Ροή
Ρεκόρ σχεδόν τριών δεκαετιών σημείωσε ο πληθωρισμός τον Μάιο, ανερχόμενος στο 11,3%. Ανάλογη αύξηση του γενικού δείκτη τιμών καταναλωτή είχε να καταγραφεί από το 1994 (10,7%) και το 1993 (12%). Τον πληθωρισμό «οδηγούν» οι –ακόμη υψηλότερες– αυξήσεις των τιμών σε βασικά είδη διατροφής, στέγασης και μεταφοράς.
Ειδικότερα, όπως αναλύεται σε έρευνα του iMEDd Lab (Κέλλυ Κική, Kωνσταντίνος Μπότσι), ανάλογος πληθωρισμός είχε καταγραφεί στη χώρα πριν από 28 χρόνια: τον Δεκέμβριο 1994, ο γενικός δείκτης τιμών είχε αυξηθεί 10,7% και η μεταβολή τού μέσου ετήσιου δείκτη της ίδιας χρονιάς είχε ανέλθει στο 10,9%. Συγκεκριμένα τον Μάιο 1994 ο πληθωρισμός είχε φτάσει το 10,8%. Λίγους μήνες νωρίτερα, τον Δεκέμβριο 1993 είχε ανέλθει στο 12%.
Σε μηνιαίο επίπεδο, ο γενικός δείκτης τιμών καταναλωτή επίσης αυξήθηκε κατά 0,7% τον Μάιο 2022 σε σύγκριση με τον αμέσως προηγούμενο μήνα, Απρίλιο 2022 –έναντι μείωσης 0,4% που είχε σημειωθεί κατά την αντίστοιχη σύγκριση πέρυσι.
Μελετώντας τα ιστορικά στοιχεία, από το 1960 και εφεξής, προκύπτει ότι η έως σήμερα υπολογιζόμενη μεταβολή του μέσου δείκτη για το 2022 (7,1%) είναι ανάλογη της μεταβολής του μέσου ετήσιου δείκτη το 1996 (8,2%). Η υψηλότερη πιο πρόσφατη μεταβολή του μέσου ετήσιου δείκτη ήταν το 2010 (4,7%), προτού ξεκινήσει, αρχικά, να μειώνεται η αύξηση του γενικού δείκτη τιμών, κατά τα χρόνια της ύφεσης, και, στη συνέχεια, να καταγράφεται συνεχής αποπληθωρισμός από το 2013 έως και το 2016.
Σήμερα, σε μεγάλο βαθμό, τον πληθωρισμό «οδηγούν» βασικά είδη διατροφής, στέγασης και μεταφοράς. Ενδεικτικά, τον Μάιο 2022, ο δείκτης τιμών για το ελαιόλαδο ανήλθε στις 126,3 μονάδες, για τη ζάχαρη στις 122,3 μονάδες, για τα κρέατα στις 114,8 μονάδες, για το ψωμί και τα δημητριακά στις 113,2 μονάδες, όπως και για τα γαλακτοκομικά και αυγά. Οι τιμές των προϊόντων αυτών έχουν εκτιναχθεί εδώ και μήνες, ενώ η αύξησή τους ξεπερνά τη μεταβολή του γενικού δείκτη τιμών καταναλωτή.
Στον ηλεκτρισμό, το φυσικό αέριο, τη βενζίνη και το πετρέλαιο κίνησης και θέρμανσης, η ακρίβεια είναι ακόμη μεγαλύτερη: τον Μάιο 2022, ο δείκτης τιμών για το φυσικό αέριο έφτασε τις 332,3 μονάδες, για το πετρέλαιο θέρμανσης τις 190,9, για τον ηλεκτρισμό τις 180,2, για το πετρέλαιο κίνησης τις 158,7 και για τη βενζίνη τις 152,4 –τη στιγμή που ο γενικός δείκτης τιμών ανήλθε στις 111,8 μονάδες.
Οι επιμέρους μεταβολές του δείκτη τιμών
Στον παρακάτω πίνακα παρουσιάζονται οι μεταβολές του δείκτη τιμών συγκεκριμένα για τα είδη διατροφής (δεν περιλαμβάνονται ποτά αλκοολούχα ή μη), το ηλεκτρικό ρεύμα, τη βενζίνη, το φυσικό αέριο, το πετρέλαιο θέρμανσης και το πετρέλαιο κίνησης την τελευταία τριετία (από τον Μάιο 2022 έως πίσω τον Μάιο 2019): όσο πιο σκούρο κόκκινο είναι το χρώμα κάθε πεδίου, τόσο μεγαλύτερη είναι η αύξηση των τιμών για κάθε προϊόν, σε σχέση με τον ίδιο μήνα του προηγούμενου έτους κάθε φορά. Αντίστοιχα, όσο πιο σκούρο μπλε είναι το χρώμα κάθε πεδίου, τόσο πιο μεγάλη είναι η μείωση των τιμών τον εκάστοτε μήνα συγκριτικά με τον αντίστοιχό του την προηγούμενη χρονιά.
Είναι προφανές, ότι στα βασικά είδη διατροφής, στέγασης και κίνησης οι τιμές «χτυπούν κόκκινο», με την αύξησή τους να είναι πολλαπλάσια του πληθωρισμού. Δεδομένου ότι η μεταβολή του γενικού δείκτη τιμών καταναλωτή (11,3%), προκύπτει λαμβάνοντας υπόψη το σύνολο των εμπορικών προϊόντων και υπηρεσιών, εάν κανείς εστιάσει στα είδη που απαραιτήτως καταναλώνονται σε μηνιαία βάση, μπορεί εύκολα να συμπεράνει τη ραγδαία μείωση της αγοραστικής δύναμης των πολιτών με σταθερό εισόδημα –ή, με άλλα λόγια, τη σημαντική έμμεση μείωση μισθού για τους πολίτες που ακόμη δύνανται να διατηρούν τις ίδιες καταναλωτικές συνήθειες όσον αφορά σε βασικά είδη διατροφής, στέγασης και μεταφοράς.
