Αναμφίβολα η – όχι απροειδοποίητη – υποβάθμιση του αμερικανικού χρέους από την Fitch έχει υποχρεώσει τις αγορές να ξαναδούν ποια «στοιχήματα» αλλάζουν στο τραπέζι των αποδόσεων κεφαλαίου. Και πολλοί είναι οι αναλυτές που δεν φαίνονται να ανησυχούν ιδιαίτερα.
Στο κάτω - κάτω οι ΑΑΑ οικονομίες είναι μόλις τέσσερις και η «δίψα» για τις αποδόσεις των τίτλων του αμερικανικού χρέους των 33 τρισ. δολαρίων παραμένει ένα «αποδοτικό» - έστω και κατά μία βαθμίδα λιγότερο - ασφαλές καταφύγιο κεφαλαίων σε πλανητική κλίμακα.
Με αυτά τα δεδομένα, η «θυμωμένη» για την κίνηση της Fitch υπουργός Οικονομικών Τζάνετ Γέλεν, δήλωσε ότι (η κίνηση της Fitch) «δεν αλλάζει αυτό που οι Αμερικανοί, οι επενδυτές και οι άνθρωποι σε όλο τον κόσμο γνωρίζουν ήδη: ότι οι τίτλοι του (αμερικανικού) Δημοσίου παραμένουν το κορυφαίο ασφαλές και ρευστό περιουσιακό στοιχείο στον κόσμο και ότι η αμερικανική οικονομία είναι θεμελιωδώς ισχυρή...».
Παρ' όλα αυτά, οι αγορές είναι υποχρεωμένες να επανεκτιμήσουν κάποια δεδομένα που η Fitch απλώς υπενθύμισε, γιατί τίποτα από αυτά δεν είναι εντελώς καινούργιο.
Όπως αναφέρει το report της Fitch, η υποβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας των Ηνωμένων Πολιτειών αντανακλά «την αναμενόμενη δημοσιονομική επιδείνωση τα επόμενα τρία χρόνια, το υψηλό και αυξανόμενο βάρος του χρέους της γενικής κυβέρνησης και τη διάβρωση της διακυβέρνησης σε σχέση με τους ομολόγους των ΗΠΑ με αξιολόγηση "AA" και "AAA" τις τελευταίες δύο δεκαετίες...».
Αυτή η «διάβρωση» έχει εκδηλωθεί με επανειλημμένες αντιπαραθέσεις επί των ορίων χρέους και αποφάσεις της τελευταίας στιγμής, κατά την Fitch.
Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει ότι «κατά την επόμενη δεκαετία, τα υψηλότερα επιτόκια και το αυξανόμενο χρέος, θα αυξήσουν το βάρος εξυπηρέτησης των τόκων, ενώ η γήρανση του πληθυσμού και το αυξανόμενο κόστος υγειονομικής περίθαλψης θα αυξήσουν τις δαπάνες για τους ηλικιωμένους, απουσία μεταρρυθμίσεων δημοσιονομικής πολιτικής...».
Η αδυσώπητη σχέση χρυσού - δολαρίου
Αυτό που δεν αναφέρει η Fitch, είναι ότι όλα αυτά αποτελούν λόγους αποδυνάμωσης όχι απλά της αμερικάνικης οικονομίας, αλλά και του κύριου «εργαλείου» έκφρασης και τιμολόγησης αυτής της «αξίας», δηλαδή του δολαρίου. Για τον λόγο αυτό, άλλωστε, η πρώτη και η πλέον ηχηρή αντίδραση στην υποβάθμιση του χρέους ήταν η νέα εκτίναξη της δολαριακής τιμής του χρυσού πάνω από τα 1.990 δολ./ουγγιά...
Η Fitch απέφυγε να χρησιμοποιήσει – ως όφειλε άλλωστε – λεξιλόγιο νομισματικής αξιολόγησης, αλλά όταν υποβαθμίζεις την πιστοληπτική αξία των 25 τρισ. δολαρίων αμερικανικού χρέους, το υποβαθμίζεις έναντι σταθερής αξίας, ήτοι του χρυσού...
Όταν δε αυτό πραγματοποιείται σε μία συγκυρία η οποία συνδυάζεται με το γεγονός της προετοιμασίας της σημαντικής Συνδιάσκεψης στις 24 – 25 του Αυγούστου, των χωρών του Brics, με βασικό θέμα στην ατζέντα τους τη διερεύνηση της δυνατότητας συγκρότησης ενός νομισματικού πλαισίου λογιστικής απαγκίστρωσης από το δολάριο, τότε η κίνηση της Fitch αποκτά διαφορετική σημασία.
Σύμφωνα με τη Fitch μέσα σ' αυτό το διεθνές περιβάλλον, «η κυβέρνηση (σ.σ. των ΗΠΑ) στερείται μεσοπρόθεσμου δημοσιονομικού πλαισίου, σε αντίθεση με τους περισσότερους ομολόγους της και έχει μια περίπλοκη διαδικασία κατάρτισης του προϋπολογισμού [και] ο λόγος χρέους προς το ΑΕΠ της γενικής κυβέρνησης προβλέπεται να αυξηθεί κατά την περίοδο πρόβλεψης, φθάνοντας το 118,4% έως το 2025. Αυτοί οι παράγοντες, μαζί με αρκετές οικονομικές κρίσεις, καθώς και φορολογικές περικοπές και νέες πρωτοβουλίες δαπανών, συνέβαλαν σε διαδοχικές αυξήσεις χρέους κατά την τελευταία δεκαετία....».
Με αυτά τα δεδομένα σε ένα πλανητικό περιβάλλον, όπου οι μεγαλύτεροι εμπορικοί εταίροι μεταξύ των οποίων η Κίνα, η Ινδία, η Βραζιλία, η Νότια Αφρική, η Ρωσία μαζί με δεκάδες άλλες οικονομίες των αποκαλούμενων αναπτυσσόμενων οικονομιών, αναζητούν διεξόδους νομισματικής απαγκίστρωσης από το δολάριο, η προοπτική διολίσθησης της συναλλαγματικής ισοτιμίας του προοιωνίζεται νέους κύκλους έντασης των πληθωριστικών πιέσεων...
Στο περιβάλλον αυτό η σχέση Ευρώ - Δολαρίου αποκτά πλέον νέα ανησυχητικά χαρακτηριστικά καθώς πέρα από τα εσωτερικά προβλήματα της Ευρωζώνης (κατακερματισμός κόστους αναχρηματοδότησης χρέους, αποκλίσεις πληθωριστικών πιέσεων και πορείας του ΑΕΠ), πρέπει να συνυπολογίσει και τις συνέπειες μιας πιθανής αποδυνάμωσης του αμερικάνικου δολαρίου.
Πράγμα που ανακατεύει εκ νέου την τράπουλα που αφορά στην κατεύθυνση της νομισματικής πολιτικής, που θα πρέπει να ακολουθήσει η ΕΚΤ από τον Σεπτέμβριο, εν όψει των πρωτοβουλιών που θα κληθεί να πάρει η Fed ένα χρόνο πριν από τις επερχόμενες προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ...
