Στο πλαίσιο της Εθνικής Στρατηγικής για την Τοπική και Περιφερειακή Ανάπτυξης, πραγματοποιήθηκε στην Περιφερειακή Ενότητα Χίου η 12η διαβούλευση της κυβέρνησης με τους τοπικούς φορείς για το τοπικό σχέδιο ανάπτυξης της περιοχής.
Η οικονομική δομή της Χίου, όπως αναφέρεται σε σχετικό δελτίο Τύπου του υφυπουργού παρά τω πρωθυπουργώ, Θανάση Κοντογεώργη, χαρακτηρίζεται από την ισχυρή παρουσία του δημόσιου τομέα, ακολουθούμενη από το εμπόριο και την εστίαση, καθώς και τη διαχείριση ακίνητης περιουσίας. Ο πρωτογενής τομέας διατηρεί τη σημασία του στην οικονομία της Χίου, συμβάλλοντας με 5% στις οικονομικές δραστηριότητες. Παρότι είναι η πιο διαφοροποιημένη εντός της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου (ΠΒΑ), η περαιτέρω διαφοροποίηση της οικονομικής βάσης της Χίου αποτελεί σημαντικό στόχο για τη μελλοντική της ανάπτυξη.
Στον τομέα της απασχόλησης καταγράφονται ενθαρρυντικά σημεία, με αύξηση των προσλήψεων μισθωτής εργασίας κατά 14% μεταξύ 2018-2023. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η άνοδος στους κλάδους της εκπαίδευσης (+34%) και του λιανικού εμπορίου (+35%), που καταδεικνύουν δυναμική. Παράλληλα, η Χίος αντιμετωπίζει τις προκλήσεις του δημογραφικού όπως η γήρανση του πληθυσμού, με μέση ηλικία 45,9 έτη, από την οποία αναδεικνύεται η ανάγκη διατήρησης του νεανικού πληθυσμού.
Με την κατάλληλη στήριξη και συντονισμένες παρεμβάσεις από την Κυβέρνηση, την Περιφέρεια και τους τοπικούς φορείς, η Χίος μπορεί να αξιοποιήσει πλήρως τα συγκριτικά της πλεονεκτήματα και να εξελιχθεί σε πρότυπο βιώσιμης νησιωτικής ανάπτυξης που αντιμετωπίζει τις σύγχρονες προκλήσεις και να αξιοποιεί τις ευκαιρίες και τα συγκριτικά της πλεονεκτήματα, είναι το μήνυμα που στέλνει ο Θ. Κοντογεώργης.
Τοπικό Σχέδιο Ανάπτυξης Χίου
Το Τοπικό Σχέδιο Ανάπτυξης Χίου αποτελεί μια κοινή δέσμευση συνεργασίας για τις προτεραιότητες της περιοχής. Ένα συνολικό σχέδιο 851 εκατ. Euro που περιλαμβάνει υποδομές και πολιτικές με εξασφαλισμένη χρηματοδότηση, καθώς και ενδεικτικές παρεμβάσεις που προτεραιοποιήθηκαν και απαιτούν μεγαλύτερη ωρίμαση για την υλοποίησή τους το επόμενο διάστημα και τη συνεργασία όλων των εμπλεκομένων.
