Ροή
«Ομοβροντία» επενδύσεων προωθούν ή δρομολογούν οι μεγάλες ΑΕΕΑΠ (εταιρίες επενδύσεων σε ακίνητη περιουσία) της χώρας και γενικότερα οι εταιρείες real estate.
Όπως σημειώνει στέλεχος του κλάδου, «με έναν… πρόχειρο και μόνο υπολογισμό, και αφήνοντας στην άκρη τη μεγάλη επένδυση της Lamda στο Ελληνικό και κάποια ξενοδοχειακά project, οι όμιλοι του τομέα ακινήτων προωθούν μπίζνες περίπου 1,5 δισ. ευρώ σε όλο το φάσμα, από πράσινα γραφεία και εμπορικούς χώρους, μέχρι big boxes, κοινωνικά κτίρια, οικιστικά και μικτές χρήσεις». Προς αυτή την κατεύθυνση άλλωστε, όπως έχει αναδείξει το insider, κάποιες εταιρείες του χώρου προχώρησαν σε αυξήσεις κεφαλαίου (π.χ. Premia Properties) και σε εκδόσεις ομολογιακών δανείων (π.χ. Prodea, Noval Property) ενώ έπονται και νέα εγχειρήματα άντλησης χρηματοδοτικών κεφαλαίων από εισηγμένες ή μη (Premia κ.α.).
Πρόσφατα μόλις η Noval Property ΑΕΕΑΠ (με χαρτοφυλάκιο 389 εκατ. ευρώ), θυγατρική στο real estate του ομίλου Viohalco, «σήκωσε» μέσω ομολογιακού δανείου 120 εκατ. ευρώ (τελική απόδοση στο 2,65%, υπερκάλυψη κατά 2,8 φορές, ήτοι προσφέρθηκαν 335 εκατ. ευρώ) προκειμένου να χρηματοδοτήσει επενδύσεις 316 εκατ. ευρώ. Μεταξύ αυτών ξεχωρίζουν το υπό ανάπτυξη συγκρότημα κτιρίων γραφείων επί των οδών Χειμάρρας 10-12 και Λεωφόρου Αμαρουσίου - Χαλανδρίου στο Μαρούσι (πρώην ακίνητο Kodak) συνολικής επιφάνειας περίπου 49.000 τ.μ. και αναμενόμενης διεθνούς πιστοποίησης κατά LEED, η υπό ανάπτυξη αστική ανάπλαση του πρώην βιομηχανικού ακινήτου (αρχικής επιφάνειας 72.500 τ.μ. περίπου) στην οδό Πειραιώς 252, η οποία εντάχθηκε στο καθεστώς Στρατηγικών Επενδύσεων (Νόμος 3894/2010) στο τέλος του 2019, σε μικτές χρήσεις που αναμένεται να περιλαμβάνουν συνδυασμό γραφείων, ξενοδοχείου, κατοικιών, αθλητικών εγκαταστάσεων, η ανακατασκευή του κτιρίου στην οδό Αρδηττού στο Μετς, συνολικής επιφάνειας περίπου 3.480 τ.μ. σε κτίριο διαμερισμάτων και γραφείων, η μετατροπή πρώην βιομηχανικών ακινήτων συνολικής επιφάνειας 22.200 τ.μ. σε κτίρια logistics κατάλληλης ενεργειακής απόδοσης κ.α.
