Κοιτάζοντας τα τελευταία τριμηνιαία αποτελέσματα της Tesla, η οποία βρίσκεται αντιμέτωπη με μια πτώση πωλήσεων που δεν έχει ξαναδεί τα τελευταία δέκα χρόνια, προκύπτει ένα μάλλον προφανές ερώτημα: ποιος ξέρει εάν ο Έλον Μασκ, σε περίπτωση που του δινόταν η ευκαιρία να επιστρέψει στις 13 Ιουλίου 2024 - την ημέρα που πυροβολήθηκε ο Ντόναλντ Τραμπ - θα έκανε ξανά τις ίδιες επιλογές.
Γιατί από το διάσημο tweet που δημοσιεύτηκε αμέσως μετά τους πυροβολισμούς και τραυμάτισε τον Τραμπ στο ένα αυτί («υποστηρίζω πλήρως τον πρόεδρο Τραμπ και ελπίζω στην ταχεία ανάρρωσή του»), η δυναμική γύρω από τον δισεκατομμυριούχο που γεννήθηκε στη Νότια Αφρική έχει αλλάξει ριζικά.
Η απόλυτη έκφραση του Τραμπισμού
Από εκείνη την ημέρα, ο Μασκ έχει μετατραπεί από έναν λίγο πολύ ανώνυμο πλούσιο συνεργάτη της καμπάνιας των Ρεπουμπλικανών, στον πρώτο και κύριο υποστηρικτή του Τραμπ. Κατά τη διάρκεια των εβδομάδων που ακολούθησαν, η υποστήριξη μετατράπηκε γρήγορα σε σταθερές εμφανίσεις σε συγκεντρώσεις, υποστηρικτικές συνεντεύξεις, ακόμη και σε επίσημους θεσμικούς ρόλους που εγκρίθηκαν με την επιστροφή του Τραμπ στον Λευκό Οίκο.
Εν ολίγοις, από πέρυσι τον Ιούλιο, η φιγούρα του Μασκ έχει πάψει να είναι αυτή ενός αμφιλεγόμενου επιχειρηματία, οραματιστή και ελάχιστα επιρρεπή στην πολιτική ορθότητα. Εδώ και μήνες έχει γίνει η απόλυτη έκφραση του Τραμπισμού, αδιαμφισβήτητο είδωλο του κινήματος MAGA και από πολλές απόψεις, ένα υποκατάστατο του Στηβ Μπάνον, τουλάχιστον επιφανειακά, όπως αναφέρει η ιταλική εφημερίδα Il Sole 24ore.
Πρόκειται για μία σημαντική προβολή, αλλά με αντίθετα αποτελέσματα. Από τη μία πλευρά, οι επιχειρήσεις του φαινόταν να ακμάζουν: στις 31 Ιουλίου 2024, η αξία της Tesla ήταν περίπου 811,5 δις. δολάρια ΗΠΑ, με τις μετοχές να διαπραγματεύονται περίπου στα 232 δολάρια, ενώ στις 31 Δεκεμβρίου με τον Τραμπ ήδη νικητή η αξία της αυτοκινητοβιομηχανίας του είχε εκτοξευθεί σε περίπου 1,5 τρισ. δολάρια.
Υπήρχε όμως και ενθουσιασμός γύρω από την Space X και όλες τις άλλες εταιρείες στον μακρόκοσμο του Μασκ. Η εγγύτητα με τον Τραμπ θεωρήθηκε ως μια απίστευτη ευκαιρία για τις εταιρείες του δισεκατομμυριούχου. Φυσικά, υπήρχε ήδη μια ατμόσφαιρα σύγκρουσης συμφερόντων.
Ωστόσο, ο στενός φίλος και συνεργάτης του Τραμπ έπεσε σύντομα έπεσε σε μια παγίδα. Τουλάχιστον αυτό λένε τα αποτελέσματα. Η πολιτική προβολή του έγινε τόσο δυσκίνητη που η ίδια η Tesla σύντομα κατέληξε ως σύμβολο του Τραμπισμού, με εκατοντάδες αυτοκίνητα να γίνονται στόχος σε όλο τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένων βανδαλισμών και μορφών διαμαρτυρίας. Και οι πωλήσεις της έπεσαν κατακόρυφα ως αποτέλεσμα της ενασχόλησής του με το πρόγραμμα DOGE αλλά και των πολιτικών παρεμβάσεων σε άλλες χώρες, όπως η Γερμανία.
Οι τριγμοί έγιναν σεισμός
Αυτά ήταν οι πρώτοι τριγμοί. Το Μάρτιο, ο ίδιος ο Τραμπ αναλαμβάνει συμβολική δράση για να προσπαθήσει να διορθώσει την τύχη της εταιρείας: αγοράζει δύο Tesla, καλεί δημοσιογράφους και φωτογραφίζεται μπροστά από τον Λευκό Οίκο να επαινεί το αυτοκίνητο, το οποίο δεν μπορεί καν να ανοίξει, όπως σημειώνει η ιταλική εφημερίδα.