Στον πρωτογενή τομέα έχουν καταβληθεί περίπου 33 εκ. Euro σε 4.360 δικαιούχους μέσω του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης. Για εκτεταμένες ζημιές που προκλήθηκαν στις καλλιέργειες μαστίχας, κατά τη διάρκεια της περιόδου συγκομιδής, από την κακοκαιρία «Atena», την 11η Σεπτεμβρίου 2024, καταβλήθηκε στους δικαιούχους μαστιχοπαραγωγούς το σύνολο των αποζημιώσεων ύψους 3,2 εκατ. Euro, τον Απρίλιο 2025. Για την ολοκλήρωση του εμβληματικού έργου του Φράγματος Κόρης Γεφύρι με την αποπεράτωση των υπολειπόμενων εργασιών, οι οποίες αγγίζουν τα 5 εκατ. Euro μέσω του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης, εξασφαλίστηκε ήδη χρηματοδότηση επιπλέον 2,85 εκατ. Euro για αντιπλημμυρικά και έργα υδροληψίας και ηλεκτροδότησης, που θα καταστήσουν άμεσα το φράγμα λειτουργικό. Επιπλέον, στο πλαίσιο των εγγειοβελτιωτικών έργων, προβλέπεται η ενίσχυση της κατασκευής του δικτύου άρδευσης του φράγματος Καλαμωτής Νήσου Χίου με την εκτέλεση συμπληρωματικών εργασιών.
Για την ενίσχυση της συνδεσιμότητας της Χίου «προχωρούν σημαντικά έργα υποδομών που θα βελτιώσουν τη θέση της περιοχής στον αναπτυξιακό χάρτη της χώρας». Συγκεκριμένα, το εμβληματικό έργο της επέκτασης και βελτίωσης των κτηριακών και ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων του Κρατικού Αεροδρομίου της Χίου «Όμηρος», προϋπολογισμού 11,250 εκατ. Euro μέσω ΕΣΠΑ και ίδιων πόρων, που εξασφαλίζει την εξωστρέφεια του νησιού προς το εσωτερικό και το εξωτερικό της χώρας, αναμένεται να ολοκληρωθεί στο σύνολό του εντός του 2025. Μάλιστα, το κυβερνητικό κλιμάκιο με την άφιξή του σήμερα, Τρίτη, εγκαινίασε το νέο κτήριο αφίξεων, ενώ η νέα αίθουσα αναχωρήσεων να βρίσκεται ήδη σε λειτουργία. Παράλληλα, το έργο της επέκτασης και της βελτίωσης του πεδίου ελιγμών του αεροδρομίου, ύψους 23,4 εκατ. Euro μέσω ΕΣΠΑ και ίδιων πόρων, βρίσκεται σε εξέλιξη. Σε ό,τι αφορά στην προώθηση της βιώσιμης αστικής κινητικότητας, το σχέδιο για τον δήμο Χίου περιλαμβάνει ενδεικτικές παρεμβάσεις 74 εκατ. Euro .
Όσον αφορά τις λιμενικές υποδομές, έχει ήδη δημοσιευτεί ο διαγωνισμός για την αναβάθμιση των εγκαταστάσεων Συνοριακού Σημείου Διέλευσης στον Λιμένα Χίου - Πύλης Σένγκεν με προϋπολογισμό 3 εκατ. Euro. Έως τέλος Μαΐου θα έχουν υποβληθεί οι προσφορές από τους οικονομικούς φορείς και θα ακολουθήσει άμεσα η αξιολόγησή τους. Χάρη στην προνομιακή γεωγραφική του θέση, το λιμάνι της Χίου μπορεί να αποτελέσει βασική εμπορευματική πύλη προς τα ανατολικά Βαλκάνια, με έμφαση στην παροχή υπηρεσιών υψηλής προστιθέμενης αξίας. Αναμένεται άμεσα η υποβολή νέου masterplan από το Δημοτικό Λιμενικό Ταμείο.
Ακόμη, η ηλεκτρική διασύνδεση του Βορείου Αιγαίου με το Ηπειρωτικό Σύστημα, έργο ύψους 1,245 δις Euro, περιλαμβάνει οχτώ αυτόνομα ηλεκτρικά συστήματα. Έχει ήδη ολοκληρωθεί η περιβαλλοντική αδειοδότηση και η έρευνα βυθού για τις διασυνδέσεις όλων των νησιών, είναι σε εξέλιξη η διαγωνιστική διαδικασία για τα καλωδιακά έργα.
