Στα «έντονα μεταρρυθμιστικά χαρακτηριστικά» του συζητούμενου σχεδίου προϋπολογισμού στάθηκε στην ομιλία του επί του κρατικού προϋπολογισμού 2026, ο υφυπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Αθ. Πετραλιάς, τονίζοντας ότι περιλαμβάνει τη «μεγαλύτερη παρέμβαση στη φορολογία φυσικών προσώπων τις τελευταίες δεκαετίες», αλλά και πλήθος θετικών μέτρων που στηρίζουν το πραγματικό εισόδημα όλων των πολιτών. Παράλληλα, ο κ. Πετραλιάς αντέκρουσε τους ισχυρισμούς της αντιπολίτευσης ότι τα πραγματικά εισοδήματα μειώνονται γιατί αυξάνεται ταχύτερα ο εγχώριος πληθωρισμός, ότι μετά το Ταμείο Ανάκαμψης σταματούν οι επενδύσεις και ότι η κυβέρνηση προτιμά να αποπληρώνει το Χρέος από το να δίνει χρήματα στους πολίτες.
Στην αρχή της ομιλίας του ο κ. Πετραλιάς αναφέρθηκε στη σημασία της εκλογής του υπουργού Οικονομικών της Ελλάδας Κυριάκου Πιερρακάκη στην Προεδρία του Eurogroup, «θέση που την τελευταία εικοσαετία κατείχαν οι Jean-Claude Juncker, Jeroen Dijsselbloem, Mário Centeno και ο Paschal Donohoe. Η επιτυχία αυτή πρώτα απ'όλα αποτελεί διεθνή αναγνώριση των επιτευγμάτων της χώρας μας. Από μια χώρα που δεν τη δάνειζαν οι αγορές, που είχε κεφαλαιακούς περιορισμούς και από τα υψηλότερα ελλείματα στην Ευρώπη, σε μια χώρα που πετυχαίνει για έκτο συναπτό έτος έναν από τους μεγαλύτερους ρυθμούς ανάπτυξης στην Ευρωζώνη, τη μεγαλύτερη αύξηση των επενδύσεων και τη μεγαλύτερη αποκλιμάκωση του Χρέους. Μια χώρα που στάθηκε όρθια απέναντι σε αλλεπάλληλες κρίσεις και τώρα καλείται να ηγηθεί των αποφάσεων για το μέλλον της Ευρωπαϊκής Οικονομίας» είπε ο κ. Πετραλιάς.
Επισήμανε, ωστόσο, ότι «μέσα από αυτή τη μεγάλη επιτυχία έρχονται όμως και μεγάλες ευθύνες. Με μεγαλύτερη ευθύνη να λύσουμε τα καθημερινά προβλήματα των πολιτών, διατηρώντας σε σταθερή αναπτυξιακή τροχιά την Ελληνική οικονομία και διαφυλάττοντας παράλληλα την δημοσιονομική σταθερότητα που με τόσο κόπο κατακτήσαμε».
Σύμφωνα με τον κ. Πετραλιά, «ο Προϋπολογισμός του 2026, ξεχωρίζει από τους προηγούμενους, ως προς τα έντονα μεταρρυθμιστικά του χαρακτηριστικά. Όχι επειδή περιλαμβάνει περισσότερες πιστώσεις - αυτό συνέβη άλλωστε και με τις αυξημένες δαπάνες την περίοδο της πανδημίας - αλλά επειδή περιλαμβάνει μόνιμες μεταρρυθμιστικές παρεμβάσεις που επηρεάζουν τον πυρήνα της οικονομίας, κινητροδοτώντας την εργασία και τη πρόοδο».
Ακολούθως, παρέθεσε τα βασικά σημεία του Προϋπολογισμού για το 2026:
-προβλέπεται ότι θα έχουμε διπλάσιο ρυθμό ανάπτυξης από την Ευρωζώνη, 2,4% έναντι 1,2%,
-εκτιμάται ότι η χώρα μας θα έχει τη μεγαλύτερη αύξηση των Επενδύσεων στην Ευρωζώνη, 10,2% έναντι 2,5% του μέσου όρου της Ευρωζώνης,
-προβλέπεται το 2026 αύξηση των καθαρών κατά κεφαλή αμοιβών εξαρτημένης εργασίας κατά 5,0%, υπερδιπλάσια του πληθωρισμού που εκτιμάται σε 2,2%.
