Σε «τεντωμένο σκοινί» συνεχίζει να ακροβατεί ο κλάδος του λιανικού εμπορίου, ενώ ο Δεκέμβριος αναδεικνύεται περισσότερο από κάθε άλλη χρονιά σε μήνα – ορόσημο για το συνολικό «ταμείο» του έτους. Αναζητώντας την πολυπόθητη «ανάσα» ρευστότητας ενόψει των εορτών των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς, ο εμπορικός κόσμος της χώρας καλείται να ισορροπήσει ανάμεσα στο δυσθεώρητο βάρος των λειτουργικών εξόδων των επιχειρήσεών του και στη μειωμένη αγοραστική δύναμη των ελληνικών νοικοκυριών μετά από χρόνια πληθωριστικών πιέσεων.
Μετά από ένα δύσκολο εννεάμηνο (Ιανουάριος –Σεπτέμβριος 2025), από το οποίο προκύπτει υστέρηση για τον κλάδο ύψους 750 εκατ. ευρώ έναντι του αντίστοιχου περυσινού διαστήματος, το τελευταίο τρίμηνο του τρέχοντος έτους θα είναι και το πιο καθοριστικό για το λιανικό εμπόριο, το οποίο προσδοκά αύξηση πωλήσεων κατά 10% προκειμένου να «ισοφαρίσει» τις πιέσεις του προηγούμενου διαστήματος. Δεδομένων δε και των «χαμηλών πτήσεων» που καταγράφηκαν κατά την εφετινή Black Friday, γίνεται αντιληπτό ότι οι πωλήσεις των επιχειρήσεων μέσα στις επόμενες 20-25 ημέρες θεωρούνται από τους επιχειρηματίες του χρόνου κρίσιμο «βαρόμετρο» για το συνολικό κλείσιμο του 2025.
Η δύσκολη εξίσωση
«Είναι αλήθεια ότι οι επιδόσεις του λιανικού εμπορίου στη Black Friday δεν ήταν οι αναμενόμενες. Ο κλάδος δεν πήγε καλά και αυτό καθιστά ακόμη πιο δύσκολο τον στόχο για την κάλυψη της υστέρησης των 750 εκατ. ευρώ που καταγράφηκαν τους πρώτους εννέα μήνες του έτους σε σχέση με πέρυσι», σχολιάζει, μιλώντας στο insider.gr, o πρόεδρος του Εμπορικού Συλλόγου Πειραιώς, Θεόδωρος Καπράλος. «Στο εννεάμηνο του 2025 οι τζίροι στην αγορά δεν ήταν οι προσδοκώμενοι και η κάλυψη της ζημιάς θεωρείται εξαιρετικά δύσκολη», σημειώνει.
Υπενθυμίζεται εδώ ότι με βάση τα στοιχεία της ΕΣΕΕ, στο τέταρτο τρίμηνο του 2024 ο κύκλος εργασιών για το λιανικό εμπόριο -εκτός τροφίμων, οχημάτων, καυσίμων-διαμορφώθηκε σε 7,4 δισ. ευρώ. Με βάση τη μέχρι τώρα εξέλιξη του εν λόγω τζίρου, ο κύκλος εργασιών για το τελευταίο τρίμηνο του 2025 θα πρέπει να ανέλθει σε τουλάχιστον 8,2 δισ. ευρώ, ήτοι μια αύξηση της τάξης του 10%, ώστε οι επιχειρήσεις να καλύψουν το αυξημένο λειτουργικό κόστος και να εξασφαλίσουν, βραχυπρόθεσμα, τη βιωσιμότητά τους.
Αρκετά συγκρατημένος ωστόσο ο κ. Καπράλος διατυπώνει την πρόβλεψη ότι «θα είναι επιτυχία αν ο κλάδος φτάσει τελικά σε τζίρο τα περυσινά 7,4 δισ. ευρώ», εκτιμώντας λίγο πολύ ότι η πολυπόθητη αύξηση κατά 10% των πωλήσεων δεν θα έρθει…
Υπό πίεση οι καταναλωτές, υπό πίεση και οι επιχειρήσεις
«Οι καταναλωτές είναι αρκετά συγκρατημένοι ως προς τις αγορές τους τα τελευταία χρόνια. Γνωρίζουν ακριβώς το διαθέσιμο εισόδημά τους και αντίστοιχα τις βαριές τους υποχρεώσεις. Παραδοσιακά η περίοδος των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς καλλιεργεί ένα αίσθημα κατανάλωσης, χαράς και γιορτής, ωστόσο εγώ δεν θεωρώ πιθανό ένα ντεμαράζ αγορών. Αντίθετα, οι αγορές των επόμενων ημερών θα είναι αρκετά στοχευμένες και συγκρατημένες», εξηγεί χαρακτηριστικά ο πρόεδρος του Εμπορικού Συλλόγου Πειραιώς.
