Στα βήματα και στην πρόοδο του προγράμματος του ΥΠΕΝ για την ενεργειακή αξιοποίηση των αποβλήτων αναφέρθηκε ο Γενικός Γραμματέας Συντονισμού Διαχείρισης Αποβλήτων του ΥΠΕΝ, Μανώλης Γραφάκος, μιλώντας την Παρασκευή στο 3ο Επενδυτικό –Επιστημονικό Forum για την ενεργειακή αξιοποίηση αποβλήτων, τη βιομάζα και το μεθάνιο που διοργάνωσε η A-Energy/ΣΔΙΤ Forum Initiative.
Βασική προϋπόθεση για την ενεργειακή αξιοποίηση των αποβλήτων είναι η ολοκλήρωση των υποδομών επεξεργασίας. Στο πλαίσιο αυτό, προχωρά ο σχεδιασμός για τις μονάδες ενεργειακής αξιοποίησης αποβλήτων (Αττική, Βοιωτία, Ξάνθη/Ροδόπη, Κοζάνη/Πτολεμαΐδα, Πελοπόννησος/Δυτική Ελλάδα και Κρήτη) και μέσα στις επόμενες ημέρες αναμένεται η κατάθεση της Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων και μέσα στο 2025 η ολοκλήρωση του θεσμικού πλαισίου ώστε το 2026 που θα υπάρχουν όλες οι μονάδες επεξεργασίας αποβλήτων σε σύμβαση (άρα θα υπάρχει σε ορίζοντα τριετίας το υλικό) θα μπορέσει να διεξαχθεί και η διαγωνιστική διαδικασία για τις μονάδες ενεργειακής αξιοποίησης. Όπως εξήγησε ο κ. Γραφάκος, η ενεργειακή αξιοποίηση αποβλήτων αφορά υπολείμματα επεξεργασμένα των μονάδων επεξεργασίας αποβλήτων («πελετοποιείται», δηλαδή ξηραίνεται το υπόλοιπο των μονάδων και αντί να πάει για ταφή αξιοποιείται ενεργειακά και παράγει πράσινη ενέργεια) και τόνισε ότι δεν μπορούμε να έχουμε ταφή κάτω από 10% εάν δεν υπάρξει η συγκεκριμένη διαδικασία.
Αναφερόμενος στις προϋποθέσεις επίτευξης των ευρωπαϊκών στόχων και της ενεργειακής αξιοποίησης αποβλήτων, ο κ. Γραφάκος τόνισε ότι βασικό κριτήριο είναι να υπάρχει το υλικό το οποίο δεν θα πρέπει να καταλήγει στον πράσινο κάδο και στους ΧΥΤΑ. «Η μέριμνά μας είναι να βοηθήσουμε στα δύο προηγούμενα στάδια. Ξεκινάω από το κομμάτι των υποδομών. Όταν αναλάβαμε υπήρχαν μόλις 3 μονάδες, 5 σε κατασκευή και καμία σε διαγωνιστική διαδικασία. Σήμερα λειτουργούν 13 μονάδες και 25 κατασκευάζονται και τις επόμενες ημέρες θα έχουμε μονάδες επεξεργασίας αποβλήτων που θα υπογραφεί η σύμβαση για την κατασκευή τους (Κέρκυρα, Λάρισα, Καβάλα, Θεσσαλονίκη). Άρα έχουμε ένα δίκτυο υποδομών που είναι απαραίτητο για να παρέχει υλικό στις μονάδες ενεργειακής αξιοποίησης. Και μάλιστα οι μονάδες αυτές είναι αναβαθμισμένες ώστε να παρέχουν ένα καλό SRF για να μπορεί να αξιοποιηθεί είτε από την τσιμεντοβιομηχανία είτε από τις μονάδες WtE», σημείωσε σχετικά.
