Η επιστροφή των εταιρειών στην αγορά ομολόγων ESG (που βασίζονται σε περιβαλλοντικά, κοινωνικά και κριτήρια εταιρικής διακυβέρνησης) εμφανίζει σημαντική υστέρηση, καθώς οι εκδόσεις τους στο πρώτο εξάμηνο του 2025 μειώθηκαν σημαντικά, παρότι συνολικά οι εκδόσεις ESG σε ευρώ κινήθηκαν σχεδόν στα περσινά επίπεδα.
Όπως αναφέρει σε ανάλυσή της η Unicredit, αυτό εγείρει ερωτήματα για το αν πρόκειται για προσωρινή επιβράδυνση λόγω μακροοικονομικής αβεβαιότητας ή για ένδειξη ευρύτερης κόπωσης στη ζήτηση για χρηματοδότηση ESG.
Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα στοιχεία που παραθέτει η Unicredit, συνολικά οι εκδόσεις ESG ομολόγων σε ευρώ εμφανίζουν μια μικρή μόνο μείωση της τάξης του 3,3% σε σχέση με πέρυσι, φτάνοντας μέχρι στιγμής φέτος τα 237 δισ. ευρώ.
Ωστόσο, στην κατηγορία των εταιρικών ESG ομολόγων η πτώση αγγίζει το 32% σε σχέση με το περσινό α’ εξάμηνο, με τις φετινές εκδόσεις να διαμορφώνονται σε μόλις 45,3 δισ. ευρώ.
Όπως εξηγεί η ιταλική τράπεζα, μεταξύ των ομολόγων ESG η σημαντικότερη κατηγορία είναι τα «πράσινα» ομόλογα, οι εκδόσεις των οποίων μειώθηκαν στο φετινό α’ εξάμηνο κατά 33%, στα 33,8 δισ. ευρώ. Η άλλη βασική κατηγορία εταιρικών ESG ομολόγων είναι τα ομόλογα συνδεδεμένα με στόχους βιωσιμότητας (SLBs), τα οποία μειώθηκαν κατά 22%, στα 8,7 δισ. ευρώ. Οι εκδόσεις SLBs βρίσκονται σε σταθερή πτώση από το 2023, όταν άρχισε να εντείνεται η κριτική για τη δομή τους και οι κατηγορίες για «greenwashing». Τα ομόλογα με κοινωνικό ή γενικότερο βιώσιμο προσανατολισμό παραμένουν αμελητέα στις εταιρικές εκδόσεις.
«Έτσι, τα πράσινα ομόλογα ήταν μέχρι σήμερα ο βασικός μοχλός ανάπτυξης στις εκδόσεις των εταιρικών ESG ομολόγων» και η φετινή πτώση δεν αποδίδεται σε κάποιον συγκεκριμένο κλάδο. «Η μείωση είναι σημαντική όχι μόνο στον τομέα της ενέργειας/κοινής ωφέλειας (-26%), που καλύπτει περίπου το 50% των εταιρικών εκδόσεων ESG, αλλά και σε άλλους βασικούς τομείς όπως οι αυτοκινητοβιομηχανίες (-41%) και η βιομηχανία (-39%)» επισημαίνει η Unicredit, εξηγώντας πως «η πτώση δεν σχετίζεται ούτε με κάποια μείωση στις συνολικές εταιρικές εκδόσεις ομολόγων, αφού αυτές έχουν αυξηθεί κατά 2% φέτος σε σχέση με πέρυσι».
Τι μπορεί να σημαίνει
Στο χειρότερο σενάριο, η πτώση στις εκδόσεις εταιρικών ομολόγων ESG στο α’ εξάμηνο του 2025 θα μπορούσε να δείχνει ότι οι αγορές γενικώς ενδιαφέρονται λιγότερο για χρηματοδότηση ESG.
Όπως εξηγεί η Unicredit, «οι εκδότες ESG ομολόγων υπόκεινται σε τακτικούς ελέγχους για το πώς χρησιμοποιούνται τα κεφάλαια. Δεδομένου ότι τα λεγόμενα ‘greeniums’, δηλαδή το χρηματοοικονομικό όφελος από την έκδοση ESG ομολόγων, παραμένουν αμελητέα για πάνω από έναν χρόνο, η οικονομική ανταμοιβή για τις εταιρείες που απευθύνονται σε επενδυτές ESG είναι σήμερα περιορισμένη».
Μια άλλη πιθανή εξήγηση είναι ότι η πτώση που παρατηρείται οφείλεται στην αβέβαιη μακροοικονομική κατάσταση, λόγω των συνεχών αντιφατικών δηλώσεων της κυβέρνησης Τραμπ για τους δασμούς, αλλά και της πολιτικής στασιμότητας που προηγήθηκε νωρίτερα φέτος στη Γερμανία, μέχρι να σχηματιστεί κυβέρνηση στις αρχές του 2025.
«Επειδή η ‘πράσινη’ χρηματοδότηση είναι συνήθως μια μακροπρόθεσμη δέσμευση, η έλλειψη διαφάνειας σε επίπεδο πολιτικής δημιουργεί επιπλέον εμπόδια» εξηγεί η Unicredit, που όμως εκτιμά ότι η σημερινή αβεβαιότητα γύρω από τις εμπορικές διαμάχες και τα επενδυτικά σχέδια της γερμανικής κυβέρνησης για το 2026 θα υποχωρήσουν τους επόμενους μήνες. Κάτι που σημαίνει ότι οι γερμανικές επενδύσεις μπορούν να δημιουργήσουν θετικές προοπτικές για πράσινες επενδύσεις.
«Όμως, αν οι εταιρικές εκδόσεις ESG ομολόγων δεν ανακάμψουν όταν υποχωρήσουν αυτά τα εμπόδια, τότε θα υπάρχουν περισσότερoι λόγοι για να αμφισβητηθεί η συνολική υγεία της αγοράς χρέους ESG» καταλήγει η Unicredit.
