Ροή
Στα οφέλη που φέρνουν τα κεφάλαια του Ταμείου Ανάκαμψης στον τομέα των υποδομών, στις αβεβαιότητες και βέβαια στις σημαντικές προκλήσεις, αναφέρθηκαν στελέχη του χώρου και των τραπεζών σε σχετικό πάνελ του φόρουμ των Δελφών, στο οποίο συμμετείχαν, μεταξύ άλλων, οι κύριοι Ν. Μαντζούφας (επικεφαλής του Ελληνικού σκέλους του Ταμείου Ανάκαμψης), Κ. Βασιλείου (Αναπληρωτής Διευθύνων Σύμβουλος και Επικεφαλής Corporate & Investment Banking της Eurobank), Αλ. Εξάρχου (πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Intrakat), Ντ. Μπενρουμπή (CEO της ΜΕΤΚΑ, ομίλου Μυτιληναίος), Γ. Μυλωνογιάννης (πρόεδρος Δ.Σ. της Ελλάκτωρ), Δ. Σαμαράς (μελετηρικό γραφείο) και Τ. Ισωσηφίδης (EY Greece).
Εξάρχου: Οι εγγυητικές, το υγιές ανεκτέλεστο και ο κλάδος
«Ο κλάδος βγήκε πρόσφατα από 10ετή κρίση, στελέχη έφυγαν εκτός Ελλάδας, οι εταιρείες έγιναν ανεπαρκή κεφαλαιακά κ.α. Ξαφνικά, οι 5 μεγάλες έχουν ιστορικό ανεκτέλεστο και θα το αυξήσουν περαιτέρω. Ερώτημα το πως αυτό θα απορροφηθεί και θα γίνουν τα έργα. Σημαντικό είναι η επιστροφή στελεχών αλλά και οι τράπεζες να υποστηρίξουν εταιρίες και έργα, γιατί υπάρχει πρόβλημα με παροχή εγγυητικών. Χωρίς αυτές, δεν θα γίνουν τα έργα», ανέφερε ο κ. Αλ. Εξάρχου, CEO της Intrakat, σε σχετικό πάνελ στο φόρουμ των Δελφών.
«Βλέπουμε επιφυλακτικότητα από τις τράπεζες, δεν μπορούν να εξυπηρετήσουν τις εταιρείες με εγγυητικές οι 4 συστημικές. Χρειάζεται κυβερνητική παρέμβαση. Γενικότερα, η ανάγκη κεφαλαιακής ενίσχυσης στον κλάδο είναι καταφανής και ήδη γίνεται. Το cash flow της Intrakat είναι υγιές με τα έργα που έχει, αλλά χρειάζεται και τραπεζική συνδρομή», σημείωσε ο ίδιος.
Για να προσθέσει: «το ιστορικό ανεκτέλεστο χρειάστηκε και ισχυρή κεφαλαιοποίηση, για αυτό στην εταιρεία κάναμε ΑΜΚ (τελευταία έχουν γίνει 2, συνολικού ύψους 150 εκατ. ευρώ). Το υγιές ανεκτέλεστο, καθώς τελευταία έχουν μειωθεί τα ποσοστά εκπτώσεων στις προσφορές, θέλει και ασφαλή εκτέλεση των έργων, δηλαδή τεχνική επάρκεια. Για αυτό αγοράζουμε την ΑΚΤΩΡ που επίσης έχει υψηλό και υγιές ανεκτέλεστο. Αν χρειαστεί κεφαλαιακή ενίσχυση, μπορούμε να τη δώσουμε. Βασικότερο όμως είναι να αποκτήσουμε τεχνική επάρκεια. Μαζί με το θετικό cash flow θα είμαστε υγιής όμιλος, στοχεύουμε σε κερδοφορία. Ηταν ευκαιρία η ΑΚΤΩΡ για τα έργα του μέλλοντος», αναφερόμενος στην απόκτηση της ΑΚΤΩΡ.
Μπενρουμπή: Είδε ευκαιρίες ο όμιλος Μυτιληναίου
Από την πλευρά του ο κ. Ντ. Μπενρουμπή, CEO της ΜΕΤΚΑ, ομίλου Μυτιληναίος, σημείωσε ότι «βλέπουμε σημαντικές ευκαιρίες στις υποδομές και λόγω Ταμείου Ανάκαμψης αλλά και κεφαλαίων ΕΣΠΑ, σχεδόν 40 δισ. ευρώ σε δράσεις. Υπάρχει πεδίον δόξης λαμπρόν αλλά και ανησυχίες. Στον όμιλο μετρήσαμε τις δυνάμεις μας και είδαμε ότι έχουμε ισχυρή κατασκευαστική βάση (σχεδόν 3 δεκαετίες με έργα, ιδίως δύσκολα τεχνικά στο εξωτερικό), ενώ αξιοποιήσαμε το πτυχίο 7ης τάξης σε διάφορες υποδομές (π.χ. κτηριακά, οδικά κ.α.). Αρα, δοκιμαστήκαμε και στο εγχώριο περιβάλλον. Στην τρέχουσα συγκυρία συμπλέουν τα επενδυτικά και κατασκευαστικά συμφέροντα, τα δημόσια έργα μειώνονται, άρα πέφτει το βάρος των επενδύσεων σε ιδιώτες. Δύο βασικά στοιχεία χρειάζονται: κεφαλαιακή βάση ισχυρή και ανταγωνιστικοί όροι χρηματοδότησης (ώστε να υπερέχεις και να προσδοκάς σε αυξημένο IRR)». Κατά τον ίδιον, «οι τράπεζες δεν κοιτούν μόνο το business plan, αλλά και ποιος κάνει το έργο. Σε αυτό το περιβάλλον, προχωράμε μπροστά, με αυτόνομη πορεία των θυγατρικών κατασκευής και παραχωρήσεων».
