από το βασικό, μέχρι στιγμής, σενάριο που έλεγε μια κίνηση μείωσης τον Ιούνιο στο 2%, αλλά και για μια επιπλέον κίνηση στο 1,75% τον Σεπτεμβριο.
«Αυτή είναι μια υπενθύμιση ότι η εμπορική αβεβαιότητα δεν έχει τελειώσει με κανέναν τρόπο», δήλωσε επίσης στους FT o Kάσπερ Ελμγκριν, επικεφαλής επενδύσεων στην αγορά σταθερού εισοδήματος και μετοχών στην Nordea Asset Management. «Κάθε μέρα που δεν έχουμε συμφωνία, διακινδυνεύουμε σοβαρή οικονομική ζημιά».
Για τους επενδυτές, πρόκειται για την τελευταία αστάθεια της αγοράς που προκαλείται από τους δασμούς και συνεχίζεται εν μέσω των ξαφνικών αντιπαραθέσεων του Τραμπ σχετικά με την εμπορική πολιτική. Οι παγκόσμιες αγορές ταρακουνήθηκαν από την ανακοίνωση των δασμών Τραμπ στις 2 Απριλίου, μόνο και μόνο για να σταματήσουν οι αξιωματούχοι τα περισσότερα από αυτά τα μέτρα για 90 ημέρες αργότερα τον ίδιο μήνα.
«Αυτό δείχνει ότι η σταθεροποίηση στις αγορές έδωσε στον Τραμπ περισσότερο θάρρος να επανεκκινήσει ορισμένες επιθετικές απειλές για δασμούς», δήλωσε στο Bloomberg ο Kristoffer Κρίστοφερ Κτζάερ Λόμχολτ, στρατηγικός αναλυτής στην Danske Bank.
Η απογοήτευση Αμερικανών
Αμερικανοί αξιωματούχοι έχουν απογοητευτεί από την αποτυχία της ΕΕ να προσφέρει το είδος των παραχωρήσεων που έχουν προσφέρει άλλες χώρες, με τον υπουργό Εμπορίου των ΗΠΑ Χάουαρντ Λούτνικ, να δηλώνει την Πέμπτη ότι οι Βρυξέλλες ήταν «αδύνατο» να διαπραγματευτούν.
Η Ουάσινγκτον θέλει οι Βρυξέλλες να μειώσουν τα εμπόδια στις εισαγωγές για να μειώσουν το μέγεθος του εμπορικού ελλείμματος αγαθών των ΗΠΑ με την ΕΕ, η οποία ανήλθε σε 192 δισ. δολάρια το 2024.
Η κυβέρνηση Τραμπ θεωρεί τα πρότυπα τροφίμων και προϊόντων της ΕΕ λίαν προστατευτικά και ζητά από την ένωση να καταργήσει μονομερώς τους δασμούς. Η ΕΕ έχει προτείνει και οι δύο πλευρές να καταργήσουν τους δασμούς σε όλα τα βιομηχανικά και ορισμένα γεωργικά προϊόντα. Οι Βρυξέλλες έχουν επίσης προσφερθεί να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση της πλεονάζουσας παραγωγικής ικανότητας της Κίνας σε τομείς όπως ο χάλυβας και τα αυτοκίνητα και να συζητήσουν περιορισμούς στην εξαγωγή τεχνολογίας στο Πεκίνο.
Ωστόσο, αρνήθηκαν να συζητήσουν την κατάργηση των εθνικών ψηφιακών φόρων ή του ΦΠΑ, βασικές απαιτήσεις των ΗΠΑ ή την αποδυνάμωση της ρύθμισης της ΕΕ για τις αμερικανικές εταιρείες τεχνολογίας.
Η ανάρτηση του Τραμπ την Παρασκευή έρχεται σε αντίθεση με τις κινήσεις της κυβέρνησής του για την εκτόνωση των εμπορικών εντάσεων με το Πεκίνο αυτόν τον μήνα. Οι ΗΠΑ έχουν επίσης πρόσφατα σφραγίσει μια εμπορική συμφωνία με το Ηνωμένο Βασίλειο.
«Δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι ο Τραμπ στρέφει το βλέμμα του στην Ευρώπη τώρα που οι ΗΠΑ και η Κίνα συμφώνησαν σε μια εμπορική εκεχειρία», δήλωσε στο Bloomberg η Αγκάθ Ντεμαρέ, ανώτερη πολιτική συνεργάτιδα στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων, προσθέτοντας ότι οι απαιτήσεις του Τραμπ «φαίνεται να αντανακλούν τη βαθιά απογοήτευση των ΗΠΑ με την προσέγγιση της ΕΕ», η οποία συγκρούεται με την επιθυμία του «να συνάψει γρήγορα συμφωνίες που φαίνονται ελκυστικές, ακόμη και αν στην πράξη σημαίνουν πολύ λίγα».
