Εορταστικό καμπανάκι κινδύνου χτυπά ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) για τον αυξημένο κίνδυνο μετάδοσης του ιού της ευλογιάς των πιθήκων mpox, λόγω της διάδοσης του πιο μεταδοτικού στελέχους (κλάδος Ib), με αφορμή και τα ηπειρωτικά και διηπειρωτικά χριστουγεννιάτικα ταξίδια.
Παρότι η δεύτερη κήρυξη έκτακτης ανάγκης δημόσιας υγείας διεθνούς ενδιαφέροντος (PHEIC) για τον ιό της ευλογιάς των πιθήκων (mpox) άρθηκε στις 5 Σεπτεμβρίου, ωστόσο οι κλάδοι I και II του ιού και οι υποκλάδοι τους συνεχίζουν να κυκλοφορούν παγκοσμίως, οδηγώντας σε επιδημικά ξεσπάσματα κυρίως στις αφρικανικές χώρες.
Από τις 5 Σεπτεμβρίου, έχουν καταγραφεί 43 κρούσματα του πιο μεταδοτικού κλάδου Ib σε έξι περιφέρειες του ΠΟΥ. Σε τέσσερις από αυτές (Περιφέρειες Αμερικής, Νοτιοανατολικής Ασίας, Ευρώπης και Δυτικού Ειρηνικού), σε 24 περιπτώσεις δεν αναφέρθηκε πρόσφατο διεθνές ταξίδι, γεγονός που υποδηλώνει τοπική διασπορά και μετάδοση. Με βάση αυτά τα στοιχεία, η Ιταλία, η Μαλαισία, η Ολλανδία, η Πορτογαλία, η Ισπανία και οι Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής θεωρούνται χώρες που αντιμετωπίζουν μετάδοση του κλάδου Ib της mpox στην κοινότητα. Επιπλέον, κρούσματα που σχετίζονται με ταξίδια συνεχίζουν να αναφέρονται σε πολλές χώρες.
Μεταξύ των 43 καταγεγραμμένων κρουσμάτων, τα μισά (22) καταγράφηκαν σε άνδρες που έχουν σεξουαλικές επαφές με άνδρες, ενώ τα υπόλοιπα συνδέονταν με ταξίδια σε χώρες με γνωστή κοινοτική μετάδοση του κλάδου Ib ή δευτερογενή σε κρούσματα που σχετίζονται με ταξίδια (οικογενειακές επαφές ή/και σεξουαλικοί σύντροφοι). Η Ελλάδα έχει καταγράψει το πρώτο κρούσμα του κλάδου Ib, χωρίς να υπάρχει ακόμα υποψία μετάδοσης στην κοινότητα.
Αφρικανική Περιφέρεια
Από την άρση του PHEIC στις 5 Σεπτεμβρίου 2025 και έως τις 24 Νοεμβρίου 2025, η Ναμίμπια, ανέφερε στον ΠΟΥ κρούσματα του κλάδου Ib της mpox για πρώτη φορά. Η μετάδοση στην κοινότητα συνεχίζεται στο Μπουρούντι, τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, την Κένυα, το Μαλάουι, τη Μοζαμβίκη, τη Δημοκρατία του Κονγκό, τη Ρουάντα, τη Νότια Αφρική, την Ενωμένη Δημοκρατία της Τανζανίας, την Ουγκάντα και τη Ζάμπια. Η Ναμίμπια ενημέρωσε για ένα πιθανό και δύο επιβεβαιωμένα κρούσματα mpox λόγω του κλάδου Ib της mpox. Το πιθανό κρούσμα συνδέθηκε με ταξίδια εντός της Αφρικανικής Περιοχής και τα δύο επιβεβαιωμένα κρούσματα ήταν οι επαφές του στο οικογενειακό του περιβάλλον. Δεν έχουν αναφερθεί περαιτέρω κρούσματα μετά την ανίχνευση αυτής της συρροής.
Περιφέρεια ΗΠΑ και Λατινικής Αμερικής
Δύο χώρες έχουν αναφέρει στον ΠΟΥ συνολικά τέσσερα επιβεβαιωμένα κρούσματα mpox λόγω του κλάδου Ib της Mpox, με ένα κρούσμα που εντοπίστηκε στον Καναδά να έχει ταξιδέψει πρόσφατα, ενώ τρία κρούσματα στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής να μην έχουν πρόσφατο ιστορικό ταξιδιών ή γνωστές επιδημιολογικές συνδέσεις με ταξιδιώτες. Ο Καναδάς ενημέρωσε για ένα επιβεβαιωμένο κρούσμα mpox λόγω του κλάδου Ib σε άνδρα που είχε ταξιδέψει πρόσφατα εκτός χώρας.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής ανέφεραν τρία άσχετα κρούσματα mpox λόγω του κλάδου Ib στις κομητείες Long Beach (ένα κρούσμα) και Los Angeles (δύο κρούσματα) στην Καλιφόρνια. Και τα τρία αφορούν άνδρες κανένας από τους οποίους δεν είχε ιστορικό πρόσφατων διεθνών ταξιδιών ή γνωστή έκθεση σε κρούσματα mpox και ένα κρούσμα αφορά ανοσοκατεσταλμένο άτομο. Και οι τρεις χρειάστηκαν νοσηλεία.
Περιφέρεια Νοτιοανατολικής Ασίας
Από τις 5 Σεπτεμβρίου έως τις 24 Νοεμβρίου, πέντε κρούσματα mpox λόγω του κλάδου Ib έχουν αναφερθεί στην περιοχή της Νοτιοανατολικής Ασίας, όλα στην Ταϊλάνδη και είχαν πρόσφατο ιστορικό διεθνών ταξιδιών. Τα κρούσματα περιελάμβαναν τέσσερις άνδρες και μία γυναίκα. Τα ιστορικά ταξιδιών υποδεικνύουν συσχετίσεις με πρόσφατα ταξίδια στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, το Ομάν και τη Ρωσική Ομοσπονδία, όπου είναι πιθανό να έχει υπάρξει έκθεση σε λοίμωξη.
