Tip of the Day

Οδήγηση τη νύχτα: Τι να προσέξετε για να βλέπετε καλύτερα

20-03-2024 | 10:11
Viber Whatsapp
Μοιράσου το
Οδήγηση τη νύχτα: Τι να προσέξετε για να βλέπετε καλύτερα

Η οδήγηση κατά τις νυχτερινές ώρες δυσκολεύει ιδιαίτερα τους πάσχοντες από ορισμένες πολύ συχνές οφθαλμοπάθειες και στους οδηγούς άνω των 50 ετών. Ακόμα, όμως, και οι οδηγοί με τέλεια όραση μπορεί να δυσκολεύονται να διακρίνουν τις απότομες στροφές και τα εμπόδια, ανάμεσα στις σκούρες σκιές και τα φώτα των οχημάτων που έρχονται από την αντίθετη κατεύθυνση κατά τη νυχτερινή οδήγηση.

Η κυριότερη αιτία γι' αυτό είναι πως τα μάτια των ανθρώπων δεν έχουν αναπτυχθεί για να βλέπουμε καλά στο σκοτάδι.
«Είμαστε ημερόβια όντα και όχι νυκτόβια», αναφέρει ο δρ Αναστάσιος-Ι. Κανελλόπουλος, MD, Χειρουργός-Οφθαλμίατρος, Καθηγητής Οφθαλμολογίας του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης. «Έως την ανακάλυψη των πρώτων ηλεκτρικών λαμπτήρων, οι άνθρωποι πήγαιναν για ύπνο μόλις νύχτωνε. Έτσι, τα μάτια μας δεν εξελίχθηκαν ώστε να λειτουργούν καλά το βράδυ».

Η αλήθεια είναι ότι στο σκοτάδι τα μάτια μας μπορούν να προσαρμοστούν, αλλά έως ενός ορίου. «Το "μυστικό" της αλλαγής της οπτικής συμπεριφοράς των οφθαλμών μας σε χαμηλότερες συνθήκες φωτός είναι ότι η κόρη του ματιού διαστέλλεται σημαντικά (μυδρίαση)», εξηγεί ο καθηγητής. «Η αλλαγή αυτή κάνει το οπτικό σύστημα να "ξεσκεπάζει" πολλά προβλήματα, τα οποία μειώνονται στο πιο έντονο φως, επειδή αυτό προκαλεί συστολή στην κόρη του ματιού (μύση), με αποτέλεσμα να καλύπτονται λειτουργικά τα περισσότερα από αυτά».

Υπεύθυνος για την όραση είναι ο αμφιβληστροειδής χιτώνας που βρίσκεται στο οπίσθιο τμήμα των ματιών. Διαθέτει ραβδία και κωνία, δηλαδή εξειδικευμένα κύτταρα-υποδοχείς του φωτός, που μας επιτρέπουν να βλέπουμε ό,τι υπάρχει γύρω μας από την ανατολή έως τη δύση του ηλίου.

Η προσαρμοστική ικανότητα των ματιών δεν είναι σταθερή σε όλη τη διάρκεια της ζωής, αλλά φθίνει με την ηλικία. «Τα μάτια των παιδιών προσαρμόζονται στο σκοτάδι πολύ καλύτερα απ' ό,τι των ενηλίκων», διευκρινίζει ο δρ Κανελλόπουλος. «Η διαφορά γίνεται ακόμα εντονότερη μετά την ηλικία των 30 ετών, όταν η προσαρμοστική ικανότητα των ματιών στο σκοτάδι αρχίζει να μειώνεται».