Κορυφαίας σημασίας για την Χίο είναι τα ζητήματα διαχείρισης υδάτων και προστασίας οικοσυστημάτων. Είναι σε εξέλιξη η εκπόνηση Ειδικής Περιβαλλοντικής Μελέτης και Σχεδίου Διαχείρισης για τις περιοχές του δικτύου Natura 2000, που προβλέπει την οριοθέτηση και θεσμοθέτηση διαβαθμισμένων ζωνών προστασίας και πρόβλεψη αντίστοιχων όρων και περιορισμών στις χρήσεις γης και στην άσκηση δραστηριοτήτων. Επίσης, στο στάδιο της οριστικοποίησης βρίσκεται η πρώτη Αναθεώρηση Σχεδίου Διαχείρισης Κινδύνων Πλημμύρας Λεκανών Απορροής Ποταμών (ΣΔΚΠ) που αφορά το Υδατικό Διαμέρισμα των νησιών του Αιγαίου.
Στη διαχείριση αποβλήτων, υλοποιείται με πόρους 6 εκατ. Euro από το πρόγραμμα Αντώνης Τρίτσης ο εκσυγχρονισμός και η αναβάθμιση της ΕΕΛ Χίου, το οποίο περιλαμβάνει την κατασκευή υποδομών για επαναχρησιμοποίηση εκροής για άρδευση 1.800 στρεμμάτων. Σε υλοποίηση είναι και το έργο κατασκευής της Μονάδας Επεξεργασίας Αποβλήτων, ύψους 2,765 εκατ. Euro μέσω ΕΣΠΑ, εντός του χώρου που λειτουργεί ο ΧΥΤΑ/ΧΥΤΥ Χίου. Μάλιστα, προβλέπεται η αναβάθμισή της σε Μονάδα Ανάκτησης Ανακύκλωσης (ΜΑΑ), η οποία θα συνεπάγεται τη δυνατότητα παραγωγής απορριμματογενούς καυσίμου. Επίσης, αναμένεται άμεσα η δημοπράτηση του έργου για την ολοκληρωμένη διαχείριση στερεών αποβλήτων στον Δήμο Ψαρών, ύψους σχεδόν 900.000 ευρώ από το πρόγραμμα ΕΣΠΑ.
Στον χωροταξικό σχεδιασμό εκπονούνται χωρικά και πολεοδομικά σχέδια στους δήμους Οινουσσών, Ψαρών και Χίου, ύψους 2,2 εκατ. Euro, τα οποία με την επικείμενη ολοκλήρωσή τους θα ορίσουν τις χρήσεις γης, τους όρους δόμησης και μέτρα για την αντιμετώπιση καταστάσεων έκτακτης ανάγκης. Παράλληλα, μέσω του Πράσινου Ταμείου χρηματοδοτούνται σημαντικά έργα για την αναβάθμιση του δημόσιου χώρου.
Όσον αφορά στις υποδομές, για την αναβάθμιση των εκπαιδευτικών μονάδων έχουν εξασφαλιστεί πόροι 7,8 εκατ. Euro από το ΕΣΠΑ για την αναβάθμιση και επέκταση του 5ου Δημοτικού σχολείου Χίου». Επιπλέον, εντός του 2026 αναμένεται η παράδοση του νέου Δικαστικού Μεγάρου της Χίου, με προϋπολογισμό 9,2 εκατ. Euro από εθνικούς πόρους. Οι οικοδομικές κι εργασίες εγκατάστασης Η/Μ εξοπλισμού εξελίσσονται ομαλά για την ολοκλήρωση των υπολειπόμενων εργασιών.