Βασιλείου (Eurobank): Οι χρηματοδοτήσεις, η συγκέντρωση ρίσκου και η απουσία των ξένων τραπεζών
Ο κ. Κ. Βασιλείου, αναπληρωτής Διευθύνων Σύμβουλος και Επικεφαλής Corporate & Investment Banking της Eurobank, αναφέρθηκε σε χρηματοδοτήσεις, εγγυητικές και κεφαλαιακή επάρκεια. «Τα θετικά σημεία του RRF είναι, μεταξύ άλλων, η στόχευσή του, η ταχύτητα που απαιτείται, η διαφάνεια, ότι θα μείνουν οφέλη στη χώρα κ.α. Στα μειονεκτήματα ότι δεν είναι ελκυστικό το πρόγραμμα για projects κάτω των 5 εκατ. ευρώ, αλλά υπάρχουν άλλα χρηματοδοτικά προγράμματα στη χώρα για τέτοια έργα». Ο ίδιος ανέφερε ότι χρειάζεται χρηματοδότηση για τα έργα αλλά και για κεφάλαιο κίνησης στις εταιρείας, μαζί με τις εγγυητικές. Τα τελευταία 3 χρόνια έχουν προχωρήσει ή προχωρούν υποδομές άνω των 15 δισ. ευρώ. Αυτές, θέλουν χρηματοδότηση 10-12 δισ. ευρώ, το 95% έχει δοθεί από ελληνικές τράπεζες. Ενδεικτικά αναφέρθηκε σε projects όπως η Εγνατία Οδός με χρηματοδότηση 1,2 δισ. ευρώ, ο ΔΑΑ με 1 δισ., τα περιφερειακά αεροδρόμια με 1 δισ. ευρώ, τα 3 οδικά ΣΔΙΤ (ΒΟΑΚ, fly over, Πελοποννήσου) με περίπου 800 εκατ. ευρώ συνολικά.
Άρα, υπάρχουν κεφάλαια και ρευστότητα. Στις τράπεζες όμως, και έναντι του επόπτη τους, έχουνε το θέμα με το concentration risk (συγκέντρωση ρίσκου). «Δηλαδή, κάθε τράπεζα θα έχει διαθέσιμα περί τα 7 δισ. ευρώ, αν για κάθε μεγάλο έργο δώσουμε 600-700 εκατ. ευρώ, αυτό σημαίνει το 10% των διαθέσιμων κεφαλαίων που μπορούμε να δώσουμε. Ωστόσο, δεν υπάρχει ανησυχία, θα δοθούν τα κεφάλαια», σημείωσε.
Όσον αφορά στις εγγυητικές, στην Eurobank δεν θεωρούνε ότι όλες οι εταιρείες είναι στην ίδια κεφαλαιακή κατάσταση. Επίσης, «τρώει πλαφόν» το δημόσιο που αργεί να επιστρέψει εγγυητικές. «Τα τελευταία χρόνια οι ξένες τράπεζες ήταν ηχηρά απούσες. Ελπίζουμε ότι εν όψει της ανάκτησης της επενδυτικής βαθμίδας από την χώρα θα επιστρέψουν. Και να δανείσουν με ανταγωνιστικούς όρους. Πάντως, οι ελληνικές τράπεζες είναι εμφατικά εδώ! Ας έρθουν όμως και οι ξένες», κατέληξε ο ίδιος.
Μυλωνογιάννης (ΕΛΛΑΚΤΩΡ): Οι νέες προκλήσεις
«Μετά την πανδημία και τον πόλεμο στην Ευρώπη, επήλθε επενδυτική ανησυχία, το απροσδόκητο έγινε ο κανόνας. Σε αυτό το πλαίσιο ως κινδύνους βλέπω: από-παγκοσμιοποίηση κεφαλαίων, άνοδο στα κονδύλια για άμυνα, διακοπές στην εφοδιαστική αλυσίδα που επηρέασαν κόστη, αύξηση επιτοκίων. Επίσης, πρόκληση το ESG. Αλλά η Ελλάδα ισορρόπησε, έχει ανθρώπους και δυνάμεις», σημείωσε ο κ. Μυλωνογιάννης.
