Mε τα μέχρι στιγμής δεδομένα, πέρα από το κώλυμα που υπάρχει με τα εργασιακά, το οποίο παραδέχεται με αναλυτικές λεπτομέρειες και το ελληνικό υπουργείο Οικονομικών, το ουσιαστικό πρόβλημα έχει να κάνει με τον ρόλο του ΔΝΤ στο πρόγραμμα, μιας και Ε.Ε. και ΔΝΤ έχουν διαφορετική οπτική ακόμα και σήμερα για το ζήτημα του χρέους, για τα πλεονάσματα, αλλά ακόμα και για το τι ορίζεται ως μεσοπρόθεσμη περίοδος. Με άλλα λόγια, το ζήτημα είναι κυρίως πολιτικό, με δεδομένες τις αντικρουόμενες απόψεις μεταξύ των ίδιων των εταίρων, αλλά και την συνακόλουθη πίεση προς την Αθήνα για τις απαιτούμενες πολιτικές αποφάσεις, προκειμένου να κλείσει η αξιολόγηση.
Η συνάντηση στο Βερολίνο
Τούτου δοθέντος, στο Βερολίνο την Παρασκευή αναμένεται να βρεθούν εκπρόσωποι των μεγαλύτερων χωρών της Ευρωζώνης, από κοινού με τους θεσμούς που συμμετέχουν στο ελληνικό πρόγραμμα. Η Γερμανία, η Ιταλία, η Ισπανία, η Γαλλία και η Ολλανδία έχουν δηλώσει πως θα συμμετέχουν σε μια κλειστή συνάντηση στη γερμανική πρωτεύουσα, σύμφωνα με δημοσίευμα της εφημερίδας Süddeutsche Zeitung, ενώ στη συνάντηση θα παρίστανται εκπρόσωποι του ΔΝΤ, της Κομισιόν και της ΕΚΤ. Ο στόχος είναι προφανής και έχει να κάνει με την εναρμόνιση της θέσης Ευρώπης και ΔΝΤ ως προς το ελληνικό πρόγραμμα, με δεδομένες τις προαναφερθείσες αποκλείσεις.
Αν, πάντως, κάτι δείχνει αυτή η κινητικότητα, είναι πως στην Ευρώπη θέλουν να τελειώνουν με το ελληνικό ζήτημα, μιας και ο χειμώνας θα είναι βαρύς και άλλα θέματα πρέπει να περάσουν στο προσκήνιο. Συνεπώς, το βασικό σενάριο είναι πως και το ΔΝΤ θα μπει στο πρόγραμμα και η δεύτερη αξιολόγηση θα κλείσει. Πώς όμως; Με βάση τα όσα έγραφε το πρακτορείο MNI το μεσημέρι της Τρίτης, στην Ευρώπη επεξεργάζονται εναλλακτικά σχέδια, με δεδομένη την αντίθεση της Γερμανίας κυρίως στη συζήτηση για τα μεσοπρόθεσμα μέτρα για το χρέος, αλλά και στην ταυτόχρονη απαίτηση του ΔΝΤ για παρεμβάσεις σε αυτό, από τη στιγμή που δεν μειώνονται τα πλεονάσματα, ούτε καν μεσοπρόθεσμα, με το ταμείο μάλιστα να δίνει και άλλο ορισμό για την έννοια του μεσοπρόθεσμου. Έτσι, ακούγεται πως θα μπορούσε να δοθεί μεγαλύτερη έμφαση στα βραχυπρόθεσμα μέτρα, προκειμένου το ΔΝΤ να είναι καλυμμένο ως προς την DASτου, ήτοι να αναδιαρθρωθεί μεγαλύτερο ποσό τώρα. Επίσης, υπάρχει και η δυνατότητα που έχει γράψει το Insider.gr, αυτή της «σιωπηλής παραμετροποίησης» ορισμένων από τα μεσοπρόθεσμα μέτρα, χωρίς όμως να γεννάται η υποχρέωση να περάσουν από εθνικά κοινοβούλια, εν είδει εγγύησης προς το Ταμείο.