Απαντώντας στην κριτική της αντιπολίτευσης, είπε τα εξής:
1ος ισχυρισμός: Τα πραγματικά εισοδήματα μειώνονται γιατί αυξάνεται ταχύτερα ο εγχώριος πληθωρισμός
Οι κατά κεφαλήν αμοιβές, όπως τις υπολογίζει η Eurostat, δείχνουν αύξηση την περίοδο 2019-2026 κατά 21,3%. Η αύξηση αυτή αφορά τις μικτές αμοιβές. Μετά τις μειώσεις των ασφαλιστικών εισφορών και των συντελεστών του φόρου εισοδήματος, οι οποίοι μειώνονται σημαντικά με τη φορολογική μεταρρύθμιση που ψηφίσαμε πρόσφατα, οι καθαρές αμοιβές εκτιμάται το 2026 να έχουν αυξηθεί κατά 32% σε σχέση με το 2019.
Η αύξηση των καθαρών αμοιβών κατά 32,3% συγκρινόμενη με τη σωρευτική αύξηση του πληθωρισμού κατά 22,1% το ίδιο διάστημα, συνεπάγεται περίπου 10% μεγαλύτερη αύξηση των καθαρών αμοιβών σε σχέση με τον πληθωρισμό.
Όσον αφορά το αφήγημα της αντιπολίτευσης ότι ο πληθωρισμός στη χώρα μας είναι μεγαλύτερος από την Ευρώπη, και εδώ τα στοιχεία δίνουν ξεκάθαρη απάντηση. Πληθωρισμός την περίοδο 2019-2025, 19,9% στην Ελλάδα, 22,9% στην Ευρωζώνη. Συνεπώς, ο ισχυρισμός της αντιπολίτευσης περί «εγχώριου» πληθωρισμού δεν τεκμηριώνεται.
Είναι αλήθεια, συνέχισε ο κ. Πετραλιάς, ότι ο σωρευτικός πληθωρισμός στα τρόφιμα είναι υψηλότερος από το γενικό επίπεδο, περίπου 35% από το 2019, αλλά ειδικά για τους εργαζόμενους με χαμηλότερες απολαβές, ο κατώτατος μισθός θα είναι αυξημένος πάνω από 40% το 2026 σε σχέση με το 2019, τη στιγμή που έχουν επανέλθει οι τριετίες.
«Αυτή είναι η πραγματική εικόνα για την αύξηση των αμοιβών σε σχέση με τον πληθωρισμό. Δεν ισχυριζόμαστε ότι μεγάλο μέρος του πληθυσμού δεν δυσκολεύεται εξαιτίας της ακρίβειας, αλλά έχουν γίνει πολύ σημαντικά βήματα από αυτήν την Κυβέρνηση και ναι τα εισοδήματα έχουν αυξηθεί περισσότερο από τον πληθωρισμό».
2ος ισχυρισμός: Μετά το Ταμείο Ανάκαμψης σταματούν οι επενδύσεις
Όπως σημείωσε ο κ. Πετραλιάς, την περίοδο 2019-2026 οι επενδύσεις σε σταθερές τιμές στην Ελλάδα θα έχουν αυξηθεί 96% ενώ στην Ευρωζώνη μόλις 5%.
Ο λόγος επενδύσεων προς ΑΕΠ αυξήθηκε από 11,0% του ΑΕΠ το 2019, σε 17,7% το 2026 και προβλέπεται να φτάσει σε 18,1% το 2027, απέχοντας πλέον μόλις 3% από τον Ευρωπαϊκό μέσο όρο που είναι 21%.
Ειδικά για το ερώτημα «μετά το Ταμείο Ανάκαμψης τι;» ο κ. Πετραλιάς είπε πως «είναι αλήθεια ότι το 2026 θα δαπανηθούν 7,2 δισ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης που δεν θα είναι διαθέσιμα τα αμέσως επόμενα έτη. Παρόλη όμως τη λήξη του Ταμείου Ανάκαμψης, ακριβώς λόγω του μετασχηματισμού της οικονομίας προβλέπεται σημαντική αύξηση των ιδιωτικών επενδύσεων, έτσι ώστε οι συνολικές επενδύσεις να συνεχίσουν να έχουν θετικό ρυθμό αύξησης όλη την περίοδο 2027-2029.