Πώς θα βοηθήσετε τα μάτια σας

Ανεξαρτήτως υποκείμενου ιστορικού οφθαλμικών παθήσεων, πολλοί οδηγοί δεν αισθάνονται άνετα όταν οδηγούν τη νύχτα. Πριν από λίγα χρόνια, έρευνα στη Βρετανία είχε δείξει ότι ένας στους τρεις οδηγούς αποφεύγουν εντελώς να οδηγούν το βράδυ, επειδή δεν βλέπουν καλά. Περισσότεροι από τους μισούς, εξάλλου, δυσκολεύονται να δουν καθαρά όταν πέφτει το σκοτάδι και κάθονται στο τιμόνι του αυτοκινήτου τους.

Στο 25% των περιπτώσεων είπαν ότι δυσκολεύονται να εστιάσουν την προσοχή τους στον δρόμο. Το 43% είπαν ότι βλέπουν θολά κατά τη νυχτερινή οδήγηση και τα σχεδόν τρία τέταρτα (το 73%) ότι ενοχλεί τα μάτια τους η λάμψη από τα διερχόμενα οχήματα.

Πολύ ενοχλητικά για τα μάτια είναι επίσης τα «φωτοστέφανα» (άλως) και οι αντανακλάσεις από τα φώτα στους δρόμους και τους προβολείς. Συχνή αιτία γι' αυτό είναι τα βρώμικα παράθυρα των αυτοκινήτων, τόσο από το εσωτερικό όσο και από το εξωτερικό τους, εξηγεί ο δρ Κανελλόπουλος. Ρόλο παίζουν και τα φθαρμένα μάκτρα των υαλοκαθαριστήρων, αλλά και τα γρατζουνισμένα ή βρώμικα διορθωτικά γυαλιά των οδηγών. Όλ' αυτά πρέπει να είναι πεντακάθαρα για να βλέπετε καλά κατά τη νυχτερινή οδήγηση. Το ίδιο και τα φώτα του αυτοκινήτου σας.
Πολύ σημαντικό, επίσης, όταν οδηγείτε τη νύχτα είναι να φοράτε ένα ζευγάρι γυαλιά ή φακούς επαφής με τους σωστούς (και όχι απαρχαιωμένους) βαθμούς διόρθωσης. Ο χαμηλός φωτισμός το βράδυ προκαλεί διαστολή της κόρης του ματιού, γεγονός που μπορεί να εντείνει κάθε πρόβλημα εστίασης, όσο ήπιο και αν είναι, προκαλώντας θολή όραση.

«Περισσότερο από το 90% των πληροφοριών που χρησιμοποιούν οι οδηγοί είναι οπτικές», τονίζει ο καθηγητής και προσθέτει: «Επομένως η όραση πρέπει να βρίσκεται στην καλύτερη δυνατή κατάσταση όταν οδηγούν τη νύχτα. Οι περισσότεροι άνθρωποι ηλικίας άνω των 45 ετών χρειάζονται κάποια διόρθωση της όρασής τους, για να εστιάζει τέλεια το φως στα μάτια τους. Αυτό προϋποθέτει ότι θα ελέγχουν συχνά την όρασή τους (τουλάχιστον μία φορά κάθε δύο χρόνια, εκτός κι αν πρέπει συχνότερα για ιατρικούς λόγους) και θα κάνουν την απαιτούμενη θεραπεία για κάθε πρόβλημα όρασης που τυχόν έχουν. Να θυμάστε, τέλος, ότι πολλές από τις σημαντικές αλλαγές που υφίσταται η όραση με την ηλικία, αναπτύσσονται σταδιακά και περνούν απαρατήρητες από τους πάσχοντες για μεγάλα χρονικά διαστήματα».

Οι παθήσεις που εντείνουν το πρόβλημα

Αν κάποιος δεν έχει τέλεια όραση (όπως συμβαίνει με το ένα τέταρτο των κατοίκων του πλανήτη, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας), τα μάτια μπορεί να δυσκολεύονται ακόμα περισσότερο να προσαρμοστούν στο σκοτάδι.

Υπάρχουν διάφορες οφθαλμικές παθήσεις και διαταραχές που μειώνουν τη νυχτερινή όραση. Μερικές από τις πιο συχνές είναι ο καταρράκτης, η ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδας και η ξηροφθαλμία.

