Έξι χρόνια καθημερινής δράσης, σχεδόν 4.900 καθαρισμοί ακτών σε όλο το μήκος της ελληνικής ακτογραμμής και απομάκρυνση 903 τόνων απορριμμάτων, των οποίων ο όγκος αντιστοιχεί σε… 18 πισίνες ολυμπιακών διαστάσεων.
Αυτός είναι ο μέχρι στιγμής - αδιαμφισβήτητα εντυπωσιακός- απολογισμός του Typhoon Project, της εμβληματικής πρωτοβουλίας του Κοινωφελούς Ιδρύματος Αθανάσιος Κ. Λασκαρίδης, με στόχο την αντιμετώπιση της παράκτιας ρύπανσης και την ανάδειξη της φυσικής ομορφιάς των ελληνικών ακτών.
Τo Insider είχε την ευκαιρία να γνωρίσει από κοντά το συγκεκριμένο project, όταν ο υπερσύγχρονος «Τυφώνας» με το πλήρωμά του βρέθηκε προ ημερών στα ανοιχτά της Ύδρας. Και είδαμε από κοντά πώς μέσα σε λίγες ώρες συγκεντρώνεται μισός τόνος απορριμμάτων από μια παραλία μήκους μόλις 100 μέτρων... ακόμα κι αν αυτή βρίσκεται σε μια δυσπρόσιτη για το ευρύ κοινό περιοχή, όπως η νησίδα Δοκός.
Τεχνολογία αιχμής
Σε ολόκληρη τη Μεσόγειο, μόνο ένα πλοίο είναι αφιερωμένο αποκλειστικά στον καθαρισμό ακτών. Ο «Τυφώνας». Με μήκος 72 μέτρων και εξοπλισμένος με ένα υπερσύγχρονο σύστημα αυτόματης σταθεροποίησης (Dynamic Positioning κατηγορίας DP2), ψηφιακούς χάρτες και εφεδρικά συστήματα για όλες τις κύριες λειτουργίες του, ο «Τυφώνας» επιτρέπει στο μόνιμο πλήρωμά του των 35 ατόμων να «σαρώνει» τις ελληνικές ακτές καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου, ακόμη και υπό τις πιο αντίξοες καιρικές συνθήκες.
Πέντε ταχύπλοα, drones και κάμερες με προηγμένες δυνατότητες οπτικής αναγνώρισης απορριμμάτων είναι μερικά από τα εργαλεία που το Ίδρυμα Αθανάσιος Κ. Λασκαρίδης έχει θέσει στη διάθεση του πληρώματος του «Τυφώνα», προκειμένου αυτό να επιτελεί το έργο του απρόσκοπτα και με ασφάλεια.
Η καρδιά του «Τυφώνα»
Αν η συστηματική απομάκρυνση τεράστιων όγκων απορριμμάτων από τις ελληνικές ακτές είναι η προφανής επιτυχία του Typhoon Project, ισάξια επιτυχία είναι και το γεγονός ότι το Ίδρυμα Αθανάσιος Κ. Λασκαρίδης έχει καταφέρει να εμφυσήσει το όραμα αυτό σε όλους τους ανθρώπους του project – και όχι μόνο.
Γνωρίσαμε τους ανθρώπους του «Τυφώνα» και είδαμε ότι είναι πραγματικά αφοσιωμένοι σε αυτό που κάνουν. Το διαπιστώνει κανείς από την πρώτη στιγμή, από τον ενθουσιώδη τρόπο με τον οποίο μιλάνε για το project, από τη μεθοδικότητα με την οποία οργανώνουν τη δουλειά τους, από τη γνώση του αντικειμένου, αλλά και από την πειθαρχία με την οποία ακολουθούν πρωτόκολλα και διαδικασίες, όχι μόνο για λόγους ασφαλείας, αλλά και για να μεγιστοποιήσουν τον αντίκτυπο του project. Διότι η συγκέντρωση των απορριμμάτων από την ακτή δεν είναι παρά το πρώτο στάδιο μιας απαιτητικής διαδικασίας.
Η επιστήμη πίσω από την απορρύπανση
Η ομάδα του «Τυφώνα» καθημερινά και επί οκταώρου βάσεως, συχνά σε πολύ δύσκολες συνθήκες πεδίου, απομακρύνει τόνους απορριμμάτων και συλλέγοντας με το χέρι ακόμη και τον πιο μικρό κόκκο φελιζόλ, ώσπου να εξαφανιστεί και το τελευταίο ίχνος ρύπανσης. Από την ακτή, τα απορρίμματα μεταφέρονται στον «Τυφώνα» όπου γίνεται λεπτομερής διαχωρισμός, καταγραφή, ζύγιση και προσεκτική αποθήκευση.
