Ροή
Η προ ημερών παρουσίαση που πραγματοποίησε η διοίκηση της Ελλάκτωρ προς τους μετόχους, μέσω του διευθύνοντος συμβούλου, κ. Ξενόφου, στο πλαίσιο της εξ αναβολής γενικής συνέλευσης (η οποία υπερψήφισε την πρόταση για ΑΜΚ 120,5 εκατ. ευρώ), υπό μία έννοια θα μπορούσε να εκληφθεί και ως ένα αρχικό αποτέλεσμα του διαγνωστικού ελέγχου που διενεργεί εδώ και μήνες το νέο management του κατασκευαστικού ομίλου.
Το οποίο για άλλη μια φορά, όπως συνέβη με την ανακοίνωση μεγεθών (2020) ή την παρουσίαση που ακολούθησε σε αναλυτές και εν όψει τότε της προτεινόμενης ΑΜΚ, έδωσε μια «γεύση» για τους λόγους που πρότεινε την αύξηση κεφαλαίου, μέσω της παρουσίασης του πορίσματος ενός… άτυπου stress test.
Βέβαια, ο διαχειριστικός/διαγωνιστικός έλεγχος είναι δυναμικός και προφανώς ολοένα και να προκύπτουν ευρήματα, ανάγκες ή «τρύπες», κι ενώ ήδη από την αρχή του έτους ο κατασκευαστικός τομέας «μπαίνει μέσα» λειτουργικά κατά 4-5 εκατ. ευρώ μηνιαίως, ωστόσο, ο κ. Ξενόφος με την παρουσίαση προς το ανώτατο όργανο των μετόχων, δηλαδή τη γενική συνέλευση, έδωσε μια εικόνα ιδίως για το κατασκευαστικό κομμάτι, ήτοι τον ΑΚΤΩΡ, που επιβεβαιώθηκε βάσει του «τσεκ απ» ως ο «μεγάλος ασθενής» του γκρουπ Ελλάκτωρ.
Η συνέχεια θα αποκαλύψει βέβαια πως θα κινηθεί ο όμιλος σε μια σειρά από μέτωπα, ωστόσο, η προοπτική που ανοίγεται μπροστά μέσω της διεκδίκησης διαγωνισμών και υποδομών δεκάδων δισ. ευρώ (π.χ. 3,3 δισ. σιδηροδρομικά, 6,4 δισ. για οδικά/λιμενικά, 7,4 δισ. σε ηλεκτρική ενέργεια και 9 δισ. σε ΑΠΕ, 1,4 δισ. ευρώ σε διαχείριση απορριμμάτων κ.α.) επιτρέπει στον όμιλο να αισιοδοξεί. Όπως επαναλήφθηκε σε αυτή την παρουσίαση, νέες επενδύσεις άνω των €43 δισ. προγραμματίζονται τα επόμενα πέντε χρόνια στον κλάδο των υποδομών, η ανάπτυξη του οποίου θα ενισχυθεί περαιτέρω από το Ταμείο Ανάκαμψης της ΕΕ (εξ αυτών, το 58% θα αφορά σε ενεργειακά έργα, 14% σε οδικά, 12% σε Μετρό-Τραμ, 8% σε σιδηροδρομικά και από 4% σε απόβλητα και τουρισμό). Οι υποδομές στην Ελλάδα έχουν επηρεαστεί σημαντικά από την οικονομική κρίση, η πτώση των επενδύσεων σε έργα υποδομών που σημειώθηκε την περίοδο 2009 - 2018 οδήγησε σε έλλειμμα ύψους 13 δισ. ευρώ, έναντι του ευρωπαϊκού μέσου όρου και βάσει τρέχοντος προγραμματισμού, ο βαθμός ολοκλήρωσης των έργων αναμένεται να επιταχυνθεί από το 2023.
Σύμφωνα με την παρουσίαση, που προφανώς απλά δίνει μια αίσθηση και μόνο, το 2018 τα έσοδα από τον τομέα κατασκευής (1,46 δισ. ευρώ) προσέγγιζαν το 80% του συνόλου των εσόδων του ομίλου (σχεδόν 1,86 δισ. ευρώ), με τις Παραχωρήσεις να εισφέρουν 241 εκατ. ευρώ έσοδα (13%), τις ΑΠΕ 3% (60 εκατ. ευρώ) και τον τομέα Περιβάλλοντος 5% (86 εκατ. ευρώ). Σε βάθος διετίας, το 2020, η συνεισφορά της κατασκευής επί του συνολικού κύκλου εργασιών μειώθηκε σε 55%, οι Παραχωρήσεις ανήλθαν στο 23%, ενώ Περιβάλλον και ΑΠΕ αυξήθηκαν στο 11%. Βέβαια, ο συνολικός τζίρος μειώθηκε σε 892 εκατ. ευρώ, άρα στην κατασκευή αναλογούσαν 487 εκατ. ευρώ και στις Παραχωρήσεις λίγο άνω των 200 εκατ. ευρώ.
