Μπορεί η καθαρή ζημία του ομίλου ΟΣΕ, πλέον «Σιδηρόδρομοι Ελλάδας» μετά και την μετεξέλιξη του μοντέλου σε μια ενοποιημένη μορφή (ΟΣΕ, ΕΡΓΟΣΕ, τροχαίο υλικό της ΓΑΙΑΟΣΕ), να… υποχώρησε το 2024 στα 180,5 εκατ. ευρώ, μειωμένη κατά περίπου 29% σε σχέση με το 2023, ωστόσο, δεν παύει το τελικό αποτέλεσμα να σηματοδοτεί την διατήρηση μιας «μεγάλης τρύπας» στα οικονομικά του οργανισμού σιδηροδρόμων της χώρας, που συνεχίζει να αντιμετωπίζει σοβαρές προκλήσεις τόσο στη λειτουργία του όσο και στα οικονομικά του μεγέθη και τη ρευστότητά του. Και προφανώς να μεταφέρει στο νέο διάδοχο σχήμα τα προβλήματα του παρελθόντος. «Οι συνέπειες του τραγικού δυστυχήματος των Τεμπών και της κακοκαιρίας Daniel από το 2023 εξακολουθούν και επιδρούν στα οικονομικά μεγέθη της εταιρείας, εντούτοις είναι βελτιωμένα σε σχέση με αυτά του προηγούμενου έτους», αναφέρεται στη δημοσιευμένη οικονομική κατάσταση του ΟΣΕ για το 2024.
Καθαρή ζημία άνω των 180 εκατ. ευρώ
Ειδικότερα, για την προηγούμενη χρονιά, η καθαρή ζημία του ομίλου για το 2024, που επηρεάζεται από τις υψηλές αποσβέσεις, διαμορφώθηκε στα 180,5 εκατ. ευρώ, από 254,1 εκατ. ευρώ την προηγούμενη χρονιά (-28,9%). Θετικό στοιχείο αποτελεί η ανάκαμψη του EBITDA, καθώς τα λειτουργικά κέρδη EBITDA κινούνται κοντά στον στόχο για ισοσκελισμένο αποτέλεσμα. Για την εταιρεία το EBITDA διαμορφώθηκε στα 3,9 εκατ. ευρώ, έναντι ζημιών 93,5 εκατ. ευρώ, αλλά για τον όμιλο παρέμεινε αρνητικό, σε ζημιές 5,1 εκατ. ευρώ, από ζημίες 102,6 εκατ. ευρώ τη χρονιά που προηγήθηκε.
Όπως σημειώνεται, «το EBITDA κινείται πλησίον του στόχου για ισοσκελισμένο αποτέλεσμα, διαμορφούμενο σε €3,9 εκ για την εταιρεία και € -5,1 εκ., για τον όμιλο, έναντι του εξαιρετικά ζημιογόνου αποτελέσματος της προηγούμενης χρήσης, το οποίο είχε επιβαρυνθεί από τις συνέπειες της κακοκαιρίας Daniel. Οι διαγωνιστικές διαδικασίες και το κόστος αποκατάστασης των ζημιών θα αναληφθούν από το Ελληνικό Δημόσιο. Τα οργανικά έσοδα του ομίλου εμφανίζονται μειωμένα κατά €11,4 εκ. ή 8,3% καθώς οι Χρεώσεις Υποδομής, το βασικό έσοδο του Διαχειριστή Υποδομής, μειώθηκαν σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος κατά €13 εκ., ή ποσοστό 21,6%. Η μείωση αυτή οφείλεται σε ετεροχρονισμένη εγγραφή εσόδων προηγούμενων χρήσεων κατά την χρήση του 2023 κατόπιν απόφασης της ΡΑΣ.
Στην πραγματικότητα τα έσοδα χρήσης 2024 από το βασικό έσοδο του Διαχειριστή Υποδομής, Τέλη Υποδομής και συναφείς υπηρεσίες που αφορούν την καθεαυτή χρήση ανήλθαν σε €30,5 εκ. έναντι €25,6 εκ. της προηγούμενης χρήσης, εμφανίζοντας ετήσια αύξηση €4,9 εκ. ή 19%. Η Χρηματοδότηση μέσω της πενταετούς συμβατικής συμφωνίας από το Ελληνικό Δημόσιο, ανήλθε στο συμφωνημένο επίπεδο των €75 εκ. χωρίς διαφοροποίηση από την αντίστοιχη το προηγούμενο έτος. Το συνολικό ποσό, που δύναται να αποδίδεται μέσω της Συμβατικής Συμφωνίας στον ΟΣΕ δεν μπορεί να υπερβαίνει το ποσό των 75 εκατ. ευρώ ετησίως. Ήδη για τα επόμενα έτη σχεδιάζεται σημαντική αύξηση του», με σχετικό πίνακα να δείχνει τα 120 εκατ. για φέτος, όπως έχει ήδη ανακοινώσει και η ηγεσία του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών.
