Η ενεργειακή μετάβαση στην Ευρώπη έχει πλέον εισέλθει σε μια φάση όπου οι δεσμεύσεις αντικαθίστανται από τεστ αντοχής: ποιοι φορείς μπορούν πραγματικά να μειώσουν εκπομπές, να περιορίσουν το μεθάνιο και να εκσυγχρονίσουν δίκτυα που στηρίζονται ακόμη σε ορυκτά καύσιμα;
Σε έναν τομέα τόσο νευραλγικό όσο το δίκτυο φυσικού αερίου — μέρος ενός ευρύτερου ενεργειακού συστήματος που εξακολουθεί να λειτουργεί με βάση το ορυκτό υπόβαθρο και να βρίσκεται στο στόχαστρο των ευρωπαϊκών κλιματικών δεσμεύσεων η ανάγκη για πραγματική, μετρήσιμη περιβαλλοντική πρόοδο είναι αδιαπραγμάτευτη.
Σε αυτό το πλαίσιο κινείται και η Italgas–Enaon, μια εταιρεία που διαχειρίζεται κρίσιμες ενεργειακές υποδομές στην Ελλάδα και βρίσκεται αντιμέτωπη με την ίδια πρόκληση που αντιμετωπίζουν όλοι οι διαχειριστές δικτύων στην Ευρώπη: να περιορίσει το περιβαλλοντικό της αποτύπωμα, να ενισχύσει την ασφάλεια των δικτύων φυσικού αερίου και να εναρμονιστεί με τα νέα πρότυπα της πράσινης μετάβασης.
Μείωση μεθανίου 33,3% και συνολική πτώση εκπομπών 36%
Η μείωση εκπομπών μεθανίου αποτελεί τον πιο κρίσιμο δείκτη ESG για δίκτυα φυσικού αερίου, καθώς το συγκεκριμένο αέριο έχει πολλαπλάσια κλιματική επίδραση σε σχέση με το CO₂. Στην Ελλάδα, οι εκπομπές μεθανίου που καταγράφονται από την Italgas–Enaon μειώθηκαν κατά 33,3% το 2024, ενώ μέσα σε διάστημα δύο ετών (2022–2024) η συνολική μείωση φτάνει το 36%. Οι εκπομπές ανά 100 χιλιάδες κυβικά μέτρα παρουσιάζουν συνεχή υποχώρηση, από 0,98 το 2022 σε 0,94 το 2023 και σε 0,63 το 2024, ένδειξη ότι η παρέμβαση στις υποδομές έχει άμεση επίδραση στο περιβαλλοντικό αποτύπωμα.
Το αποτέλεσμα αυτό στηρίζεται στην πλήρη ψηφιοποίηση του δικτύου και στην παρακολούθηση σε πραγματικό χρόνο, μέσω αισθητήρων, ψηφιακών βαλβίδων και προγνωστικών μοντέλων συντήρησης. Η χρήση predictive maintenance καλύπτει όλο το δίκτυο κάθε χρόνο, επιτρέποντας εντοπισμό και αντιμετώπιση διαρροών πριν εξελιχθούν σε συμβάντα. Παράλληλα, η εφαρμογή του OCMP 2.0 σε επίπεδο Gold Standard και η συμμόρφωση με τον κανονισμό LDAR (2024/1787) εντάσσουν την ελληνική υποδομή σε ένα από τα αυστηρότερα ευρωπαϊκά πρότυπα ελέγχου μεθανίου.
33,2 εκατ. ευρώ για θωράκιση ενός ευαίσθητου δικτύου
Η ασφάλεια και η περιβαλλοντική προστασία είναι αλληλένδετες παράμετροι στα δίκτυα φυσικού αερίου. Για το 2024, οι επενδύσεις σε έργα ασφάλειας αγγίζουν τα 33,2 εκατομμύρια ευρώ και αφορούν αναβάθμιση κρίσιμων συστημάτων, ενίσχυση αγωγών, τεχνολογικό εξοπλισμό και αυτοματοποιημένους μηχανισμούς παρέμβασης. Η εταιρική κοινωνική ευθύνη, στο συγκεκριμένο πεδίο, μεταφράζεται σε περιορισμό πιθανού ρίσκου για τις τοπικές κοινωνίες και το περιβάλλον: λιγότερες διαρροές σημαίνουν λιγότερο μεθάνιο, λιγότερα περιστατικά και μεγαλύτερη αξιοπιστία.