Ο καταρράκτης θολώνει τον φυσιολογικό φακό του ματιού. Το βράδυ οι πάσχοντες μπορεί να βλέπουν μία λάμψη, όταν το φως χτυπά τον οφθαλμικό φακό και διαχέεται. Λάμψη μπορεί να βλέπουν και οι πάσχοντες από ξηροφθαλμία, με επακόλουθο να μην βλέπουν καλά όταν οδηγούν το βράδυ.

Το μεγάλο πρόβλημα είναι ότι η ανάπτυξη του καταρράκτη εξελίσσεται σταδιακά με την πάροδο του χρόνου και για πολλά έτη δεν γίνεται αντιληπτή. Το σύγχρονο οφθαλμικό ιατρείο έχει διαγνωστική τεχνολογία που μπορεί εύκολα και αξιόπιστα να την τεκμηριώσει: καταγράφοντας το πάχος του φυσικού φακού που «γίνεται» καταρράκτης και μετρώντας τη μείωση της όρασης στην λάμψη (glare) του φωτός.

Η μείωση αυτή αποτελεί την μεγαλύτερη δυσκολία στη νυχτερινή οδήγηση, μαζί με την ελάττωση της ικανότητας να διακρίνουμε φωτεινές αντιθέσεις (contrast sensitivity) και την αύξηση της διάχυσης του φωτός (scatter).

Αντίστοιχα, η ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς προκαλεί δυσλειτουργία στα κωνία του αμφιβληστροειδούς χιτώνα. Τα κύτταρα αυτά ξεχωρίζουν χρώματα και λεπτομέρειες στα είδωλα όπου εστιάζουμε. Η δυσλειτουργία των κωνίων μειώνει την κεντρική όραση, γεγονός το οποίο το βράδυ μειώνει την αντίληψη του βάθους, την αναγνώριση των χρωμάτων και την περιφερειακή αντίληψη. Αυτό σημαίνει πως οι πάσχοντες οδηγοί μπορεί να δυσκολεύονται να υπολογίσουν με ακρίβεια πόσο μακριά βρίσκονται από άλλα οχήματα ή να αντιληφθούν ότι κάποιος βαδίζει στην άκρη του δρόμου.

Την βραδινή όραση μπορεί επίσης να επιδεινώσουν η χρήση φαρμάκων για τη στυτική δυσλειτουργία (αλλοιώνουν την ποιότητά της και την ευκρίνεια), αλλά και ο σακχαρώδης διαβήτης, όταν τα επίπεδα σακχάρου (γλυκόζης) στο αίμα κάνουν απότομες εναλλαγές (απότομες αυξήσεις και απότομες μειώσεις). Σε τέτοια περίπτωση, οι διαβητικοί ασθενείς μπορεί να έχουν αισθητή θόλωση και μείωση της όρασης στο σκοτάδι.

Διαβάστε περισσότερα άρθρα της στήλης Tip of the Day

Ακολουθήστε το insider.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.

Όλες οι ειδήσεις

23:58

Ρωμανός: Ο κ. Ανδρουλάκης προχώρησε σήμερα σε ένα ρεσιτάλ χυδαιότητας και πολιτικής ένδειας

23:36

ΗΠΑ: Η υπ. Εσωτερικής Ασφάλειας Κρίστι Νόεμ συνεργάζεται με τον Μασκ για τη βελτίωση της αποδοτικότητας του υπουργείου της

23:16

Ιταλία: O πάπας διέκοψε την ομιλία του λόγω βρογχίτιδας

22:48

Πιερρακάκης: Η ελληνική γλώσσα είναι γέφυρα του παρελθόντος, του παρόντος και του μέλλοντος

22:18

Γερουλάνος: Στο μυαλό μας μόνο ο πολίτης - Τίποτα άλλο

21:47

Ιράν: Ο επικεφαλής των τουρκικών υπηρεσιών πληροφοριών είχε συνομιλίες στην Τεχεράνη με τον Ιρανό ομόλογό του