Τα τέλη υποδομής και η διαφωνία με την Hellenic Train
Μειωμένος ήταν και ο κύκλος εργασιών του ΟΣΕ, ο οποίος, πέραν της κρατικής επιχορήγησης, στηρίζεται κατά βάση στα έσοδα από τα τέλη χρήσης της υποδομής, που καταβάλλουν οι επιχειρήσεις στον ΟΣΕ. Ειδικότερα, ο κύκλος εργασιών του ομίλου ανήλθε στα 48,4 εκατ. ευρώ από 62,5 εκατ. ευρώ το 2023, εκ των οποίων το μεγαλύτερο μέρος αφορά έσοδα από τα τέλη χρήσης υποδομής.
Ως γνωστόν, τα τέλη υποδομής αποτελούν σημείο διαφωνίας μεταξύ ΟΣΕ και Hellenic Train, η οποία δεν αποδέχεται την τιμολόγηση. Το σύνολο της απαίτησης του οργανισμού κατά της εταιρείας να ανέρχεται στα 139,9 εκατ., (2023: 125,4 εκατ.), από τα οποία 112,7 εκατ. αφορούν μη καταβληθέντα τέλη για τα έτη 2020 έως και σήμερα (τέλη υποδομής). Έχουν ήδη ασκηθεί αγωγές και βρίσκονται σε εκκρεμότητα οι σχετικές δικαστικές αποφάσεις. Σύμφωνα και με τις οικονομικές καταστάσεις, υπάρχουν εκατέρωθεν αμφισβητήσεις συνολικού συμψηφισμένου ποσού 6,6 εκατ. ευρώ.
Απαιτήσεις και αγωγές
Ο όμιλος ΟΣΕ στο τέλος 2024 είχε καθαρές ταμειακές ροές από λειτουργικές δραστηριότητες 3,608 εκατ. (από -16,839 εκατ. το 2023), ταμειακά διαθέσιμα 268,23 εκατ. από 197,65 εκατ. το 2023, απαιτήσεις 155 εκατ. ευρώ, σύνολο ιδίων κεφαλαίων 10,26 εκατ., σύνολο μακροπρόθεσμων υποχρεώσεων 385,8 εκατ., σύνολο βραχυπρόθεσμων 402 εκατ. ευρώ. Οι απαιτήσεις από τρίτους – ιδιώτες ανέρχονται σε σχεδόν 141 εκατ. ευρώ, ενώ υπάρχει απαίτηση από την ΣΤΑΣΥ ΑΕ, ύψους 34 εκατ., για την οποία έχει σχηματιστεί πρόβλεψη ύψους 20 εκατ. περίπου.
Το μόνιμο προσωπικό του οργανισμού μειώθηκε σε 568 εργαζομένους πέρυσι από 645 το 2023. Δεν έγιναν προσλήψεις αορίστου χρόνου τη διετία 2023 – 2024, ενώ 166 άτομα αποχώρησαν στο ίδιο διάστημα, με τον ρυθμό απώλειας ανθρώπινου δυναμικού να ξεπερνά το 13,5% ετησίως.
Εις βάρος της Εταιρείας και του Ομίλου εκκρεμούν, από μακρού χρονικού διαστήματος, σημαντικός αριθμός δικαστικών υποθέσεων. Το συνολικό ύψος των σχετικών αγωγικών αξιώσεων ανέρχεται σε 303,4 εκατ., ενώ η Διοίκηση, κατόπιν εκτιμήσεων έχει σχηματίσει πρόβλεψη ύψους 196,1 εκατ., η οποία θεωρείται επαρκής για την κάλυψη των σχετικών ενδεχόμενων υποχρεώσεων. Οι αγωγές αφορούν εργατικά ατυχήματα, αποζημιώσεις τρίτων, απαλλοτριώσεις, υποχρεώσεις προς δήμους και εργολάβους. Σε ό,τι αφορά το δυστύχημα στα Τέμπη, έχουν επιδοθεί στον οργανισμό 12 αγωγές αποζημίωσης.
