Ροή
Σε επαγρύπνηση βρίσκονται οι υγειονομικές αρχές της χώρας, εξαιτίας της έξαρσης της ιλαράς που παρατηρείται στην Ευρώπη. Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι είναι θέμα χρόνου να κάνει την εμφάνισή της και στην Ελλάδα και ήδη εκπονείται σχέδιο για την αντιμετώπισή της.
Στο πλαίσιο αυτό, σήμερα Παρασκευή (2/02), πραγματοποιείται στον ΕΟΔΥ σύσκεψη της ομάδας εργασίας για την ιλαρά, με τη συμμετοχή του υπουργείου Υγείας και της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών. Αντικείμενο της συνάντησης είναι η συγκεκριμενοποίηση των δράσεων που δρομολογούνται για την οχύρωση της χώρας έναντι της λοίμωξης, η οποία μεταδίδεται με ταχείς ρυθμούς. Σύμφωνα με πηγές του Insider, οι δράσεις προσανατολίζονται προς την ευαισθητοποίηση με καμπάνιες για την προώθηση του εμβολιασμού καθώς και την ανάπτυξη προγραμμάτων για την εντατικοποίησή του, με έμφαση στον παιδικό πληθυσμό ευάλωτων κοινωνικών ομάδων. Οι ίδιες πηγές αναφέρουν ότι ο ΕΟΔΥ, έχει ζητήσει από την HΔIΚΑ στοιχεία για τους εμβολιασμούς στη χώρα, τα οποία έχουν ήδη συγκεντρωθεί προς κοινοποίηση στον Οργανισμό.
Η έξαρση που παρατηρείται σε ευρωπαϊκές χώρες και φαίνεται να επεκτείνεται πέρα από αυτές ήταν αναμενόμενη για την επιστημονική κοινότητα, λόγω της μείωσης των εμβολιασμών κατά την περίοδο της πανδημίας. Στόχος τώρα είναι η αύξηση της εμβολιαστικής κάλυψης, ούτως ώστε να επανέλθει στα προ πανδημίας επίπεδα.
Όπως αναφέρει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ), τα κρούσματα ιλαράς στην Ευρώπη το 2023 άγγιξαν τις 30.000, έναντι των 941 το 2022. Βάσει των στοιχείων του Ευρωπαϊκού Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ECDC), έξαρση υπάρχει στο Ηνωμένο Βασίλειο και σε άλλες χώρες, ενώ ο συνολικός αριθμός των κρουσμάτων στην ΕΕ/ΕΟΧ αυξάνεται σταθερά από τον Ιούνιο του 2023. Λαμβάνοντας υπόψη τη μη βέλτιστη εμβολιαστική κάλυψη στην πλειονότητα των χωρών όσον αφορά στη 2η δόση (<95%), το Κέντρο, προειδοποιεί ότι αναμένονται περισσότερα κρούσματα τους επόμενους μήνες.
Συστάσεις εμβολιασμού για παιδιά και ενήλικες
Σύμφωνα με το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών, το εμβόλιο ιλαράς, παρωτίτιδας, ερυθράς (MMR) χορηγείται σε 2 δόσεις, μετά τους πρώτους 12 μήνες ζωής. Η 2η δόση συστήνεται σε ηλικία 24–47 μηνών, μπορεί όμως να χορηγηθεί και νωρίτερα, αρκεί να έχουν περάσει 4 εβδομάδες μετά την πρώτη. Και οι δύο δόσεις πρέπει να χορηγούνται μετά το 12ο μήνα ζωής. Παιδιά και έφηβοι που δεν έχουν εμβολιασθεί με 2η δόση πρέπει να αναπληρώσουν το ταχύτερο δυνατόν.
Όσον αφορά στους ενήλικες 18-59 ετών, συνιστώνται 1-2 δόσεις, ανάλογα με το ιστορικό εμβολιασμών, ενώ τα άτομα που γεννήθηκαν πριν το 1970 θεωρούνται άνοσα.
Ο ΕΟΔΥ επισημαίνει ότι το εμβόλιο είναι ασφαλές και πάνω από το 99% όσων έχουν λάβει δύο δόσεις θα αναπτύξουν ανοσία και θα είναι προστατευμένοι έναντι της λοίμωξης για όλη τους τη ζωή.
Εξαιρετικά μεταδοτική με σοβαρές επιπλοκές
Η ιλαρά είναι μια εξαιρετικά μεταδοτική ιογενής ασθένεια, που προσβάλει άτομα όλων των ηλικιών και μπορεί να εξαπλωθεί ευρέως. Υπολογίζεται ότι το 90% των μη εμβολιασμένων ατόμων που εκτίθενται σε ένα μολυσματικό άτομο θα προσβληθεί από τη νόσο, η οποία είναι σοβαρή και μπορεί να οδηγήσει σε επιπλοκές, ακόμα και σε θάνατο.
Τα συμπτώματα εμφανίζονται συνήθως 10-12 ημέρες μετά από τη μόλυνση. Κατά τις πρώτες ημέρες μοιάζει με κοινό κρυολόγημα (καταρροή, βήχας ήπιος πυρετός), ενώ σε δεύτερη φάση εμφανίζεται το εξάνθημα. Όπως αναφέρει το ECDC, οι πιο συχνές επιπλοκές της ιλαράς είναι: μέση ωτίτιδα (7–9%), πνευμονία (1–6%), διάρροια (8%), μεταλοιμώδης εγκεφαλίτιδα (1 ανά 1000 έως 2000 περιπτώσεις) και υποξεία σκληρυντική πανεγκεφαλίτιδα (SSPE). ), η οποία επηρεάζει 1 ανά 100.000 περιπτώσεις.
Η θνητότητα είναι 1–3 ανά 1000 περιπτώσεις και η υψηλότερη σε άτομα ηλικίας κάτω των πέντε ετών και μεταξύ ανοσοκατεσταλμένων ατόμων. Η πνευμονία ευθύνεται για έξι στους δέκα θανάτους που συνδέονται με την ιλαρά. Η υποξεία σκληρυντική πανεγκεφαλίτιδα (SSPE) είναι μια σπάνια και θανατηφόρα εκφυλιστική νόσος του κεντρικού νευρικού συστήματος, που προκαλείται από επίμονη λοίμωξη με μεταλλαγμένο ιό της ιλαράς. Η έναρξη είναι αρκετά χρόνια μετά το επεισόδιο της νόσου (κατά μέσο όρο επτά χρόνια) και τα περισσότερα προσβεβλημένα παιδιά είχαν ιλαρά πριν από την ηλικία των δύο ετών.
Σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ, από το 2004 έως το 2022 καταγράφηκαν στην Ελλάδα τρεις επιδημίες ιλαράς, με 4.151 κρούσματα και 4 θανάτους. Η ανησυχία, σήμερα, εστιάζεται στη μειωμένη εμβολιαστική κάλυψη, που έχει ως αποτέλεσμα μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού να είναι εκτεθειμένο στη λοίμωξη και τις επιπλοκές που αυτή προκαλεί.