Την Παρασκευή η Premia Properties ενημέρωσε το επενδυτικό κοινό ότι ολοκληρώθηκε η εξαγορά αυτοτελούς ακινήτου εξυπηρετούμενων διαμερισμάτων (serviced apartments), μέσω απόκτησης του 100% των μετοχών των ιδιοκτητριών εταιρειών του ακινήτου. Ο λόγος για το ακίνητο που βρίσκεται στον Πειραιά, στην περιοχή του Αγίου Διονυσίου, συνολικής επιφάνειας 3.600 τ.μ, το οποίο αποτελείται από 58 πλήρως εξοπλισμένα διαμερίσματα. Το σύνολο των διαμερισμάτων διατίθενται στην εταιρεία Teleperformance Hellas, στο πλαίσιο συνεργασίας της με θυγατρική της Premia Properties η οποία λήγει το 2033. Πρόκειται για την πρώτη επένδυση της Premia Properties, στον κλάδο των serviced apartments, στο πλαίσιο της στρατηγικής συμφωνίας-πλαισίου με την Dimand S.A. Η εισηγμένη σχεδιάζει την έκδοση ομολόγου ύψους 100 εκατ. ευρώ. Η εταιρεία με μεγαλομέτοχο τη σουηδική Sterner Stenhus επιδιώκει να αυξήσει το χαρτοφυλάκιο ακινήτων της στα 500 εκατ. ευρώ σε ορίζοντα τριών χρόνων και σε 1 δισ. ευρώ σε διάστημα πενταετίας. Η εταιρία επιδιώκει να ενισχύσει την παρουσία της στον κλάδο των logistics, τα εμπορικά ακίνητα (big-boxes), τα κτίρια κοινωνικού χαρακτήρα (φοιτητικές εστίες, σχολεία, γηροκομεία κ.λπ.) και κατοικίες.
H μεγαλύτερη ΑΕΕΑΠ της χώρας, η Prodea, διαθέτει χαρτοφυλάκιο ακινήτων αξίας άνω των 2,1 δισ. ευρώ, άντλησε το περασμένο καλοκαίρι ρευστότητα 300 εκατ. ευρώ μέσω «πράσινης» ομολογιακής της έκδοσης, ενώ σχεδιάζει επενδύσεις άνω των εκατ. ευρώ για τα επόμενα χρόνια. Πλέον, έχει αρχίσει να εστιάζει και στις πολυτελείς κατοικίες, σε logistics τα οποία αποτελούν σημαντικό χώρο δράσης για την ΑΕΕΑΠ, δίχως βέβαια να αφήνει τις μπίζνες σε γραφεία και, λιγότερο, σε ξενοδοχεία. Μαζί με την Dimand ή και την EBRD, προωθεί μεγάλες επενδύσεις, όπως η ανακατασκευή του Piraeus Towew στον Πειραιά με τη μετατροπή του σε σύγχρονο βιοκλιματικό κτίριο γραφείων, καταστημάτων και κατοικιών (επένδυση 50 εκατ. ευρώ. Στα σημαντικά αλλά και ώριμα (προχωρημένα) projects είναι το κτίριο γραφείων «Element» στην οδό Φραγκοκλησιάς στο Μαρούσι, επιφάνειας 7.500 τ.μ., το οποίο είναι προμισθωμένο. Πρόκειται για κτίριο 13.900 τ.μ. που θα πιστοποιηθεί με LEED Platinum για την ενεργειακή αποδοτικότητα. Μαζί με την Dimand αναπτύσσει στο Μαρούσι, απέναντι από το The Mall το νέο «πράσινο» κτίριο όπου θα στεγαστεί η Kaizen Gaming. Το κτίριο, επιφάνειας 7.981 τετραγωνικών μέτρων (τ.μ.). θα είναι έτοιμο στο δεύτερο εξάμηνο του 2022.