Ως προς το προηγούμενο στάδιο, τη συλλογή, υπογράμμισε ότι εκεί μπαίνει μια σειρά με τα ολιστικά σχέδια χωριστής συλλογής, ένα για κάθε ΦοΣΔΑ, που καταγράφει τις ανάγκες σε εξοπλισμό προκειμένου να γίνει η συλλογή σωστά σε διαφορετικά ρεύματα με στόχο να τροφοδοτηθούν οι μονάδες επεξεργασίας αποβλήτων. Σήμερα έχουν κατατεθεί στο ΥΠΕΝ επτά από τα 13 και αυτά αποτελούν το διαβατήριο για να ξεκινήσουν οι χρηματοδοτήσεις για τις υποδομές από το νέο ΕΣΠΑ.
Η μελέτη για την ενεργειακή αξιοποίηση έχει ολοκληρωθεί και διαστασιολογηθεί στο σύνολο της χώρας με βάση την επίτευξη των εθνικών στόχων (η μελέτη έχει λάβει υπ’ όψιν ότι το 50% θα είναι ανακύκλωση όπως προβλέπει ο κοινοτικός στόχος). Βασική μέριμνα είναι, σύμφωνα με τον γ.γ του ΥΠΕΝ να πιάσουμε τους στόχους για την ανακύκλωση (μέσα στο επόμενο δίμηνο αναμένονται οι λεπτομέρειες για το τελικό στάδιο του σχεδίου για την ανακύκλωση) με τη χωριστή συλλογή ανακυκλώσιμων υλικών και βιοαποβλήτων και στη συνέχεια το υπόλοιπο θα αξιοποιείται ενεργειακά. Όπως εξήγησε, προτεραιότητα έχει η τσιμεντοβιομηχανία η οποία θα πάρει ένα σημαντικό κομμάτι και στη συνέχεια το υπόλοιπο έχει κατανεμηθεί γεωγραφικά με τέτοιο τρόπο ούτως ώστε η μελέτη να δείχνει έξι περιοχές όπου θα μπορούσε να δημιουργηθεί ένα δίκτυο μονάδων ενεργειακής αξιοποίησης. Αυτές θα χρηματοδοτηθούν με ιδιωτικά κεφάλαια, θα έχουν έσοδα από την ενεργειακή ενίσχυση (feed - in tariff) και θα έχουν και έσοδα από το gate fee το οποίο βούληση είναι να είναι στα ίδια επίπεδα με το τέλος ταφής, δηλαδή να μην επιβαρυνθεί άλλο ο προϋπολογισμός των δήμων.
Ο σχεδιασμός για το βιομεθάνιο και τους παραγωγούς HORECA
Αναλύοντας περαιτέρω, ανέφερε ότι δεν πρέπει όλο το οργανικό τμήμα να γίνει κομπόστ αλλά ένα κομμάτι να οδηγηθεί στις ήδη υπάρχουσες ή νέες μονάδες παραγωγής βιομεθανίου. Για το λόγο αυτό ήδη συντάσσεται μια τέτοια μελέτη για έναν οδικό χάρτη που θα μας δείξει ποια είναι η καλύτερη δυνατή αξιοποίηση αυτού του υλικού και ποιο είναι το καλύτερο δυνατό μείγμα και για το σύνολο της χώρας αλλά και γεωγραφικά.
Ταυτόχρονα, για να προχωρήσει γρήγορα η συλλογή των οργανικών αποβλήτων, το ΥΠΕΝ στοχεύει να δημιουργηθεί από τους υπόχρεους παραγωγούς των HORECA (εστίαση, ξενοδοχεία) ένα σύστημα συλλογής και επεξεργασίας του συγκεκριμένου ρεύματος ρεύματος.
«Ο δρόμος προς την ενεργειακή αξιοποίηση θα είναι δύσκολος. Αν θέλουμε να γίνει ενεργειακή αξιοποίηση πρέπει όλοι μαζί να κάνουμε μια συμμαχία σοβαρότητας και υπευθυνότητας. Ο λαϊκισμός έχει ένα μότο «όχι στην καύση απορριμμάτων η οποία επιβαρύνει το περιβάλλον», οκτώ λέξεις», σημείωσε κλείνοντας ο κ. Γραφάκος.