Οι ευρωπαϊκοί κανόνες επιβάλλουν μηδενική ανοχή στην απώλεια αερίου. Οι εταιρείες που δεν μπορούν να επιδείξουν μετρήσιμη πρόοδο σε θέματα μεθανίου και ασφάλειας κινδυνεύουν να βρεθούν αντιμέτωπες με πρόστιμα, ρυθμιστικές κυρώσεις και απώλεια κοινωνικής αποδοχής. Η ενίσχυση της ασφάλειας συνεπώς δεν αποτελεί επιχειρηματική επιλογή, αλλά υποχρεωτική προσαρμογή σε ένα ιδιαίτερα πιεστικό ρυθμιστικό πλαίσιο.
Ψηφιακό δίκτυο: Η υποδομή που μειώνει εκπομπές πριν ακόμη φτάσουμε στα καθαρά καύσιμα
Η ψηφιοποίηση δεν αφορά μόνο την απόδοση και την εξοικονόμηση πόρων. Είναι ο βασικός μοχλός μείωσης εκπομπών σε ένα σύστημα που παραδοσιακά στηρίζεται σε αναλογικά μέσα και χειροκίνητους ελέγχους. Τα ψηφιακά συστήματα παρακολούθησης πίεσης, οι αυτοματοποιημένες βαλβίδες και η συνεχής ροή δεδομένων δημιουργούν ένα δίκτυο που μπορεί να εντοπίσει πρόβλημα πριν αυτό παράξει ρύπο. Με αυτό τον τρόπο, η μείωση εκπομπών γίνεται μέρος της καθημερινής λειτουργίας και όχι αποσπασματική δράση.
Η τεχνολογική βάση αυτή αποτελεί και το θεμέλιο για το επόμενο βήμα: τη μετάβαση σε δίκτυο «multi-molecule ready». Οι ευρωπαϊκοί στόχοι για το 2030 προβλέπουν παραγωγή 35 bcm βιομεθανίου και 20 Mt υδρογόνου. Τα ελληνικά δίκτυα προετοιμάζονται ήδη για την προσαρμογή σε αυτά τα καύσιμα, διαμόρφωση που απαιτεί υλικά, πίεση, ασφάλεια και τεχνικές λύσεις συμβατές με πλήρως νέα ενεργειακά χαρακτηριστικά.
692,8 εκατ. ευρώ επενδύσεις ως το 2030: Δίκτυα, ψηφιοποίηση και νέοι πελάτες
Το επενδυτικό πρόγραμμα 2026–2030 περιλαμβάνει συνολικό προϋπολογισμό 692,8 εκατομμυρίων ευρώ. Στόχος είναι η σύνδεση 258.000 νέων πελατών σε 129 δήμους, η ανάπτυξη 1.835 χιλιομέτρων δικτύου χαμηλής πίεσης και 210 χιλιομέτρων μέσης πίεσης. Το μεγαλύτερο μέρος της επένδυσης, ποσοστό 73%, αφορά την ανάπτυξη και την ψηφιοποίηση των δικτύων, ενώ το 16% προορίζεται για συντήρηση και το 11% για ειδικές αναβαθμίσεις.
Η περιβαλλοντική διάσταση είναι σαφής: περισσότερη ψηφιοποίηση σημαίνει λιγότερες απώλειες και καλύτερη εποπτεία. Παράλληλα, η τεχνική αναβάθμιση καθιστά το δίκτυο συμβατό με μελλοντικά καθαρά καύσιμα, μειώνοντας τις εκπομπές σε βάθος δεκαετίας και ενισχύοντας την ασφάλεια για τους καταναλωτές.
Το ESG ως κριτήριο αξιολόγησης
Η ΕΕ έχει ορίσει μείωση εκπομπών 55% έως το 2030 και πλήρη απανθρακοποίηση έως το 2050. Οι εταιρείες που διαχειρίζονται ενεργειακές υποδομές κρίνονται αυστηρά από τις εκπομπές τους, την ικανότητά τους να περιορίζουν το μεθάνιο και την ετοιμότητά τους να προσαρμοστούν στην πράσινη μετάβαση.
Η Italgas–Enaon στην Ελλάδα βρίσκεται σε μια φάση έντονης προσαρμογής, όπου η μείωση μεθανίου, η ψηφιοποίηση και η τεχνική αναβάθμιση του δικτύου αποτελούν στοιχεία που θα καθορίσουν τον ρόλο της στη νέα ενεργειακή πραγματικότητα.