Πιο συγκεκριμένα οι δημόσιες επενδύσεις το 2026 εκτιμώνται σε 39% του συνόλου (18 δισ. ευρώ) και οι ιδιωτικές σε 61% του συνόλου (28 δισ. ευρώ), σε σύνολο επενδύσεων 46 δισ. ευρώ. Η εκτίμηση στον ΠΔΠ είναι ότι έως το 2029 ο λόγος αυτός θα αυξηθεί σημαντικά υπέρ των ιδιωτικών επενδύσεων, ακριβώς λόγω του μετασχηματισμού της οικονομίας. Πιο συγκεκριμένα η εκτίμηση για το 2029 είναι ότι οι δημόσιες επενδύσεις θα ανέρχονται σε περίπου 22% του συνόλου (11,2 δισ. ευρώ) και οι ιδιωτικές σε 78% του συνόλου (40,5 δισ. ευρώ), σε σύνολο επενδύσεων 51,7 δισ. ευρώ. Δηλαδή εκτιμάται ότι ιδιωτικές επενδύσεις θα αυξηθούν κατά 12 δισ. ευρώ ή περίπου 45% σε τρέχουσες τιμές την επόμενη τετραετία. Αυτό αποτελεί στη πράξη μετασχηματισμό του παραγωγικού μοντέλου της Ελληνικής Οικονομίας.
Επίσης το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων πέραν του Ταμείου Ανάκαμψης, τόσο το Εθνικό όσο και συγχρηματοδοτούμενο, αυξάνεται σημαντικά από 9,5 δισ. ευρώ το 2026 σε 9,95 δισ. ευρώ το 2027, 10,75 δισ. ευρώ το 2028 και 11,75 δισ. ευρώ το 2029.
Και σε αυτό προσθέστε τα νέα κονδύλια από το νέο Πολυετές 2028-2034, το νέο ΕΣΠΑ δηλαδή, που αυτό καθώς δεν έχει οριστικοποιηθεί δεν περιλαμβάνεται στις προβλέψεις του Πολυετούς».
3ος ισχυρισμός: Η κυβέρνηση προτιμά να αποπληρώνει Χρέος από το να δίνει χρήματα στους πολίτες
Ο κ. Πετραλιάς υπενθύμισε ότι «από το 2024 ισχύει το νέο ευρωπαϊκό δημοσιονομικό πλαίσιο του στόχου δαπανών. Κάθε κράτος μπορεί να δαπανήσει έως το όριο δαπανών που έχει εγκριθεί από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στη βάση ανάλυσης βιωσιμότητας χρέους, και τυχόν επιπλέον έσοδα πηγαίνουν στην αποπληρωμή χρέους. Σε περίπτωση που παραβιαστεί το όριο δαπανών υποχρεούται το κράτος να λάβει αντίμετρα ειδάλλως εισέρχεται σε εποπτεία.
Η αποπληρωμή χρέους, σύμφωνα με τους κανόνες της eurostat, δεν αποτελεί δημοσιονομική δαπάνη και δεν προσμετράται αρνητικά στο πρωτογενές αποτέλεσμα, ούτε στο συνολικό αποτέλεσμα της γενικής κυβέρνησης, αντίθετα με οποιαδήποτε άλλη αύξηση δαπανών που θα μείωνε το πρωτογενές αποτέλεσμα και θα αύξανε το δείκτη δαπανών. Συνεπώς δεν μπορεί κανείς να αντικαταστήσει τη αποπληρωμή δανείων με δημοσιονομικές δαπάνες, όπως είναι π.χ. επιδόματα ή αυξήσεις μισθών ή άλλες παροχές.
Η αποπληρωμή χρέους είναι χρηματοοικονομική (μη δημοσιονομική συναλλαγή) που απομειώνει τις υποχρεώσεις της χώρας και μειώνει το χρέος. Είναι πληρωμές που θα γινόντουσαν σε μεταγενέστερο χρόνο, αφού θα είχαν τρέξει και οι τόκοι και γίνονται νωρίτερα εξοικονομώντας τους τόκους με αποτέλεσμα να κερδίζουμε για κάθε 5,3 δισ. που αποπληρώνουμε περίπου 150 εκατ. τόκους ετησίως και με την πλήρη αποπληρωμή έως το 2030 πάνω από 800 εκατ. τόκους ετησίως που θα πλήρωνε η χώρα από το 2031 έως το 2040.
Σε αυτά τα πλαίσια το χρέος, ως ποσοστό ΑΕΠ, διαμορφώνεται στο 138,2% το 2026 από 145,9% το 2025, σημειώνοντας πτώση κατά 45 ποσοστιαίες μονάδες από το 183,2% που ήταν το 2019. Στόχος μας είναι το 2027 να μην έχουμε πλέον το υψηλότερο χρέος στην Ευρώπη ενώ το 2029, όπως αποτυπώθηκε και στον Πολυετή Δημοσιονομικό Προγραμματισμό, το Χρέος να έχει πέσει κάτω από 120% του ΑΕΠ προσεγγίζοντας τα επίπεδα της Γαλλίας. Και θα το αναφέρω και πάλι η μείωση του Χρέους είναι ό,τι καλύτερο μπορούμε να κάνουμε προς όφελος της νέας γενιάς, ώστε να μη ζήσει αυτά που έζησε η δική μας γενιά».