Οσον αφορά στα EBITDA, το 2018 ο όμιλος εμφάνισε λειτουργική κερδοφορία 242 εκατ. ευρώ, με τις Παραχωρήσεις να δίνουν 169 εκατ. ευρώ, τις ΑΠΕ 42 εκατ. ευρώ, το Περιβάλλον 42 εκατ. ευρώ και την κατασκευή να «βάζει μέσα» λειτουργικά τον όμιλο κατά -57 εκατ. ευρώ σε κύριες αγορές Ελλάδα και Ρουμανία και με -35 εκατ. ευρώ Λοιπές Αγορές & μη επαναλαμβανόμενα στοιχεία. Το 2019 το ισοζύγιο στην κατασκευή βελτιώθηκε με κέρδη σε Ελλάδα και Ρουμανία (44 εκατ. ευρώ) αλλά μεγάλη χασούρα (-167 εκατ. ευρώ) στον άλλον άξονα. Το 2020, για να έρθουμε στα πρόσφατα, με συνολικά EBITDA 210 εκατ. ευρώ, οι Παραχωρήσεις έδωσαν θετικό αποτέλεσμα 120 εκατ. ευρώ, οι ΑΠΕ 73 εκατ. ευρώ και κάποια λίγα εκατ. ευρώ το Περιβάλλον (καλύτερη απόδοση το 2018 με +26 εκατ.).
Το σύνολο των ταμειακών διαθεσίμων και των ρευστοποιήσιμων περιουσιακών στοιχείων των Παραχωρήσεων (ο όμιλος είναι παραχωρησιούχος σε 5 από τους 7 αυτοκινητοδρόμους στην Ελλάδα, ενώ το χαρτοφυλάκιο στα τέλη του 2020 ενισχύθηκε με την Παραχώρηση για το δικαίωμα χρήσης, λειτουργίας, διαχείρισης και εκμετάλλευσης της Μαρίνα Αλίμου, της μεγαλύτερης Μαρίνας στη Νοτιοανατολική Ευρώπη, για περίοδο 40 + 10 ετών) ανέρχονταν σε περίπου 260 εκατ. ευρώ στο τέλος του 2020, από 358 εκατ. ευρώ στο τέλος 2018, με ταμειακές ροές από λειτουργικές δραστηριότητες 77 εκατ. ευρώ και ταμειακές ροές από επενδυτικές δραστηριότητες ύψους 42 εκατ. ευρώ.
Το σύνολο των ταμειακών διαθεσίμων και των ρευστοποιήσιμων περιουσιακών στοιχείων του κλάδου ΑΠΕ ανέρχονταν σε περίπου 30 εκατ. ευρώ στο τέλος του 2020, με ταμειακές ροές από λειτουργικές δραστηριότητες ύψους 40 εκατ. ευρώ και τον «λογαριασμό» ταμειακές ροές από επενδυτικές δραστηριότητες να «γράφει» εκροές 28 εκατ. ευρώ (ισχύς 493MW, 24 αιολικά πάρκα, 1 υδροηλεκτρικό & 1 φωτοβολταϊκό πάρκο και στόχος συνολικής εγκατεστημένης ισχύος 579MW μέχρι το 2022, ενώ ο όμιλος πέτυχε πρόσφατα τη σύναψη στρατηγικής συμφωνίας με την EDPR, το δεύτερο μεγαλύτερο παραγωγό ΑΠΕ στην Ευρώπη, για την από κοινού ανάπτυξη αιολικών πάρκων 900MW συνολικής επένδυσης €1 δισ.)
Το σύνολο των ταμειακών διαθεσίμων και των ρευστοποιήσιμων περιουσιακών στοιχείων του κλάδου Περιβάλλοντος ανέρχονταν σε περίπου 30 εκατ. ευρώ στο τέλος του 2020 από 49 εκατ. ευρώ ταμειακά διαθέσιμα & ρευστοποιήσιμα περιουσιακά στοιχεία στο τέλος του 2018 (μέσω της Ηλέκτωρ, με παρουσία σε 7 ευρωπαϊκές χώρες και ηγετική θέση στην Ελλάδα με 36 συνολικά έργα/ μονάδες διαχείρισης απορριμμάτων, με μερίδιο αγοράς 43% βάσει τόνων μικτών αποβλήτων). Εμφάνισε το 2020 ταμειακές ροές από λειτουργικές δραστηριότητες ύψους 5 εκατ. ευρώ, έναντι 28 εκατ. ευρώ το 2018.