Η Διευθύντρια Επικοινωνίας και Βιωσιμότητας της Enaon, κα Αικατερίνη Στάχταρη, μιλώντας στο Insider.gr, τονίζει ότι η ενεργειακή μετάβαση δεν αποτελεί πλέον μελλοντικό ορίζοντα αλλά ζωντανό πλαίσιο μέσα στο οποίο εξελίσσονται οι υποδομές και οι υπηρεσίες του ομίλου. Υπογραμμίζει ότι η Enaon επενδύει σε ψηφιοποιημένα, ασφαλή και ανθεκτικά δίκτυα, ευθυγραμμισμένα με το Σχέδιο Βιώσιμης Δημιουργίας Αξίας της Italgas, ενώ θέτει στο επίκεντρο τη μείωση των εκπομπών, τη διαφάνεια και τη συνεργασία με τις τοπικές κοινωνίες.
Συγκεκριμένα αναφέρει ότι:
«Η ενεργειακή μετάβαση δεν είναι πλέον μια θεωρητική συζήτηση· είναι η καθημερινότητα μέσα στην οποία λειτουργούμε. Για την Enaon, η βιωσιμότητα δεν περιορίζεται στη μείωση των εκπομπών, αλλά επεκτείνεται στον τρόπο με τον οποίο σχεδιάζουμε, επενδύουμε και συνεργαζόμαστε με τις τοπικές κοινωνίες και τους θεσμικούς φορείς.
Η ψηφιοποίηση των δικτύων μας, η ενίσχυση της ασφάλειας και η ετοιμότητα για καύσιμα χαμηλών εκπομπών αποτελούν στρατηγικά θεμέλια — όχι μόνο για την επίτευξη των κλιματικών στόχων, αλλά και για την αναβάθμιση της ποιότητας των υπηρεσιών προς τους καταναλωτές.
Η μετάβαση στα δίκτυα του μέλλοντος απαιτεί σταθερές επενδύσεις, διαφάνεια και συνέπεια. Σε αυτό το πλαίσιο, η Enaon επιλέγει να λειτουργεί με τρόπο που δημιουργεί μακροχρόνια αξία: με υποδομές πιο ανθεκτικές, περιβαλλοντικό αποτύπωμα μειούμενο μετρήσιμα και μια εταιρική κουλτούρα που τοποθετεί τη βιωσιμότητα στον πυρήνα κάθε επιχειρησιακής απόφασης.
Το Σχέδιο Βιώσιμης Δημιουργίας Αξίας της Italgas είναι ο χάρτης πορείας του ομίλου για ένα πιο καθαρό, πιο ασφαλές και πιο υπεύθυνο ενεργειακό μέλλον. Ορίζει με σαφήνεια τι σημαίνει βιωσιμότητα στην πράξη, από τη μείωση εκπομπών και την προστασία του περιβάλλοντος μέχρι τη διαφάνεια, τη λειτουργική υπευθυνότητα και τη θετική συμβολή στην κοινωνία.
Ευθυγραμμιζόμαστε πλήρως με το Σχέδιο Βιώσιμης Δημιουργίας Αξίας και μετατρέπουμε τους στόχους του στους τρεις άξονες – Περιβάλλον, Κοινωνία και Διακυβέρνηση – σε απτές δράσεις.
Στον τομέα του Περιβάλλοντος, έχουμε δεσμευτεί σε επίπεδο ομίλου για μείωση των άμεσων εκπομπών κατά 42% και της καθαρής κατανάλωσης ενέργειας κατά 33% έως το 2030, με τελικό ορίζοντα το net zero το 2050. Η μείωση των εκπομπών βρίσκεται στο επίκεντρο: αξιοποιούμε τεχνολογίες αιχμής όπως το σύστημα Picarro που ενισχύει την ανίχνευση διαρροών μεθανίου έως και 1.000 φορές σε πραγματικό χρόνο, ενώ επιταχύνουμε την ψηφιοποίηση της παρακολούθησης των δικτύων μας. Στόχος μας είναι να λειτουργούμε δίκτυα πλήρως ψηφιακά και έτοιμα για καύσιμα χαμηλών εκπομπών.
Παράλληλα, ενισχύουμε το ESG πλαίσιο της Enaon, διασφαλίζοντας διαφάνεια, υπεύθυνη λειτουργία και συνεχή βελτίωση σε όλο το φάσμα των δραστηριοτήτων μας, με στόχο τη δημιουργία μακροχρόνιας αξίας για το περιβάλλον και την κοινωνία».
