Μέχρι τώρα στην Ελλάδα υπολογίζεται ότι έχουν πάρει την PREP (προφυλακτική αγωγή για τον HIV) μέσω συνταγογράφησης δωρεάν, από τον Μάιο που ξεκίνησε, περίπου 800 άτομα, κυρίως άντρες. Οι γυναίκες είναι πολύ λίγες. Και αυτό είναι κάτι που πρέπει να δούμε, γιατί οι γυναίκες εργάζονται συχνά σε αυτό που ονομάζουμε βιομηχανία του σεξ, άρα είναι άτομα υψηλού κινδύνου. Τα παραπάνω δηλώνει στο Πρακτορείο FM και στη δημοσιογράφο Τάνια Μαντουβάλου η καθηγήτρια Δερματολογίας-Αφροδισιολογίας ΕΚΠΑ, (Α' Κλινική Αφροδισίων και Δερματικών Νόσων Νοσοκομείο «Ανδρέας Συγγρός» )και αντιπρόεδρος της Ελληνικής Δερματολογικής και Αφροδισιολογικής Εταιρείας (ΕΔΑΕ) Ηλέκτρα Νικολαΐδου. Παράλληλα, επισημαίνει ότι υπάρχουν κάποια θέματα που πρέπει ακόμη να λυθούν. «Για παράδειγμα, δεν μπορεί να συνταγογραφηθεί σε άτομα χωρίς ΑΜΚΑ. Και χορηγείται μόνο από φαρμακεία των νοσοκομείων, δεν χορηγείται από φαρμακείο της γειτονιάς. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν 24 νοσοκομειακά φαρμακεία σε όλη την Ελλάδα, εκ των οποίων τα 17 στην Αθήνα. Ως εκ τούτου, οι άνθρωποι εκτός Αθηνών έχουν μία δυσκολία να προμηθευτούν τα φάρμακα που σημειωτέον πρέπει να τα παίρνουν κάθε μήνα. Όμως είμαστε χαρούμενοι που έστω και με αυτά τα ζητήματα έχει ξεκινήσει η διάθεση της PREP και μπορούν να επωφεληθούν οι άνθρωποι που τη χρειάζονται, γιατί η αποτελεσματικότητα της είναι πάρα πολύ υψηλή, έως και 99% όταν κάποιος είναι συνεπής».
«Σεξουαλική Υγεία από την Εποχή του Ιπποκράτη στην Τεχνητή Νοημοσύνη»
Η καθηγήτρια παραχωρεί τη συνέντευξη με αφορμή το 38ο συνέδριο της Διεθνούς Ένωσης για την καταπολέμηση των Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενων Νοσημάτων (The 38th Congress of the International Union against Sexually Transmitted Infections (IUSTI)-Europe) που έγινε στην Αθήνα 9-11 Οκτωβρίου με κεντρικό θέμα «Σεξουαλική Υγεία από την Εποχή του Ιπποκράτη στην Τεχνητή Νοημοσύνη», στο οποίο και ήταν πρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής. Η κ. Νικολαΐδου εξηγεί τα υπέρ και τα κατά της τεχνητής νοημοσύνης στην αντιμετώπιση των ΣΜΝ, αναφέρει τους λόγους που παρατηρείται δραματική αύξηση σύφιλης και βλενόρροιας τα έτη 2020-2023, ενώ αναφερόμενη σε πρόσφατη μελέτη που έγινε στη χώρα μας και παρουσιάστηκε στο συνέδριο, τονίζει την κρισιμότητα την έγκυρης διάγνωσης, καθώς σύμφωνα με αυτή τη μελέτη οι ασθενείς με HIV λοίμωξη διαγιγνώσκονται με 3,5 χρόνια καθυστέρηση, με συνέπεια να καθυστερεί σημαντικά και η έναρξη της θεραπείας τους.