Όπως σημειώνεται, τα οικονομικά αποτελέσματα του Ομίλου έχουν επηρεαστεί αρνητικά στο παρελθόν από τις ζημιές της Κατασκευής, με την διοίκηση της Ελλάκτωρ να υπολογίζει συνολικά αρνητικά EBITDA (Κατασκευή - Κύριες αγορές Ελλάδα & Ρουμανία, Λοιπές αγορές, Μη επαναλαμβανόμενα κόστη non-cash) στην τριετία 2018-2019-2020 στα -92 εκατ. ευρώ, -123 εκατ. ευρώ και -155 εκατ. ευρώ αντίστοιχα. Με στοιχεία κάπως παλιότερα (9μήνου 2020), προέκυπτε ότι η «Διαφορά Απαιτήσεων & Υποχρεώσεων» έβγαζε αρνητικό αποτέλεσμα για την κατασκευή, ήτοι -88 εκατ. ευρώ (Απαιτήσεις Ελλάδα & Ρουμανία +116 εκατ. ευρώ, Υποχρεώσεις Ελλάδα & Ρουμανία -159 εκατ. ευρώ, Υποχρεώσεις Φ/Β & άλλων έργων εξωτερικού -45 εκατ. ευρώ).
Ως Κρίσιμες Λειτουργικές Προκλήσεις εντοπίστηκαν οι εξής:
• Διεσπαρμένη διεθνής παρουσία, χωρίς στρατηγική στόχευση και χωρίς να έχει διασφαλιστεί το κατάλληλο μοντέλο διοίκησης αλλά και οι απαραίτητοι μηχανισμοί ελέγχου, γεγονός που οδήγησε σε αστοχίες στη διαχείριση των έργων και σε σημαντικές υπερβάσεις στο κόστος
• Αναποτελεσματική οργανωτική δομή και απουσία βασικών λειτουργιών
• Ακριβή κοστολογική δομή, μη προσαρμοσμένη στο τρέχον μέγεθος της δραστηριότητας
• Μη βέλτιστες πρακτικές προγραμματισμού και ελέγχου των έργων - Συχνές περιπτώσεις αναποτελεσματικών πρακτικών σχεδιασμού και σύνταξης προϋπολογισμού έργων - Έλλειψη συστηματικής παρακολούθησης της πορείας των έργων - Αναποτελεσματικές διαδικασίες διαχείρισης ρίσκου
• Αυξανόμενα λειτουργικά έξοδα λόγω περιορισμών στη ρευστότητα
Όλοι οι τομείς δραστηριότητας με εξαίρεση την Κατασκευή, παράγουν σημαντική ρευστότητα και είναι αυτοχρηματοδοτούμενοι. Το μεγαλύτερο ποσοστό των κεφαλαίων που θα αντληθούν από την προτεινόμενη ΑΜΚ, θα διοχετευθούν στην Κατασκευή (100 εκατ. ευρώ), ενώ μέρος των κεφαλαίων της ΑΜΚ θα χρησιμοποιηθεί για την επιτάχυνση του αναπτυξιακού πλάνου του κλάδου των ΑΠΕ (20,5 εκατ. ευρώ).
Ως γνωστόν, οι άμεσες χρηματοδοτικές ανάγκες της ΑΚΤΩΡ, οι οποίες πρέπει να καλυφθούν σταδιακά μέχρι το τέλος του 2ου 3μήνου του 2021, ώστε να διασφαλιστεί η ομαλή και απρόσκοπτη λειτουργία της επιχείρησης αφορούν σε:
- €45 εκ. αναγνωρισμένες ζημιές που σχετίζονται κυρίως με την υλοποίηση της στρατηγικής απόφασης για έξοδο από ζημιογόνες δραστηριότητες του εξωτερικού
- €55 εκ. κρίσιμές ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις προς την ελληνική αγορά, οι οποίες πρέπει να διευθετηθούν σταδιακά, ώστε να επιταχυνθεί ο ρυθμός υλοποίησης των έργων
Αρα, κεφάλαια €100 εκ. θα παρασχεθούν στην ΑΚΤΩΡ μέσω της αύξησης μετοχικού κεφαλαίου της ΕΛΛΑΚΤΩΡ. Σε συνέχεια της επιτυχούς ολοκλήρωσης της ΑΜΚ, η ΑΚΤΩΡ δύναται να υποστηριχθεί περαιτέρω μέσω μηχανισμού χρηματοδότησης κεφαλαίου κίνησης από τις τράπεζες (μέχρι τότε αναμένεται από εβδομάδα η διαδικασία για το ομολογιακό-γέφυρα των 50 εκατ. ευρώ).