Στον τομέα του πολιτισμού εκτελούνται εργασίες για το εμβληματικό έργο της επέκτασης και του εκσυγχρονισμού του Αρχαιολογικού Μουσείου Χίου, προϋπολογισμού ύψους 17 εκατ. Euro από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Τα έργα αποκατάστασης, αναβάθμισης και επέκτασης των υπαρχόντων υποδομών του μουσείου και προσβασιμότητας ΑμΕΑ βρίσκονται σε εξέλιξη και αναμένεται να παραδοθούν εντός των επόμενων μηνών. Επίσης, μέρος των εργασιών, συνολικού προϋπολογισμού 1,7 εκατ. Euro για τη συντήρηση και ανάδειξη της Νέας Μονής Χίου, Μνημείου Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO, έχει ήδη ολοκληρωθεί, ενώ μέρος αυτών στη Νότια Πτέρυγα της Μονής βρίσκονται σε εξέλιξη.
Ο τουρισμός αποτελεί βασικό πυλώνα ανάπτυξης, με τις αφίξεις στα ξενοδοχειακά καταλύματα με 67.101 το 2023, να ξεπερνούν τα προ-πανδημίας επίπεδα. Οι διανυκτερεύσεις επίσης αυξήθηκαν, φτάνοντας τις 210.953, γεγονός που υποδηλώνει τη δυνατότητα του νησιού ως τουριστικού προορισμού υψηλής ποιότητας. Μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας υλοποιούνται κρίσιμα έργα για την αναβάθμιση των δεξιοτήτων των εργαζομένων στον χώρο του τουρισμού, αλλά και για την διαφοροποίηση του τουριστικού προϊόντος με στόχο την επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου.
Τέλος, στον τομέα υγείας υλοποιούνται έργα αναβάθμισης των υπηρεσιών υγείας. Σε αυτά περιλαμβάνεται το εμβληματικό έργο της ανακατασκευής του Γενικού Νοσοκομείου Χίου «Σκυλίτσειο» στα νέα πρότυπα Τμημάτων Επειγόντων Περιστατικών (Τ.Ε.Π), το οποίο υλοποιείται, με την παράλληλη προμήθεια και αντικατάσταση ιατροτεχνολογικού εξοπλισμού, συνολικού προϋπολογισμού περίπου 1,7 εκατ. Euro. Στο στάδιο της υλοποίησης βρίσκεται και η ανέγερση του Νέου Πολυδύναμου Περιφερειακού Ιατρείου Ψαρών, συμπεριλαμβανομένων και των κατοικιών του ιατρικού προσωπικού, ύψους 2,114 εκατ. Euro. Για την ενίσχυση του προσωπικού, χορηγούνται σε ειδικευμένους ιατρούς και οδοντιάτρους οικονομικά κίνητρα προσέλκυσης και παραμονής σε άγονες και απομακρυσμένες περιοχές, μεταξύ των οποίων είναι η Χίος και το Πυργί (Κατηγορία Α΄) και η Βολισσός, τα Καρδάμυλα, οι Οινούσσες και τα Ψαρά (που εντάσσονται στην Κατηγορία Α' των Πολυδύναμων Περιφερειακών Ιατρείων).
Στο κυβερνητικό κλιμάκιο που βρέθηκε σήμερα στην Χίο συμμετείχαν οι Θανάσης Κοντογεώργης, υφυπουργός στον Πρωθυπουργό, Μάριος Θεμιστοκλέους, υφυπουργός Υγείας, Νίκος Ταχιάος, υφυπουργός Υποδομών, Νίκος Τσάφος, υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Χρήστος Κέλλας, υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, 'Αννα Καραμανλή, υφυπουργός Τουρισμού, Κατερίνα Οικονόμου, γενική γραμματέας Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων και Εθνικού Προγράμματος Ανάπτυξης (ΠΔΕ-ΕΠΑ), Πέτρος Βαρελίδης, γενικός γραμματέας Περιβάλλοντος και Υδάτων, Θύμιος Μπακογιάννης, γ.γ. Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος, Μανόλης Γραφάκος, γ.γ. Συντονισμού Διαχείρισης Αποβλήτων και Γιώργος Διδασκάλου, γ.γ. Πολιτισμού.
Πηγή: ΑΠΕ - ΜΠΕ