Αυτά σε ό,τι αφορά τους πιστωτές μας, οι οποίοι αντιλαμβάνονται πως δεν υπάρχει άλλο περιθώριο να κλωτσήσουν το τενεκεδάκι παρακάτω και πρέπει να αποσαφηνιστεί τι μέλλει γενέσθαι με τον ρόλο του ΔΝΤ. Το ζήτημα είναι πρωτίστως πολιτικό, γι’ αυτό και επελέγη από το Βερολίνο να γίνει αυτή η συνάντηση των υπουργών Οικονομικών, προκειμένου να αρθεί το αδιέξοδο, με δεδομένο πως το ζήτημα είναι καίριο, ιδίως για τη γερμανική κυβέρνηση, η οποία στηρίζει το mandate που έχει πάει από τη Βουλή στη συμμετοχή του ΔΝΤ στο πρόγραμμα.
Η μπάλα στην ελληνική κυβέρνηση
Από εκεί και πέρα, η μπάλα βρίσκεται στην ελληνική κυβέρνηση, η οποία επιμένει πως δεν υπάρχει plan b και πως μια πολιτική συμφωνία είναι εφικτή έως τις 5/12. Όπως, βέβαια, κανείς αντιλαμβάνεται, οι επόμενες μέρες θα είναι κολασμένες, μιας και η κυβέρνηση επιμένει στις θέσεις της στα εργασιακά. Σε αυτές θα μπορούσε να κάνει ορισμένες παραχωρήσεις, πάντως αρνείται πλήρως να προσχωρήσει στη λογική του ΔΝΤ, η οποία επί της ουσίας θα έχει ως αποτέλεσμα την σχεδόν πλήρη απορρύθμιση των εργασιακών σχέσεων. Πλην όμως, όμως αναφέρεται σε ευρωπαϊκούς κύκλους, η ελληνική κυβέρνηση θα πρέπει να πάρει δύσκολες αποφάσεις και σχετικά σύντομα. Έτσι, οι διαβουλεύσεις με τους θεσμούς δεν έχουν διακοπεί και δίνεται μάχη με το χρόνο για να προλάβει η κυβέρνηση το ορόσημο του Euroworking Group της επόμενης Δευτέρας. Βεβαίως, ακόμα και η μεγαλύτερη προσήλωση της κυβέρνησης στην εξεύρεση λύσης δεν είναι από μόνη της ικανή συνθήκη, καθώς θα πρέπει να αποσαφηνιστεί και σε υψηλότερο ημών επίπεδο, ποιο είναι το ζητούμενο και τι μπορούμε να προσδοκούμε στο ζήτημα του χρέους, το οποίο είναι το τελευταίο σήμα που περιμένει ο Mario Draghi προκειμένου να θέσει τις ελληνικές τράπεζες στην προστατευτική ζώνη του QE.
Όπως και να έχει, οι αποφάσεις για την Αθήνα δεν είναι εύκολες, ενώ ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Δημήτρης Τζανακόπουλος στο χθεσινό briefing υπογράμμισε μεν πως η αξιολόγηση μπορεί να κλείσει με πολιτική συμφωνία στο ερχόμενο τακτικό Eurogroup, διεμήνυσε όμως πως η Αθήνα δεν θα υποχωρήσει τόσο εύκολα στα εργασιακά, ιδίως σε ζητήματα που θεωρεί πως είναι κατοχυρωμένη από την πλευρά του ευρωπαϊκού δικαίου. Παράλληλα, μήνυμα προς όλες τις κατευθύνσεις, τόσο για κλείσιμο της αξιολόγησης, αλλά και για σεβασμό των δεσμεύσεων και την απόρριψη ακραίων προτάσεων, θα δώσει από το βήμα της Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ σήμερα ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, ο οποίος εκτιμάται επίσης πως θα θελήσει να καθησυχάσει και τους βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ, οι οποίοι σε ιδιωτικές συζητήσεις εκφράζουν έντονες ανησυχίες αναφορικά με την σκληρότητα των αιτημάτων των δανειστών, αλλά και για το εύρος των παραχωρήσεων που μπορεί να κάνει η ελληνική κυβέρνηση. Βέβαια, εμμέσως πλην σαφώς, θα υπογραμμιστεί πως βασικός στόχος παραμένουν το χρέος και το QE-συνεπώς, ορισμένες μάχες μπορεί να χαθούν στον δρόμο προς…το όνειρο, με ορισμένες κόκκινες γραμμές να τείνουν ήδη προς το ροζ.