Ως προς τον χρονικό σχεδιασμό για το επόμενο 1,5 έτος, με βάση τα μέτρα που περιλαμβάνονται στον προϋπολογισμό, που είναι και αυτό που ενδιαφέρει τελικά τους πολίτες» ανέφερε τα εξής:
-Κατόπιν της ενίσχυσης των 250 ευρώ που δόθηκε σε χαμηλοσυνταξιούχους, άτομα με αναπηρία και ανασφάλιστους υπερήλικες, της επιστροφής ενοικίου και τις αυξήσεις στους μισθούς των σωμάτων ασφαλείας που καταβλήθηκαν τον Νοέμβριο, εντός Δεκεμβρίου θα έχουμε τις αυξήσεις στις συντάξεις με 50% συμψηφισμό των αυξήσεων με τη προσωπική διαφορά και λαμβάνοντας υπόψη τους μειωμένους φορολογικούς συντελεστές. Επίσης, εντός Δεκεμβρίου όπως έχουμε αναφέρει καταβάλλονται ενισχύσεις περίπου 1,2 δισ. ευρώ στους αγρότες, καθώς και η νέα ενίσχυση στους κτηνοτρόφους για την ευλογιά.
-Από τον Ιανουάριο του 2026 αυξάνονται οι καθαρές μηνιαίες απολαβές, μισθωτών ιδιωτικού και δημοσίου τομέα, καθώς εφαρμόζεται μικρότερη παρακράτηση επί του μικτού μισθού με βάση τη νέα φορολογική κλίμακα. Ιδιαίτερα ωφελημένοι θα είναι οι οικογένειες με παιδιά και οι νέοι έως 30 ετών.
-Επίσης από 1/1/2026 μειώνεται το ΦΠΑ κατά 30% στα νησιά της Περιφέρειας Βόρειου Αιγαίου, του Νομού Έβρου (Σαμοθράκη) και του νομού Δωδεκανήσων με πληθυσμό έως 20.000 κατοίκους.
-Επίσης εντός Ιανουαρίου αναμένεται να λάβουν τις αυξήσεις στις αποδοχές τους και τα στελέχη των ενόπλων δυνάμεων (περίπου 75.000 δικαιούχοι), αναδρομικά από τον Οκτώβριο, ενώ αυξάνεται η αποζημίωση αλλοδαπής υπηρεσίας και το επίδομα ειδικών καθηκόντων για το προσωπικό του Υπουργείου Εξωτερικών.
-Ακόμη από τον Ιανουάριο του 2026 καταργείται το τέλος συνδρομητικής τηλεόρασης που επιβαρύνει περισσότερους από 1 εκατ. λογαριασμούς, τόσο νοικοκυριών όσο και επιχειρήσεων.
-Με την βεβαίωση του ΕΝΦΙΑ τον Μάρτιο του 2026, περίπου 1 εκατομμύριο ιδιοκτήτες ακινήτων που κατοικούν σε οικισμούς έως 1.500 κατοίκους και ειδικά στον Έβρο, στη Δυτική Μακεδονία και στα σύνορα της ηπειρωτικής μεθορίου σε οικισμούς έως 1.700 κατοίκους, θα διαπιστώσουν ότι είναι μειωμένος 50%.
-Επίσης στις φορολογικές δηλώσεις που θα ανοίξουν τον Μάρτιο του 2026, περίπου 477.000 φορολογούμενοι θα διαπιστώσουν μικρότερη επιβάρυνση λόγω μείωσης των τεκμηρίων διαβίωσης για κατοικίες και αυτοκίνητα. Επιπλέον, τα εξαρτώμενα τέκνα που έχουν ίδιο εισόδημα θα εξαιρούνται από την ελάχιστη αντικειμενική δαπάνη διαβίωσης.
-Ακόμη, οι ελεύθεροι επαγγελματίες που διαμένουν σε όλους τους οικισμούς εκτός Αττικής έως 1.500 κατοίκους και στις ακριτικές περιοχές έως 1.700 κατοίκους, θα έχουν μειωμένο ελάχιστο εισόδημα 50%. Επιπλέον, εξαιρούνται από το τεκμαρτό εισόδημα νέες μητέρες που ασκούν ελεύθερο επάγγελμα κατά το έτος γέννησης τέκνου και τα επόμενα δύο έτη.