Κύριες δράσεις για την επίλυση του προβλήματος της ΑΚΤΩΡ είναι: Έξοδος από ζημιογόνες δραστηριότητες, Αποκατάσταση των σχέσεων με τους προμηθευτές, Επιτάχυνση του ρυθμού υλοποίησης των έργων, Αναμόρφωση του χαρτοφυλακίου των έργων.
Με όλα αυτά, τα οφέλη για την ΑΚΤΩΡ γενικά θα είναι:
• Αποκατάσταση της ανταγωνιστικότητας • Σταθεροποίηση της οικονομικής απόδοσης • Επιστροφή σε θετικές καθαρές ταμειακές ροές μέχρι το τέλος του 2021 • Ενίσχυση της θέσης της ώστε να επωφεληθεί από τις θετικές προοπτικές του κλάδου.
Επιπλέον της ΑΜΚ ύψους €120,5εκ, υλοποιείται σε Ομιλικό επίπεδο Πρόγραμμα Μετασχηματισμού με στόχο την εξέταση της κοστολογικής δομής από «μηδενική βάση», που περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων:
• Βελτιστοποίηση Προμηθειών: Κεντρικοποίηση Προμηθειών, με σκοπό την αξιοποίηση συνεργιών και τη μείωση του κόστους αλλά και διαπραγματεύσεις με προμηθευτές & υπεργολάβους για διακανονισμό ληξιπρόθεσμων οφειλών.
• Εξορθολογισμός κόστους μισθοδοσίας & παροχών προσωπικού: Μείωση μισθολογικών επιπέδων και εξορθολογισμός παροχών (κινητά τηλέφωνα | εταιρικά αυτοκίνητα | καύσιμα) αλλά και μείωση υπερωριών μέσω αποτελεσματικότερης διαχείρισης του προσωπικού ή κεραιτέρω εξορθολογισμός παροχών βάσει επιπέδων αγοράς.
• Οργανωτικό Μοντέλο βάσει βέλτιστων πρακτικών: Υλοποίηση «Προγράμματος Εθελούσιας Αποχώρησης» και «Προγράμματος Συνταξιοδότησης» αλλά και ηλοποίηση νέας οργανωτικής δομής που προάγει την αποτελεσματικότητα και τις συνέργειες , όπως και προγραμματισμός αναγκών σε ανθρώπινο δυναμικό βάσει του ρυθμού ολοκλήρωσης των έργων.
• Διάθεση μη λειτουργικών περιουσιακών στοιχείων/ συμμετοχών & είσπραξη παλαιών απαιτήσεων: Είσπραξη οφειλών και διάθεση συμμετοχών και περιουσιακών στοιχείων σε Ελλάδα και εξωτερικό.
Από τα παραπάνω σε βάθος 3ετίας (έως και 2023) η διοίκηση της Ελλάκτωρ αναμένει συνολικά οφέλη άνω των 100 εκατ. ευρώ, 9 εκατ. ευρώ εκ των οποίων θα είναι πώληση συμμετοχών, 15 εκατ. θα προέλθουν από αλλαγή οργανωτικού μοντέλου και 26 εκατ. ευρώ συνολικά από βελτιστοποίηση προμηθειών. Η Ελλάκτωρ έχει προσλάβει σύμβουλο την Citigroup, προκειμένου να λάβει πρόσθετα μέτρα και να εξοικονομηθούν πόροι στον τομέα κατασκευών
Μετά την ολοκλήρωση της ΑΜΚ, ο Όμιλος θα έχει ενισχυθεί σημαντικά και θα διαθέτει την απαραίτητη χρηματοδότηση προκειμένου να υλοποιήσει την αναπτυξιακή του στρατηγική η οποία ειδικά ως προς τον αμιγώς κατασκευαστικό τομέα θα αφορά σε: α) γεωγραφικό εστιασμό σε Ελλάδα, Ρουμανία και Κατάρ (διαχείριση εγκαταστάσεων), β) έξοδο από τις υπόλοιπες διεθνείς δραστηριότητες, γ) ενίσχυση του ανεκτέλεστου μέσω της ανάληψης κερδοφόρων έργων (στα 18, δισ. ευρώ αυτή την περίοδο), δ) αυστηρή εφαρμογή του Προγράμματος Μετασχηματισμού.