Επιπρόσθετα, η Trade Estates, θυγατρική του ομίλου Φουρλή στο real estate, προωθεί προς υλοποίηση επενδύσεις 250 εκατ. ευρώ, έχοντας ως στόχο η αξία της αποτίμησης των ακινήτων της να ανέλθει σε περίπου 350-400 εκατ. ευρώ μέσα σε διάστημα δύο χρόνων, καθώς ήδη το χαρτοφυλάκιό της «γράφει» περί τα 180-185 εκατ. ευρώ. Στην εταιρική παρουσίαση που ακολούθησε την ανακοίνωση οικονομικών μεγεθών 9μήνου 2021 του ομίλου Fourlis, αναφέρεται ότι η Trade Estates θα επενδύσει αποκλειστικά σε ποιοτικά ακίνητα λιανικής και σε υποδομές για το ηλεκτρονικό εμπόριο, ενώ θα αναπτυχθεί με την απόκτηση ή την ανάπτυξη νέων περιουσιακών στοιχείων λιανικής από την αγορά, που μαζί με τα υπάρχοντα περιουσιακά στοιχεία της Fourlis «θα αντιπροσωπεύουν ένα υψηλής ποιότητας λιανικό χαρτοφυλάκιο ακινήτων». Αξίζει να αναφέρουμε ότι πρόσφατα μόλις επήλθε συμφωνία μεταξύ της Lamda Development και του ομίλου Fourlis για την ανάπτυξη εμπορικού πάρκου λιανικής (Retail Park) συνολικής επιφάνειας 30.000 τ.μ., εντός του Ελληνικού, με τ συνολική επένδυση να υπολογίζεται σε 55 εκατ. ευρώ. Οι πληροφορίες ανέφεραν τότε ότι η ανάπτυξη του retail park θα γίνει μέσω της Trade Estates, της εταιρείας του ομίλου Fourlis που δραστηριοποιείται στα ακίνητα, η οποία εμφάνιζε ουσιαστικά μηδενικό δανεισμό.
Μικρότερου μεγέθους επενδύσεις, οι οποίες αθροιστικά προσεγγίζουν τα 100 εκατ. ευρώ, προωθούν η Briq Properties, κυρίως στην ανάπτυξη νέων σύγχρονων εγκαταστάσεων αποθήκευσης και διανομής στον Ασπρόπυργο, η Trastor, η Intercontinental ΑΕΕΑΠ, η οποία εντός του 2021 εξασφάλισε χρηματοδότηση συνολικού ύψους 40 εκατ. ευρώ διαμέσου ομολογιακού δανείου από τη τράπεζα Eurobank με στόχο την ολοκλήρωση του επενδυτικού της πλάνου.
Επίσης, ως γνωστόν, η εταιρεία Dimand Real Estate Development, του Δ. Ανδριόπουλου, πρόσφατα ανακηρύχθηκε προτιμητέος πλειοδότης για το ακίνητο που στέγαζε επί δεκαετίες το ιστορικό πολυκατάστημα ΜΙΝΙΟΝ. Σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα, το έργο αναμένεται να ολοκληρωθεί σε βάθος τριετίας και το κτήριο θα έχει μικτή χρήση καθώς θα περιλαμβάνει γραφεία, καταστήματα και χώρους φιλοξενίας στα περίπου 16.000 τ.μ., αν και προσεχώς αναμένεται η Dimand να έρθει σε συμφωνία και με τους υπόλοιπους ιδιοκτήτες που συνολικά ελέγχουν περίπου 5.000-6.000 τ.μ.. Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τον χαρακτήρα του κτηρίου θα ανακοινωθούν μετά την ολοκλήρωση των σχετικών μελετών. Στο πρώτο τρίμηνο του 2022 παραδίδεται και το Moxy Hotel στην αρχή της οδού Σταδίου (στο Σαρόγλειο Μέγαρο στην Ομόνοια). Πρόκειται για ξενοδοχείο 200 δωματίων με το ακίνητο να ελέγχεται κατά 65% από την Dimand και κατά 35% από την Prodea.
Στον τομέα των οικιστικών συγκροτημάτων, αναμένεται η… «τύχη» του σχεδίου ομίλων Hines και Henderson Park για το «Voula Project», προϋπολογισμού 136 εκατ. ευρώ, σε έκταση 71 στρεμμάτων, στη Βούλα. Επίσης, η REDS, του ομίλου ΕΛΛΑΚΤΩΡ φέρεται να εξετάζει πρόταση για συγκρότημα κατοικιών στο ακίνητο Καμπά στην Παλλήνη (Campas Project), αν και το συγκεκριμένο σενάριο δεν φαίνεται να συγκεντρώνει μεγάλα περιθώρια.