-Από την 1η Απριλίου 2026 θα αυξηθεί περαιτέρω ο κατώτατος μισθός. Η αύξηση του κατώτατου μισθού επιφέρει και αύξηση στο επίδομα ανεργίας, στο επίδομα μητρότητας, στα επιδόματα τριετιών, στην αμοιβή των υπερωριών, και άλλων.
-Ενώ, από τον ίδιο μήνα αυξάνονται και οι μισθοί στο σύνολο του δημοσίου, αναλόγως της αύξησης του κατώτατου μισθού.
-Τον Νοέμβριο του 2026 θα καταβληθεί πάλι η ενίσχυση 250 ευρώ σε χαμηλοσυνταξιούχους, άτομα με αναπηρία και ανασφάλιστους υπερήλικες, όπως και η επιστροφή ενοικίου.
-Τον Δεκέμβριο του 2026 θα έχουμε αυξήσεις στις συντάξεις βάσει ΑΕΠ και πληθωρισμού, χωρίς καθόλου συμψηφισμό των αυξήσεων με τη προσωπική διαφορά.
-Και προχωρώντας πιο πέρα, από τον Ιανουάριο του 2027 εργαζόμενοι και εργοδότες θα έχουν επιπλέον ελάφρυνση, καθώς θα μειωθούν οι ασφαλιστικές εισφορές επιπλέον 0,5%.
-Στις φορολογικές δηλώσεις που θα ανοίξουν τον Μάρτιο του 2027 για το φορολογικό έτος 2026, οι ελεύθεροι επαγγελματίες και οι αγρότες θα διαπιστώσουν σημαντική μείωση του φόρου εισοδήματος, καθώς θα φορολογηθούν με τους μειωμένους συντελεστές βάση της νέας φορολογικής μεταρρύθμισης.
-Για τους ιδιοκτήτες ακινήτων στις δηλώσεις του 2027 για το φορολογικό έτος 2026 θα υπάρξει σημαντική μείωση του φόρου για περισσότερους από 160.000 ιδιοκτήτες, καθώς μειώνεται ο συντελεστής για εισόδημα από ενοίκια από 12.000 έως 24.000 ευρώ, από 35% σε 25%.
-Με την βεβαίωση του ΕΝΦΙΑ τον Μάρτιο 2027, περίπου 1 εκατομμύριο ιδιοκτήτες ακινήτων που κατοικούν σε οικισμούς έως 1.500 κατοίκους και στις ακριτικές περιοχές έως 1.700 κατοίκους, θα διαπιστώσουν ότι πλέον είναι μηδενικός.
-Τέλος, από την 1η Απριλίου 2027 θα αυξηθεί περαιτέρω ο κατώτατος μισθός φτάνοντας τα 950 ευρώ. Η συνολική αύξηση από το 2021 που ο κατώτατος ανέρχονταν στα 650 ευρώ θα ανέρχεται σε 46%. Αναλόγως, θα αυξηθούν και οι μισθοί των δημοσίων υπαλλήλων.
Το συνολικό κόστος των ανωτέρω δημοσιονομικών παρεμβάσεων που περιλαμβάνονται στην εισηγητική έκθεση του προϋπολογισμού, ανέρχεται σε 2,9 δισ. για το 2026 και σε επιπλέον 2 δισ. ευρώ το 2027» είπε ο υφυπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών.
Καταλήγοντας, ο κ. Πετραλιάς είπε ότι ο Προϋπολογισμός του 2026 περιλαμβάνει τη μεγαλύτερη παρέμβαση στη φορολογία εισοδήματος φυσικών προσώπων τις τελευταίες δεκαετίες, συνοδευόμενη από πλήθος θετικών μέτρων που στηρίζουν το πραγματικό εισόδημα όλων των πολιτών, καθώς και τις απαραίτητες πιστώσεις, στα πλαίσια του δημοσιονομικού χώρου, για την βελτίωση των υπηρεσιών του κράτους, της υγείας, της άμυνας και την ενίσχυση των επενδύσεων. Είναι ένας Προϋπολογισμός που φανερώνει ξεκάθαρα την αυτοπεποίθηση που έχουμε ανακτήσει σαν χώρα, στηρίζεται στα κεκτημένα των προηγούμενων ετών αλλά και μας δείχνει τον δρόμο που πρέπει να ακολουθήσουμε με δουλειά, σοβαρότητα και σχέδιο.