Περιφέρεια Ανατολικής Μεσογείου
Τρεις χώρες στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, η Αίγυπτος, ο Λίβανος και το Κατάρ, έχουν αναφέρει έξι κρούσματα mpox. Παρόλο που ο συγκεκριμένος κλάδος δεν έχει καταγραφεί στην Αίγυπτο και τον Λίβανο, δύο κρούσματα που αποδίδονται στον κλάδο Ib αναφέρθηκαν στο Κατάρ. Πρόκειται για έναν άνδρα και μία γυναίκα, που συνδέονται με ταξίδια εντός της Ανατολικής Μεσογείου.
Ευρωπαϊκή Περιφέρεια
Χώρες στην Ευρωπαϊκή Περιφέρεια έχουν αναφέρει συνολικά 27 κρούσματα mpox που οφείλονται στον κλάδο Ib. Από αυτά, 18 κρούσματα ταξινομήθηκαν ως αυτόχθονα, χωρίς σχετικό ιστορικό πρόσφατων διεθνών ταξιδιών, γεγονός που υποδηλώνει μη ανιχνευμένη κοινοτική μετάδοση σε Ιταλία, Ολλανδία, Πορτογαλία και Ισπανία. Δύο κρούσματα (που αναφέρθηκαν από το Βέλγιο και το Ηνωμένο Βασίλειο) σχετίζονταν με ταξίδια εντός Ευρώπης και πέντε κρούσματα με ταξίδια εκτός Ευρώπης στην Ανατολική Αφρική, την Ουγκάντα, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, την Αγκόλα και το Βιετνάμ.
Ξεκινάμε με την χώρα μας: Η Ελλάδα ενημέρωσε τον ΠΟΥ για το πρώτο κρούσμα mpox λόγω του κλάδου Ib σε άνδρα με πρόσφατο ιστορικό ταξιδιού στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Το Βέλγιο ανέφερε ένα κρούσμα mpox λόγω του κλάου Ib μετά από πρόσφατο ταξίδι στην Ολλανδία. Η Γαλλία ενημέρωσε τον ΠΟΥ για ένα κρούσμα mpox λόγω του κλάδου Ib σε άνδρα ταξιδιώτη που είχε επιστρέψει από την Ανατολική Αφρική. Η Γερμανία ενημέρωσε για τρία κρούσματα mpox λόγω του κλάδου Ib με πρόσφατο ιστορικό διεθνών ταξιδιών από Αγκόλα, Ουγκάντα και Βιετνάμ. Η Ιρλανδία ανέφερε δύο κρούσματα που συνδέονταν με μικρή συρροή κρουσμάτων, η οποία αναφέρθηκε πριν από τις 5 Σεπτεμβρίου. Το πρώτο κρούσμα εγχώριας μετάδοσης αφορούσε ένα παιδί ηλικίας κάτω των 5 ετών που προσβλήθηκε από τον κλάδο Ib μέσω οικιακής μετάδοσης, και το δεύτερο ήταν ένας εργαζόμενος στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης που παρείχε υπηρεσίες υγείας σε ένα από τα προηγούμενα κρούσματα συρροής.
Η Ιταλία ενημέρωσε τον ΠΟΥ για δύο κρούσματα mpox λόγω του κλάδου Ib σε άνδρες που δεν είχαν ιστορικό πρόσφατων διεθνών ταξιδιών ή γνωστή επαφή με κρούσματα mpox. Η Ολλανδία ανέφερε εννέα κρούσματα mpox λόγω του κλάδου Ib χωρίς σχετικό ιστορικό πρόσφατου ταξιδιού. Η Πορτογαλία ενημέρωσε τον ΠΟΥ για το πρώτο επιβεβαιωμένο κρούσμα mpox λόγω του κλάδου Ib το οποίο αφορά άνδρα χωρίς ιστορικό πρόσφατων διεθνών ταξιδιών. Η Ισπανία ανέφερε έξι κρούσματα mpox λόγω του κλάδου Ib σε άτομα χωρίς πρόσφατο ιστορικό διεθνών ταξιδιών ή γνωστή επαφή με κρούσματα mpox. Δύο επιπλέον κρούσματα mpox I αναφέρθηκαν χωρίς περαιτέρω πληροφορίες για την υποκλάση. Το Ηνωμένο Βασίλειο ενημέρωσε τον ΠΟΥ για ένα κρούσμα mpox λόγω του κλάδου Ib με ιστορικό ταξιδιού εντός Ευρώπης.
Περιφέρεια Δυτικού Ειρηνικού
Από τις 5 Σεπτεμβρίου έως τις 24 Νοεμβρίου, έχουν αναφερθεί τρία κρούσματα mpox λόγω του κλάδου Ib, ένα στην Αυστραλία, ένα στην Ιαπωνία και ένα στη Μαλαισία. Το κρούσμα της Αυστραλίας αφορά άνδρα με πρόσφατο ταξίδι στην Κίνα και στις Φιλιππίνες. Το κρούσμα της Ιαπωνίας αφορά γυναίκα με πρόσφατο ταξίδι στην Αφρική, ενώ το κρούσμα της Μαλαισίας αφορά άνδρα χωρίς ιστορικό διεθνών ταξιδιών. Ο ΠΟΥ ενημερώνει ότι ο βασικότερος τρόπος μετάδοσης της mpox παραμένει η σεξουαλική επαφή μεταξύ ανδρών.
