Τα κινητά στο τέλος της χρήσιμης ζωής τους ως μέσα επικοινωνίας μπορούν να αποκτήσουν νέες χρήσης με μεθόδους που συντελούν στη μείωση των ηλεκτρονικών αποβλήτων και στην ενίσχυση της κυκλικής οικονομίας.
Κάθε χρόνο, παράγονται περισσότερα από 1,2 δισεκατομμύρια smartphones παγκοσμίως. Η παραγωγή ηλεκτρονικών συσκευών δεν είναι μόνο ενεργοβόρα, αλλά καταναλώνει και πολύτιμους φυσικούς πόρους. Επιπλέον, οι διαδικασίες κατασκευής και διανομής τους απελευθερώνουν σημαντική ποσότητα CO2 στην ατμόσφαιρα. Εν τω μεταξύ, οι συσκευές γερνούν πιο γρήγορα από ποτέ με τους χρήστες αντικαθιστούν τα τηλέφωνά τους που εξακολουθούν να λειτουργούν κατά μέσο όρο κάθε 2 έως 3 χρόνια. Στην καλύτερη περίπτωση, οι παλιές συσκευές ανακυκλώνονται. Στη χειρότερη, καταλήγουν σε χώρους υγειονομικής ταφής.
Αν και η πιο βιώσιμη λύση θα ήταν να αλλάξει η συμπεριφορά των καταναλωτών και να εξετάσουμε πιο προσεκτικά εάν κάθε νέο μοντέλο απαιτεί πραγματικά την αντικατάσταση του παλιού, η αλλαγή κουλτούρας ίσως να είναι χρονοβόρα και μη εφαρμόσιμη σε παγκόσμια κλίμακα. Επομένως, απαιτούνται εναλλακτικές λύσεις όπως η παράταση της διάρκειας ζωής των συσκευών δίνοντάς τους έναν εντελώς νέο σκοπό.
Στο πλαίσιο αυτό, ερευνητές στο Ινστιτούτο Επιστήμης Υπολογιστών του Πανεπιστημίου του Tartu ερευνούν μια νέα προσέγγιση για τη μείωση των ηλεκτρονικών αποβλήτων και την προώθηση της βιώσιμης επεξεργασίας δεδομένων μετατρέποντας τα παλιά smartphone σε μικροσκοπικά κέντρα δεδομένων.
Αντί να αφήνουν τα παλιά smartphones να συσσωρεύονται σε χώρους υγειονομικής ταφής, οι επιστήμονες τα έχουν μετατρέψει σε μικροσκοπικά κέντρα δεδομένων για πραγματικές εργασίες όπως η παρακολούθηση της κυκλοφορίας και μάλιστα με ελάχιστο κόστος. Πρόκειται για μια έξυπνη, πράσινη επανεξέταση της κουλτούρας μας για την τεχνολογία μιας χρήσης.
«Η καινοτομία συχνά δεν ξεκινά με κάτι νέο, αλλά με έναν νέο τρόπο σκέψης για το παλιό, επαναπροσδιορίζοντας τον ρόλο του στη διαμόρφωση του μέλλοντος», εξήγησε ο Huber Flores, Αναπληρωτής Καθηγητής Διάχυτης Υπολογιστικής. Οι επιστήμονες απέδειξαν ότι τα παλιά smartphones μπορούν να επαναχρησιμοποιηθούν με επιτυχία σε μικροσκοπικά κέντρα δεδομένων ικανά να επεξεργάζονται και να αποθηκεύουν αποτελεσματικά δεδομένα. Διαπίστωσαν επίσης ότι η κατασκευή ενός τέτοιου κέντρου δεδομένων είναι αρκετά οικονομική, περίπου 8 ευρώ ανά συσκευή.
Αυτά τα μικροσκοπικά κέντρα δεδομένων έχουν ένα ευρύ φάσμα εφαρμογών. Για παράδειγμα, θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν σε αστικά περιβάλλοντα, όπως στάσεις λεωφορείων, για τη συλλογή δεδομένων σε πραγματικό χρόνο σχετικά με τον αριθμό των επιβατών, τα οποία στη συνέχεια θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για τη βελτιστοποίηση των δικτύων δημόσιων συγκοινωνιών.
Στο πρώτο στάδιο του έργου, οι ερευνητές αφαίρεσαν τις μπαταρίες των τηλεφώνων και τις αντικατέστησαν με εξωτερικές πηγές ενέργειας για να μειώσουν τον κίνδυνο διαρροής χημικών ουσιών στο περιβάλλον.
Στη συνέχεια, τέσσερα τηλέφωνα συνδέθηκαν μεταξύ τους, εξοπλίστηκαν με τρισδιάστατα εκτυπωμένα περιβλήματα και θήκες και μετατράπηκαν σε ένα λειτουργικό πρωτότυπο έτοιμο για επαναχρησιμοποίηση, προωθώντας βιώσιμες πρακτικές για τα παλιά ηλεκτρονικά.
Το πρωτότυπο δοκιμάστηκε με επιτυχία υποβρύχια, όπου συμμετείχε στην παρακολούθηση της θαλάσσιας ζωής βοηθώντας στην καταμέτρηση διαφορετικών θαλάσσιων ειδών. Κανονικά, αυτού του είδους οι εργασίες απαιτούν από έναν δύτη να καταγράψει βίντεο και να το φέρει στην επιφάνεια για ανάλυση. Αλλά με την καινοτόμο αυτή μέθοδο, ολόκληρη η διαδικασία έγινε αυτόματα υποβρύχια.
Η συγκεκριμένη έρευνα απέδειξε ότι με ελάχιστους πόρους, αυτές οι συσκευές μπορούν να αποκτήσουν έναν νέο σκοπό, συμβάλλοντας στην ανάπτυξη πιο φιλικών προς το περιβάλλον και βιώσιμων ψηφιακών λύσεων.
«Η βιωσιμότητα δεν αφορά μόνο τη διατήρηση του μέλλοντος αφορά τον επαναπροσδιορισμό του παρόντος, όπου οι συσκευές του χθες γίνονται οι ευκαιρίες του αύριο», σχολίασε ο Ulrich Norbisrath, Αναπληρωτής Καθηγητής Μηχανικής Λογισμικού.