Στο πλαίσιο του Typhoon Project η επιστημονική καταγραφή είναι αναπόσπαστο κομμάτι της διαδικασίας του καθαρισμού. Οτιδήποτε συλλέγεται, καταγράφεται, ταξινομείται, ζυγίζεται και μετριέται. Αυτό έχει γίνει μέχρι σήμερα για περισσότερα από 22 εκατομμύρια τεμάχια απορριμμάτων και συνεχίζεται με αμείωτους ρυθμούς. Έτσι, χάρη στην αδιάκοπη παρουσία του «Τυφώνα» στο πεδίο και στη συστηματική αποτύπωση των απορριμμάτων, έχει δημιουργηθεί η μεγαλύτερη και πληρέστερη βάση δεδομένων για την παράκτια ρύπανση στη Μεσόγειο, η οποία αξιοποιείται ήδη από πανεπιστήμια στην Ελλάδα και το εξωτερικό.
Ουσιαστικά, μέσα από συνεργασίες με το Πανεπιστήμιο Πατρών, το Πανεπιστήμιο Αιγαίου και το Πολυτεχνείο Κρήτης, ο «Τυφώνας» λειτουργεί ως κινητό ερευνητικό κέντρο, υποστηρίζοντας πρωτοποριακές επιστημονικές μελέτες για τη θαλάσσια ρύπανση.
Το πρόγραμμα έχει ήδη ολοκληρώσει τον πρώτο καθαρισμό ολόκληρης της νησιωτικής και του μεγαλύτερου μέρους της ηπειρωτικής ακτογραμμής, ενώ από τον Φεβρουάριο του 2023 έχει ξεκινήσει έναν δεύτερο κύκλο καθαρισμών. Αναλύοντας νέα δεδομένα από παραλίες που καθαρίστηκαν στο παρελθόν, διαπιστώνεται ότι στο 80% αυτών καταγράφεται βελτίωση. Με άλλα λόγια, 8 στις 10 παραλίες που καθαρίστηκαν από τον «Τυφώνα», συνεχίζουν να εμφανίζουν, χρόνια μετά, καλύτερη εικόνα από εκείνη που είχαν πριν από τον πρώτο καθαρισμό. Ενδεικτικά, σε περιοχές όπως η Ίος, η Ιθάκη και η Νάξος η βελτίωση άγγιξε το 100%, ενώ στην Κρήτη ανήλθε στο 78% και στο Άγιο Όρος στο 88%.
Ο «Τυφώνας» στα καλύτερά του
Η κ. Πέγκυ Ξηροταγάρου, Εκτελεστική Διευθύντρια του Ιδρύματος, μας εξήγησε ότι ένα τόσο πολυδιάστατο έργο, όπως το Typhoon Project, χρειάστηκε να περάσει, αναπόφευκτα, από διάφορα στάδια ωρίμανσης. Ενδεικτική ως προς αυτό είναι η εξέλιξη μίας εκ των επιχειρησιακών παραμέτρων του έργου. Στα πρώτα στάδια του project ο «Τυφώνας» έπρεπε να πιάνει λιμάνι για κάθε 30 τόνους απορριμμάτων που συγκεντρώνονταν, ώστε να γίνεται η εκφόρτωση. Σήμερα, με χρήση ειδικού εξοπλισμού επί του καταστρώματος και βελτιστοποίηση του σχετικού σχεδιασμού, το όριο αυτό έχει διπλασιαστεί στους 60 τόνους. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι το πλήρωμα του πλοίου μπορεί να συνεχίζει τη «σάρωση» των ελληνικών ακτών για μεγαλύτερα συνεχόμενα χρονικά διαστήματα.
Επιπλέον, ο «Τυφώνας» έχει γίνει πια γνωστός σε όλη την Ελλάδα. Το Typhoon Project, που ξεκίνησε και συνεχίζει να χρηματοδοτείται στο σύνολό του αποκλειστικά από το Κοινωφελές Ίδρυμα Αθανάσιος Κ. Λασκαρίδης, ενεργοποιεί και τις τοπικές κοινότητες στις περιοχές που επιχειρεί. Στις δράσεις του συμμετέχουν εκατοντάδες εθελοντές των Ενόπλων Δυνάμεων, μαθητές σχολείων και τοπικοί σύλλογοι, καλλιεργώντας περιβαλλοντική συνείδηση και δίνοντας στη δράση εθνική διάσταση. Τώρα πια, όλες τις εποχές του χρόνου, σε κάθε γωνιά της χώρας, ο «Τυφώνας» βρίσκεται εκεί, με όλο και περισσότερους συμμάχους, προστατεύοντας τη φυσική μας κληρονομιά.
«Η θάλασσα είναι κομμάτι της ταυτότητάς μας και η προστασία της κοινή μας ευθύνη. Με τον ‘Τυφώνα’ δείχνουμε στην πράξη ότι η αλλαγή είναι εφικτή» λέει η κ. Ξηροταγάρου, τονίζοντας ότι «ακτές που κάποτε ήταν γεμάτες απορρίμματα έχουν αρχίσει να ανακτώνται ξανά». Όπως εξηγεί, αυτό είναι «το στοίχημα που κερδίζουμε καθημερινά, με σεβασμό στο περιβάλλον και πίστη στη δύναμη της συλλογικής προσπάθειας».