Από την άλλη πλευρά, τα εμπορικά καταστήματα λειτουργούν εδώ και καιρό σε ένα περιβάλλον αυξημένων πιέσεων, στη σκιά των ιδιαίτερων συνθηκών που έχουν δημιουργήσει οι αλλεπάλληλες κρίσεις των τελευταίων ετών, με επίκεντρο την πανδημική και εν συνεχεία την πληθωριστική. Η πλειοψηφία των επιχειρήσεων βρίσκεται αντιμέτωπη με μείωση της ζήτησης και άρα με υποχώρηση του κύκλου εργασιών τους και της ρευστότητάς τους. Μεγάλο «αγκάθι» παραμένει η αύξηση του λειτουργικού κόστους σε όλα τα επίπεδα και δη υπέρογκα μισθώματα, αυξημένο κόστος ενέργειας και μισθολογικές επιβαρύνσεις, ενώ επιβαρυντικά δρα και η αδυναμία πρόσβασης αρκετών επιχειρήσεων σε χρηματοδότηση.
Οι αναιμικές επιδόσεις της Black Friday
Υπό αυτό το πρίσμα, ο εμπορικός κόσμος της χώρας είχε εναποθέσει μεγάλο μέρος των προσδοκιών του και στον θεσμό της Black Friday, προσβλέποντας σε αύξηση της επισκεψιμότητας και κατ’ επέκταση σε ενίσχυση της κατανάλωσης, ώστε «ζεστό» χρήμα να στα ταμεία των καταστημάτων. H αποτίμηση ωστόσο δείχνει μια εικόνα απογοητευτική για σημαντικό μέρος της αγοράς.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΣΕΕ, στην εφετινή Black Friday το 48% των επιχειρήσεων κατέγραψε χαμηλότερες πωλήσεις σε σχέση με την περσινή χρονιά. Παρότι στη μεγάλη πλειονότητα η μείωση δεν ξεπέρασε το 10%, ο δείκτης ικανοποίησης παρουσίασε αξιοσημείωτες μεταβολές, με το ποσοστό των επιχειρήσεων που δηλώνουν χαμηλό βαθμό ικανοποίησης να υπερδιπλασιάζεται σε σχέση με πέρυσι. Ειδικότερα, οι μισές επιχειρήσεις (52%) έμειναν μέτρια ικανοποιημένες από τις πωλήσεις τους, σε σχέση με τις προσδοκίες τους. Ωστόσο, σε σχέση με πέρυσι, υπερδιπλασιάστηκε το μερίδιο των επιχειρήσεων που εμφανίζει χαμηλό βαθμό ικανοποίησης από τις πωλήσεις (38% έναντι 15% το 2024).
Στην εφετινή περίοδο της Black Friday συμμετείχε υψηλό ποσοστό επιχειρήσεων (81%), ίδιο με εκείνο του 2024, ενώ σε ό,τι αφορά το διάστημα συμμετοχής, το 48% των επιχειρήσεων συμμετείχε όλη την εβδομάδα της Black Friday και μία στις τέσσερις επιχειρήσεις (26%) δεν δίστασε να υιοθετήσει προσφορές όλο το Νοέμβριο. Μία στις τρεις επιχειρήσεις επέλεξε εκπτώσεις ύψους από 31% έως 40%, ενώ το 31% των επιχειρήσεων προτίμησε το εκπτωτικό κλιμάκιο από 21% έως 30% Ενδεικτικό των πιέσεων στον κλάδο είναι το γεγονός πως μία στις τρεις επιχειρήσεις (34%) υιοθέτησε εκπτώσεις σε όλα τα προϊόντα. Επίσης, το 28% έκανε εκπτώσεις στο μεγαλύτερο μέρος των νέων παραλαβών της σεζόν
Για τέσσερις στις 10 επιχειρήσεις η επισκεψιμότητα κορυφώθηκε το τριήμερο της Black Friday και δη Παρασκευή, Σάββατο και Κυριακή, ενώ για μια στις πέντε επιχειρήσεις κορυφώθηκε μόνο την ημέρα της Μαύρης Παρασκευής.
Όπως προκύπτει από επιμέρους στοιχεία της έρευνας της ΕΣΕΕ, την αξία της πρακτικής της Black Friday αμφισβητεί το 64% των επιχειρήσεων σωρευτικά, θεωρώντας ότι ευνοεί τις μεγάλες αλυσίδες-brands, προσφέρει μεγαλύτερο μερίδιο αγοράς σε εγχώριες και διεθνείς πλατφόρμες, ενώ δεν ευνοεί τις μικρές λόγω χαμηλού περιθωρίου κέρδους.