21:30

Σεισμός 5 Ρίχτερ στη θαλάσσια περιοχή μεταξύ Σαντορίνης και Αμοργού - Αισθητός στην Αττική

21:19

Δούκας: Επισκέφτηκε τις οικογένειες από τη Σαντορίνη, που φιλοξενούνται στις κατασκηνώσεις του δήμου Αθηναίων

20:58

Γάζα: Τέσσερις άμαχοι νεκροί από πυρά ισραηλινού στρατού παρά την εκεχειρία

20:50

Κόσοβο: Πρώτο το κόμμα του Άλμιν Κούρτι στις βουλευτικές εκλογές

20:46

Λιβύη: Τα πτώματα 28 μεταναστών ανασύρθηκαν από ομαδικό τάφο

20:38

Η νέα έκθεση του ΓΓ του ΟΗΕ για την απειλή που θέτει το Ισλαμικό Κράτος θα παρουσιαστεί στο Συμβούλιο Ασφαλείας

20:30

Βρετανία: Δεν «τραβάει» η ομάδα Στάρμερ

20:19

Τουρκία: Σφοδρή πολιτική αντιπαράθεση απ' τη «χλιαρή» αντίδραση Ερντογάν στο σχέδιο Τραμπ για τη Γάζα

20:08

Τραμπ: Συνεχίζει τα εγκώμια σε Μασκ - Αυτός θα βρει δισ. σε «σπατάλες» στο Πεντάγωνο

19:54

ΗΠΑ: Όλα έτοιμα για το Super Bowl υπό το βλέμμα του Τραμπ

19:34

DW: O Τραμπ έβαλε βενζίνη στον πυροσβεστήρα

19:21

Δυτική Όχθη: Δύο νεαρές Παλαιστίνιες, μία εκ των οποίων οκτώ μηνών έγκυος, νεκρές από τον ισραηλινό στρατό

19:14

Χαρακόπουλος: Συντονισμός Ελλάδας και Κύπρου ως ενιαίος χώρος απέναντι στην τουρκική επιθετικότητα

19:00

Ταμείο Ανάκαμψης: Αγώνας ταχύτητας για το «Σπίτι μου ΙΙ» - Μέχρι πότε πρέπει να δοθούν τα δάνεια

18:51

Φάρσα το τηλεφώνημα για βόμβα στο σταθμό Μετρό Μοναστηράκι

18:46

Ιρλανδία: Τρεις τραυματίες από επίθεση ενός άνδρα με μαχαίρι στο Δουβλίνο

18:43

Οδυσσέας Κωνσταντινόπουλος: Να μην συριζοποιηθεί το ΠΑΣΟΚ

18:33

ΗΠΑ: Ο πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων θα επιδιώξει ψήφιση ενός «μεγάλου νομοσχεδίου» για τη φορολογική ατζέντα Τραμπ

18:27

Κουτσούμπας για Τέμπη: Μας ενδιαφέρει μόνο να αποκαλυφθούν οι αιτίες και να τιμωρηθούν οι ένοχοι

18:15

Στο Παρίσι μεταβαίνει ο πρωθυπουργός για τη Σύνοδο Κορυφής για την Τεχνητή Νοημοσύνη

17:57

Γεραπετρίτης: Συνάντηση με τη νέα ηγεσία της Συρίας

17:40

Περιφέρεια Αττικής: Παρατυπίες και εκτεταμένη κακοδιαχείριση βρήκαν οι ορκωτοί λογιστές στην περίοδο 2020-2023

17:25

Στον ρυθμό του Αγίου Βαλεντίνου η τουριστική αγορά

17:15

SANTORY: Το ερευνητικό πρόγραμμα που παρακολουθεί τη δραστηριότητα του υποθαλάσσιου ηφαιστείου Κολούμπο