Ακολουθεί αναλυτικά η συνέντευξη που παραχώρησε στο Πρακτορείο FM και στην εκπομπή «104,9 ΜΥΣΤΙΚΑ ΥΓΕΙΑΣ» η καθηγήτρια Δερματολογίας-Αφροδισιολογίας ΕΚΠΑ, (Α' Κλινική Αφροδισίων και Δερματικών Νόσων Νοσοκομείο «Ανδρέας Συγγρός» )και αντιπρόεδρος της Ελληνικής Δερματολογικής και Αφροδισιολογικής Εταιρείας (ΕΔΑΕ) Ηλέκτρα Νικολαΐδου:
Τα υπέρ και τα κατά της τεχνητής νοημοσύνης
Ερ: Πολύ ωραίο το κεντρικό θέμα του συνεδρίου «Σεξουαλική Υγεία από την Εποχή του Ιπποκράτη στην Τεχνητή Νοημοσύνη» και θα ήθελα να πιαστώ από αυτό και να σας ρωτήσω τι έχει αλλάξει η τεχνητή νοημοσύνη στην αντιμετώπιση των ΣΜΝ;
Απ: Η τεχνητή νοημοσύνη έχει εισέλθει και στην σεξουαλική υγεία και στα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα, όσον αφορά τη διάγνωση και αντιμετώπιση τους, αλλά και τη συμβουλευτική που δίνεται στο κοινό για αυτά. Στα υπέρ είναι ότι η τεχνητή νοημοσύνη μας βοηθά να επεξεργαστούμε μεγάλες συλλογές δεδομένων και να καταλήξουμε σε κάποια αποτελέσματα, κάτι που δεν θα μπορούσαμε να το κάνουμε χωρίς αυτήν. Στη διάγνωση κάποιων ΣΜΝ, τα πάει πολύ καλά και στο συνέδριο παρουσιάστηκαν μελέτες που έδειξαν ότι στη διάγνωση των κονδυλωμάτων πχ τα αποτελέσματα της AI ήταν εφάμιλλα με αυτά των δερματολόγων. Ωστόσο, υπάρχουν και κάποια σημεία που ακόμη δεν έχουμε φτάσει σε πολύ καλά επίπεδα όσον αφορά την αποτελεσματικότητα της τεχνητής νοημοσύνης. Για παράδειγμα, όσον αφορά τη συμβουλευτική του κοινού, εκεί παρουσιάζονται κάποια κενά. Γιατί όπως γνωρίζουμε η τεχνητή νοημοσύνη παίρνει δεδομένα από το διαδίκτυο. Αυτό το οποίο συμβαίνει με τις ιατρικές μελέτες πχ για φάρμακα, κακώς αλλά έτσι είναι, είναι ότι υπάρχουν πιο πολλά δεδομένα για τους λευκούς άντρες. Οπότε έχουμε λιγότερα δεδομένα για γυναίκες, ή άτομα άλλων φυλών και όχι της λευκής φυλής, με αποτέλεσμα κάποια στοιχεία που προκύπτουν από την AI να μην έχουν απόλυτη ακρίβεια.