Επενδυτικό πρόγραμμα 1,63 δισ. ευρώ
Όπως αναφέρεται, ο ΟΣΕ έχει αναλάβει τον εκσυγχρονισμό του Σιδηροδρομικού Δικτύου της χώρας, και για την περίοδο 2021 – 2027 προβλέπονται έργα ανάταξης – αναβάθμισης με συνολικό προϋπολογισμό άνω του 1,6 δισ. ευρώ, για την ολοκλήρωση των έργων σε εξέλιξη σε υφιστάμενες γραμμές αλλά και κατασκευής νέων σιδηροδρομικών γραμμών και υποδομών:
- Αναβάθμιση της υφιστάμενης με διπλασιασμό και εγκατάσταση σηματοδότησης ETCS και ηλεκτροκίνησης της σιδηροδρομικής γραμμής στο τμήμα Πύθιο – Ορμένιο (CEF), προϋπολογισμού 700 εκατ. ευρώ.
- Κατασκευή τετραπλού σιδηροδρομικού διαδρόμου στο τμήμα ΣΣ Αθηνών (ΣΚΑ) – Τρεις Γέφυρες με υπογειοποίηση στην περιοχή των Σεπολίων, προϋπολογισμού 90,4 εκατ. ευρώ.
- Εργασίες επιδομής, υποδομής και ηλεκτροκίνησης στον Σ.Σ. Αθηνών – Β’ Φάση και σύνδεση με Μετρό, ύψους 30,6 εκατ. ευρώ.
- Κατασκευή σιδηροδρομικής στάσης στο Κρυονέρι Αττικής, ύψους 5,8 εκατ. ευρώ.
- Κατασκευή υποδομής σιδηροδρομικής γραμμής στο τμήμα Ψαθόπυργος (ΧΘ 113) – Ρίο – Μποζαϊτικα (ΧΘ 123+500) της νέας διπλής σιδηροδρομικής γραμμής Αθήνα – Πάτρα, με προϋπολογισμό 131,1 εκατ. ευρώ.
- Ηλεκτροκίνηση της νέας διπλής σιδηροδρομικής γραμμής στο τμήμα Κιάτο – Ροδοδάφνη, ύψους 83,4 εκατ. ευρώ.
- Κανονικοποίηση της υφιστάμενης μετρικής μονής σιδηροδρομικής γραμμής Ισθμού – Λουτρακίου με ηλεκτροκίνηση, ύψους 7,2 εκατ. ευρώ.
- Αναβάθμιση υφιστάμενης ΣΓ Προαστιακού Σιδηροδρόμου Δυτικής Αττικής, στο τμήμα Άνω Λιόσια – Νέος Σ.Σ. Μεγάρων – Π.Σ. Μεγάρων, προϋπολογισμού 95,7 εκατ. ευρώ.
- Αναβάθμιση και πιστοποίηση της υφιστάμενης διπλής σιδηροδρομικής γραμμής μεταξύ σιδηροδρομικού συγκροτήματος Αχαρνών και εξόδου σιδηροδρομικού σταθμού Οινόη, ανακατασκευή της σήραγγας Αγίου Στεφάνου και κατασκευή της κάτω διάβασης οδού στον υπάρχοντα Σιδηροδρομικό Σταθμό Αλιάρτου, αξίας 240 εκατ. ευρώ.
- Εγκατάσταση σηματοδότησης με τηλεδιοικηση, ETCS L1 και πιστοποίηση, κατασκευή Η/Μ εγκαταστάσεων και πιστοποίηση των υπαρχόντων σηράγγων της διπλής σιδηροδρομικής γραμμής Λιόσια – Κόρινθος, ύψους 73 εκατ. ευρώ.
- Επαναλειτουργία της μετρικής γραμμής Κάτω Αχαγιά – Πύργος και Α’ φάση κανονικοποίησης με προϋπολογισμό 95 εκατ. ευρώ.
- Αναβάθμιση υποδομής της υφιστάμενης σιδηροδρομικής γραμμής Θεσσαλονίκη – Προμαχώνας (τμήμα από Μουριές έως Προμαχώνα) για την εγκατάσταση ηλεκτροκίνησης, ύψους 163 εκατ. ευρώ.
- Τοποθέτηση ηχοπετασμάτων κατά μήκος των σιδηροδρομικών γραμμών εντός της πόλης της Λάρισας, ύψους 5,978 εκατ. ευρώ.
- Ανακατασκευή του σιδηροδρομικού επιχώματος της διπλής σιδηροδρομικής γραμμής Πειραιά – Πλατέως μεταξύ Παλαιοφαρσάλου & Λάρισας, ύψους 4,38 εκατ. ευρώ.