Η αλήθεια, ωστόσο, είναι γνωστή: ο Τραμπ και το κίνημα των ψηφοφόρων του απεχθάνονται τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα. Είναι γραμμένο στην αμερικανική πολιτική ιστορία της τελευταίας δεκαετίας. Ούτε καν τα εκατομμύρια του Μασκ κατάφεραν να του αλλάξουν γνώμη.
Και αν προσθέσει κάποιος σε αυτό και τον αριθμό των εχθρών που κατάφερε να κάνει ο Mασκ μέσα σε λίγους μόνο μήνες στο DOGE, προκύπτει αυτό που ο καθηγητής, λέκτορας στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης, Σκοτ Γκαλογουέι έχει αποκαλέσει «μία από τις μεγαλύτερες καταστροφές μιας μάρκας». Οι τριγμοί μετατρέπονται σε σεισμό στις αρχές Ιουνίου, όταν γίνεται εμφανής η κόντρα μεταξύ του πιο πλούσιου ανθρώπου στον πλανήτη και του Αμερικανού προέδρου. Κανένας από τους δύο δεν είναι πλέον διατεθειμένος να κάνει πίσω.
Ο Μασκ επικρίνει ανοιχτά το «Μεγάλο και Όμορφο Νομοσχέδιο» του Τραμπ. Η σύγκρουση που προέκυψε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ήταν σφοδρή, με κατηγορίες και απειλές. Ο Μασκ το ξεστομίζει σε μια ανάρτηση στο X στις 5 Ιουνίου: «Ο Τραμπ βρίσκεται στα αρχεία της υπόθεσης Έπσταϊν. Και αυτός είναι ο πραγματικός λόγος που δεν έχουν δημοσιοποιηθεί». Μια πολύ βαριά κατηγορία, που εν συνεχεία διαγράφηκε και αποσύρθηκε, αλλά έστρεψε τα φώτα της δημοσιότητας σε μια υπόθεση που φαίνεται να κορυφώνεται αυτές τις μέρες.
Στη συνέχεια, αποφάσισε ακόμη και να ξεκινήσει το δικό του πολιτικό κόμμα.
Ο Τραμπ απάντησε απειλώντας τις εταιρείες του Μασκ. Και η Tesla, η μόνη εισηγμένη στο χρηματιστήριο εταιρεία του, δέχεται το πλήγμα. Η εταιρεία πληρώνει το τίμημα για την πολιτική προβολή του διευθύνοντος συμβούλου της με τις μαζικές πωλήσεις να μειώνονται και τα κέρδη να εξανεμίζονται.
Η τύχη της SpaceX
Αλλά είναι επίσης - και ίσως πάνω απ' όλα η Space X. Η εταιρεία δορυφόρων, ναυαρχίδα της αμερικανικής αεροδιαστημικής αγοράς, με δεκάδες συμβόλαια δισεκατομμυρίων δολαρίων με τη NASA και πολλά μελλοντικά προγράμματα σε εξέλιξη, έχει ανακαλύψει ξανά τον εαυτό της ως «εύθραυστο».
Ο Τραμπ αναζητά εναλλακτικές λύσεις. Και αυτό είναι γεγονός.
Τον περασμένο Μάιο - όταν το μίσος δεν είχε ακόμη εκραγεί μεταξύ των δύο - ο Λευκός Οίκος ανακοίνωσε το έργο Golden Dome, ένα σύστημα πυραυλικής άμυνας αξίας 175 δισ. δολαρίων. Η Space X φαινόταν προορισμένη να αποτελέσει τον κεντρικό παράγοντα αυτού του έργου, αλλά τώρα ο Τραμπ κοιτάζει αλλού. Για παράδειγμα, στο Project Kuiper, το δορυφορικό δίκτυο της Amazon, τον άμεσο ανταγωνιστή της Space X, αν και τεχνολογικά φαίνεται να υπάρχει μικρή αντιστοιχία μεταξύ των δύο εταιρειών, προφανώς υπέρ του Μασκ.
Εν τω μεταξύ, ο Έλον έχει ήδη αντιδράσει με μια μάλλον σαφή ανάρτηση στο X: «Οι ομοσπονδιακοί κανονισμοί εξαγορών υπαγορεύουν τη χρήση του καλύτερου προμηθευτή στην καλύτερη τιμή. Οτιδήποτε άλλο θα αποτελούσε παραβίαση του νόμου».
Το θέμα είναι ότι ο Μασκ, σήμερα, φαίνεται μάλλον μόνος. Με την πολιτική του προβολή και τη δουλειά του στο DOGE, ο πλουσιότερος άνθρωπος στον κόσμο «έχει βάλει φωτιά» στο εκλογικό σώμα. Και τώρα, η ρήξη με τον Τραμπ τον έχει αφήσει με λίγους φίλους και στην αντίπερα πλευρά.
Αυτό είναι το τελευταίο κεφάλαιο αλλά όχι το τέλος σε μια ακόμη μακρά ιστορία. Και πολύ περισσότερο απρόβλεπτη….