Η PREP δεν συνταγογραφείται σε άτομα χωρίς ΑΜΚΑ- Διατίθεται μόνο σε νοσοκομειακά φαρμακεία
Ερ: Η PREP (Pre-exposure Prophylaxis) ή προφύλαξη πριν την έκθεση είναι μία θεραπεία που δίνεται με τη μορφή χαπιού και όποιος την παίρνει μειώνει κατ ελάχιστον τον κίνδυνο να κολλήσει τον ιό του HIV. Στην Αμερική έχει θεσπιστεί από το 2012. Εδώ η νομοθεσία είχε θεσπιστεί από τα τέλη του 2023, η συνταγογράφηση και δωρεάν διάθεση όμως, ξεκίνησε τον Μάιο. Σε τι φάση βρίσκεται αυτή τη στιγμή, γιατί γνωρίζω ότι εκκρεμούσαν κάποιες λεπτομέρειες ως προς τη διαδικασία;
Απ: Η αλήθεια είναι ότι από την νομοθεσία μέχρι να επιλυθούν όλα τα πρακτικά θέματα της συνταγογράφησης πέρασε αρκετό χρονικό διάστημα. Τελικά, τον Μάιο που μας πέρασε, μπορέσαμε να ξεκινήσουμε και επίσημα να δίνουμε την Prep σε πολίτες που βρίσκονται σε πολύ υψηλό κίνδυνο να κολλήσουν την HIV λοίμωξη. Συνταγογραφείται από δερματολόγους, γενικούς γιατρούς, παθολόγους και γυναικολόγους. Μέχρι τώρα στην Ελλάδα υπολογίζεται ότι έχουν πάρει την PREP, μέσω συνταγογράφησης δωρεάν, περίπου 800 άτομα, κυρίως άντρες. Οι γυναίκες είναι πολύ λίγες. Και αυτό είναι κάτι που πρέπει να δούμε, γιατί οι γυναίκες εργάζονται συχνά σε αυτό που ονομάζουμε βιομηχανία του σεξ, άρα είναι άτομα υψηλού κινδύνου, αλλά μέχριτώρα δεν φαίνεται αυτές οι γυναίκες να προσέρχονται σε επαγγελματίες υγείας για να λάβουν την PREP. Και αρκετά από τα άτομα που έχουν προσέλθει, την έπαιρναν από πριν, μέσω διαδικτύου. Υπάρχουν κάποια θέματα που ακόμη πρέπει να λυθούν. Πχ δεν μπορεί να συνταγογραφηθεί σε άτομα χωρίς ΑΜΚΑ. Και χορηγείται μόνο από φαρμακεία των νοσοκομείων, δεν χορηγείται από φαρμακείο της γειτονιάς. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν 24 νοσοκομειακά φαρμακεία σε όλη την Ελλάδα, εκ των οποίων τα 17 στην Αθήνα. Ως εκ τούτου, οι άνθρωποι εκτός Αθηνών έχουν μία δυσκολία να προμηθευτούν τα φάρμακα που σημειωτέον πρέπει να τα παίρνουν κάθε μήνα. Είμαστε χαρούμενοι που έστω και με αυτά τα ζητήματα έχει ξεκινήσει η διάθεση της PREP και μπορούν να επωφεληθούν οι άνθρωποι που τη χρειάζονται, γιατί η αποτελεσματικότητα της είναι πάρα πολύ υψηλή, έως και 99% όταν κάποιος είναι συνεπής.
«Ανδρέας Συγγρός»: Μετά το 2023 συνεχίζεται η αύξηση στα περιστατικά σύφιλης»
Ερ: Σε τούτο εδώ το μικρόφωνο τον Ιούλιο που μας πέρασε, μας παρουσιάσατε μελέτη του νοσοκομείου σας «Aνδρέας Συγγρός», η οποία κατέγραψε σημαντική αύξηση της τάξης του 65% στα περιστατικά σύφιλης από το 2020 έως το 2022 στην χώρα μας. Συνεχίζεται αυτή η δραματική αύξηση; Και θέλω να μας πείτε αν προέκυψαν νεότερα δεδομένα από το συνέδριο για το τι γίνεται από το 2023 και εντεύθεν, αλλά και τι γίνεται πανευρωπαϊκά;
Απ: Τα στοιχεία που έχουμε, αυτά που είπατε πολύ σωστά, ήταν από νοσοκομείο το δικό μας. Ήμασταν από τους πρώτους που είχαμε πει ότι η σύφιλη έχει πολύ μεγάλη αύξηση. Τώρα έχουμε στοιχεία τόσο από τον ΕΟΔΥ, όσο και από το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου των Νοσημάτων μέχρι το 2023, που δείχνουν ότι μεταξύ 2020 και 2023 έχουμε διπλασιασμό της σύφιλης και τριπλασιασμό της βλενόροιας στην Ελλάδα, αλλά και στην υπόλοιπη Ευρώπη. Μετά το 2023 δεν έχουμε στοιχεία, ακόμα από τον ΕΟΔΥ και το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου των Νοσημάτων, αλλά έχουμε στοιχεία από το Νοσοκομείο μας, τα οποία και παρουσιάσαμε στο συνέδριο. Σύμφωνα με αυτά, η αύξηση στα περιστατικά με σύφιλη συνεχίζεται και μετά το 2023. Όσον αφορά τη βλενόρροια, το 2024 είχαμε τα ίδια περιστατικά με το 2023, δεν είχαμε περαιτέρω αύξηση.