Η εικόνα της αγοράς στο εννεάμηνο
Σε πραγματικές τιμές, ο κύκλος εργασιών στο εννεάμηνο του 2025 στο λιανικό εμπόριο -εκτός τροφίμων, οχημάτων και καυσίμων- συρρικνώθηκε σε σχέση με το εννεάμηνο του 2024 (-0,6%).
Η ανησυχητική εξέλιξη, σύμφωνα με την ΕΣΕΕ, έγκειται στο γεγονός ότι ο τζίρος βαίνει μειούμενος τα τελευταία τρία έτη, και μάλιστα με επιταχυνόμενο ρυθμό.
Οι επιχειρήσεις που διαφοροποιήθηκαν είναι σίγουρα οι μεγάλες καθώς κατέγραψαν ισχυρή ενίσχυση των πωλήσεών τους (8,5%) ακόμα και μετά τη διόρθωση ως προς την επίπτωση του πληθωρισμού (+5,8%) Ωστόσο, ακόμα και με σχετικά ικανοποιητική αύξηση του κύκλου εργασιών σε πραγματικούς όρους, οι μεγάλες επιχειρήσεις έχουν να αντιμετωπίσουν ένα διαρκώς αυξανόμενο λειτουργικό κόστος.
Αντίθετα, το σύνολο των μικρομεσαίων επιχειρήσεων εμφάνισε στασιμότητα (-0,1%) στο κύκλο εργασιών η οποία, αφού αφαιρεθούν οι ανοδικές επιδράσεις του πληθωρισμού, μετατρέπεται σε αξιόλογη πτώση των πωλήσεων (-2,6%).
Αντίστροφη μέτρηση για την εορταστική περίοδο
Με «κληρονομιά», λοιπόν, όλο αυτό το βάρος των προηγούμενων μηνών, τα εμπορικά καταστήματα ετοιμάζονται να βάλουν τα γιορτινά τους και να υποδεχτούν τους καταναλωτές το αμέσως επόμενο διάστημα, προσβλέποντας σε καλύτερες μέρες και επιχειρώντας να ξορκίσουν κάθε αρνητική εξέλιξη για τον κλάδο.
«Με το υψηλό λειτουργικό κόστος να επιμένει, οι εμπορικές επιχειρήσεις εναποθέτουν πλέον τις ελπίδες τους στην εορταστική περίοδο για μια θετική ανατροπή στο τέλος του 2025, στο πιο σημαντικό ετήσιο ραντεβού τους με τους καταναλωτές», σχολιάζει σε δήλωσή του ο πρόεδρος της Συνομοσπονδίας Σταύρος Καφούνης.
Σύμφωνα με τον Εμπορικό Σύλλογο Αθηνών, το εορταστικό ωράριο των καταστημάτων για το 2025 αναμένεται να ξεκινήσει την προσεχή Πέμπτη 11 Δεκεμβρίου.
Το ωράριο είναι ενδεικτικό και προαιρετικό, καθώς κάθε επιχείρηση μπορεί να προσαρμόσει τη λειτουργία της σύμφωνα με τις δικές της ανάγκες και δυνατότητες, εντός του πλαισίου λειτουργίας που ορίζεται από την πολιτεία και την ισχύουσα νομοθεσία (Δευτέρα - Σάββατο 06:00-21:00 Κυριακή 11:00-20:00).
Το προτεινόμενο ωράριο έχει ως εξής:
Πέμπτη 11/12/2025 09:00-21:00
Παρασκευή 12/12/2025 09:00-21:00
Σάββατο 13/12/2025 09:00-16:00
Κυριακή 14/12/2025 11:00-16:00
Δευτέρα 15/12/2025 09:00-16:00
Τρίτη 16/12/2025 09:00-21:00
Τετάρτη 17/12/2025 09:00-21:00
Πέμπτη 18/12/2025 09:00-21:00
Παρασκευή 19/12/2025 09:00-21:00
Σάββατο 20/12/2025 09:00-18:00
Κυριακή 21/12/2025 11:00-18:00
Δευτέρα 22/12/2025 09:00-21:00
Τρίτη 23/12/2025 09:00-21:00
Τετάρτη 24/12/2025 09:00-18:00
Πέμπτη 25/12/2025 Αργία
Παρασκευή 26/12/2025 Αργία
Σάββατο 27/12/2025 09:00-18:00
Κυριακή 28/12/2025 11:00-18:00
Δευτέρα 29/12/2025 09:00-21:00
Τρίτη 30/12/2025 09:00-21:00
Τετάρτη 31/12/2025 09:00-18:00
Πέμπτη 01/01/2026 Αργία
Παρασκευή 02/01/2026 Κλειστά