Ερ: Πού αποδίδετε αυτή τη δραματική αύξηση σε γονόρροια και σύφιλη;
Απ: Οι λόγοι είναι πολλοί. Δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι ακριβώς τι συμβαίνει. Σίγουρα το γεγονός ότι η HIV λοίμωξη πλέον αντιμετωπίζεται πάρα πολύ αποτελεσματικά, έχει κάνει τους ανθρώπους να χαλαρώσουν όσον αφορά τα μέτρα πρόληψης και ως εκ τούτου έχει μειωθεί η χρήση προφυλακτικού. Ο αριθμός των συντρόφων έχει αυξηθεί, οπότε η HIV λοίμωξη δεν αποτελεί πλέον ανασταλτικό παράγοντα στο να υπάρχει μία λίγο πιο «επικίνδυνη» σεξουαλική ζωή. Και βέβαια χρειάζεται πάντα ενημέρωση, γιατί πολλές φορές φίλοι και γνωστοί μου λένε, μα η σύφιλη δεν ανήκει στον Μεσαίωνα; Δυστυχώς, ο κόσμος και περισσότερο τα νέα παιδιά δεν γνωρίζουν πολλά πράγματα για τα Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα. Και να σας αναφέρω με την ευκαιρία αυτή ότι εμείς ως ΕΔΑΕ (Ελληνική Δερματολογική & Αφροδισιολογική Εταιρεία) από το '23 και μετά κάνουμε καμπάνιες για τα ΣΜΝ και μάλιστα καμπάνιες που είναι προσανατολισμένες στις νεαρές ηλικίες.
Οι γιατροί πρέπει να προτείνουν συχνότερα στους ασθενείς εξέταση για HIV
Ερ: Πόσο σημαντικό ρόλο παίζει η έγκυρη διάγνωση;
Απ: Η έγκαιρη διάγνωση είναι πάρα πολύ σημαντική και μάλιστα στο συνέδριο συζητήθηκε η μελέτη Morfeas που έχει γίνει πρόσφατα στην Ελλάδα, σε 520 ασθενείς από 10 κλινικές (Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Πάτρα, Ηράκλειο, Αλεξανδρούπολη) και έχει δημοσιευθεί το 2024 σε επιστημονικό περιοδικό. Όπως αναφέρθηκε στο συνέδριο, σύμφωνα με τη μελέτη, οι ασθενείς που συμμετείχαν είχαν διαγνωστεί με HIV περίπου 3,5 έτη μετά από την ημερομηνία που εκτιμάται ότι κόλλησαν τη λοίμωξη. Αν είχαν εξεταστεί για την HIV λοίμωξη σε κάποια προηγούμενη επίσκεψή τους σε γιατρό, η διάγνωση θα μπορούσε να γίνει κατά μέσο όρο 1 έτος νωρίτερα. Η μελέτη καταλήγει ότι και οι γιατροί πρέπει να προτείνουν συχνότερα στους ασθενείς εξέταση για HIV, αλλά και οι ασθενείς πρέπει να ζητούν την εξέταση, κυρίως αν υπάρχει ιστορικό σεξουαλικών επαφών χωρίς προφύλαξη ή άλλο ΣΜΝ. Γενικά, πρέπει να συζητάμε εμείς οι γιατροί περισσότερο τα θέματα σεξουαλικής υγείας με τους ασθενείς.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
