Συνέχιση της ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας προβλέπει το Ελληνικό Δημοσιονομικό Συμβούλιο στην Φθινοπωρινή Έκθεσή του, εκτιμώντας πως για το σύνολο του 2025 ο ρυθμός μεγέθυνσης θα πιάσει το 2,1% με 2,2%. Την ίδια στιγμή όμως τονίζει τις διαχρονικές ανισορροπίες που απειλούν μακροπρόθεσμα την μακροοικονομική πορεία της χώρας με βασικότερη τη χαμηλή παραγωγικότητα της εργασίας, η οποία βρίσκεται στο 55% της Ευρωζώνης.
Το ΕΔΣ τονίζει ότι η βιωσιμότητα της οικονομικής μεγέθυνσης συνδέεται άρρηκτα με την πορεία της παραγωγικότητας των συντελεστών παραγωγής. «Τα στοιχεία της παραγωγικότητας εργασίας και η υστέρηση έναντι των ευρωπαϊκών καθιστούν επιτακτική την ανάγκη για δομικές μεταρρυθμίσεις που θα αυξήσουν το δυνητικό προϊόν της οικονομίας», σημειώνει.
Υπό το πλαίσιο αυτό το ΕΔΣ τονίζει ότι είναι αναγκαία η ενίσχυση της εκπαίδευσης και της επαγγελματικής κατάρτισης, με ειδική στόχευση στην ανάπτυξη προηγμένων ψηφιακών δεξιοτήτων, ώστε να γεφυρωθεί το διαπιστωμένο μεγάλο κενό στον τομέα της ψηφιοποίησης.
Επίσης, είναι απαραίτητη η χρηματοδότηση της έρευνας και τεχνολογίας (R&D) και των υποδομών (τόσο φυσικών όσο και ψηφιακών), με στόχο την αύξηση της συνολικής παραγωγικότητας των παραγωγικών εισροών (Total Factor Productivity). Τέλος, είναι απαραίτητη η εμβάθυνση των μεταρρυθμίσεων για την άρση των εμποδίων στον ανταγωνισμό στις αγορές προϊόντων και υπηρεσιών και τη βελτίωση της αποδοτικότητας του δημοσίου τομέα.
«Η οικονομική ανάπτυξη, που βασίζεται στην αύξηση της παραγωγικότητας, αποτελεί την αναγκαία δημοσιονομική προϋπόθεση για τη βιώσιμη αποκλιμάκωση του δημόσιου χρέους ως ποσοστό του ΑΕΠ, καθώς και για τη διαρκή αύξηση του μέσου βιοτικού επιπέδου μέσω της δημιουργίας θέσεων εργασίας και της αύξησης των μισθών», τονίζει το ΕΔΣ στην έκθεσή του.
Οι υπόλοιπες προκλήσεις
Πέρα από τη χαμηλή παραγωγικότητα αλλά και την ανεργία η οποία μειώνεται αλλά παραμένει υψηλή το ΕΔΣ σημειώνει πως και άλλα μακροοικονομικά μεγέθη αναδεικνύουν τις διαρθρωτικές προκλήσεις της ελληνικής οικονομίας:
Το έλλειμμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, η χαμηλή παραγωγικότητα και τα περιορισμένα ποσοστά αποταμίευσης. Η εξάρτηση από εισαγόμενα προϊόντα και ενέργεια, σε συνδυασμό με τις χαμηλής προστιθέμενης αξίας εξαγωγές, ασκούν σημαντική πίεση στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών.
Το δε παραγωγικό μοντέλο, που στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό στην ιδιωτική κατανάλωση, έχει οδηγήσει σε χαμηλά επίπεδα αποταμίευσης, ανεπαρκή για τη χρηματο δότηση επενδύσεων, ιδιαίτερα καθώς μειώνεται σταδιακά η συμβολή του ΤΑΑ. Αυτές οι χρόνιες αδυναμίες περιορίζουν την ανθεκτικότητα και τη δυναμική της οικονομίας, ιδίως σε περιόδους έντονης αβεβαιότητας.
Ανάπτυξη 2,1% - 2,2% το 2025
Παρόλα αυτά, το ΕΔΣ σημειώνει πως η ελληνική οικονομία το 2025 συνεχίζει να παρουσιάζει θετικές επιδόσεις, παρά το περιβάλλον διεθνούς αβεβαιότητας και τις γεωπολιτικές πιέσεις. Κατά το πρώτο εξάμηνο, το ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 2% σε ετήσια βάση, με κύριους μοχλούς την ιδιωτική κατανάλωση και τις επενδύσεις.
Για το σύνολο του έτους, η ανάπτυξη αναμένεται να επιταχυνθεί, κυμαινόμενη μεταξύ 2,1% και 2,2%. Σημαντική συμβολή σε αυτό έχει η αύξηση του ακαθάριστου σχηματισμού παγίου κεφαλαίου κατά 2,1% το Α΄ εξάμηνο του 2025, η οποία στηρίζεται από τη συνεχιζόμενη χρηματοδότηση του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ). Από το ΤΑΑ έχουν αντληθεί 24,5 δισ. ευρώ έως τον Νοέμβριο του 2025, ενώ αναμένονται επιπλέον 11,4 δισ. ευρώ έως το τέλος του 2026.
Στο 3% ο εναρμονισμένος πληθωρισμός
Ο πληθωρισμός, σύμφωνα με τον Εναρμονισμένο Δείκτη Τιμών Καταναλωτή (Εν.ΔΤΚ), έχει υποχωρήσει σημαντικά την περίοδο 2022–2025. Εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί στο 3,0% το 2025 και θα μειωθεί περαιτέρω στο 2,2% το 2026, αν και οι πιέσεις παραμένουν έντονες στον τομέα των υπηρεσιών, ιδιαίτερα στον τουρισμό. Θετική εξέλιξη αποτελεί και η αύξηση των άμεσων ξένων επενδύσεων (ΑΞΕ) κατά 5,2 δισ. ευρώ στο οκτάμηνο του 2025, οι οποίες έφτασαν συνολικά τα 8,1 δισ. ευρώ, επιβεβαιώνοντας την ενισχυμένη εμπιστοσύνη των ξένων επενδυτών.
Στο 7,6% η ανεργία
Η αγορά εργασίας συνεχίζει να βελτιώνεται, με την ανεργία να διαμορφώνεται στο 8,1% τον Αύγουστο του 2025, και να αναμένεται ότι θα υποχωρήσει στο 7,6% μέχρι το τέλος του έτους. Ωστόσο, παραμένει υψηλότερη από τον μέσο όρο της ΕΕ, αντανακλώντας δομικές αδυναμίες. Παράλληλα, ο καθαρός μέσος μηνιαίος μισθός, προσαρμοσμένος στο κόστος ζωής, αν και έχει αυξηθεί, παραμένει σημαντικά χαμηλότερος σε σχέση με άλλες χώρες της ΕΕ. Η περαιτέρω ενίσχυση των πραγματικών μισθών, σε συνδυασμό με βελτίωση της παραγωγικότητας, θα ήταν ιδιαίτερα ωφέλιμη τόσο για τα νοικοκυριά όσο και για την οικονομία συνολικά.
Διατήρηση των πλεονασμάτων
Σύμφωνα με τον ΚΠ 2026, τα πρωτογενή πλεονάσματα αναμένεται να διατηρηθούν σε υψηλά επίπεδα: 3,7% του ΑΕΠ για το 2025, 2,8% για το 2026 και 2,7% έως το 2029. Το ισοζύγιο της Γενικής Κυβέρνησης προβλέπεται να παραμείνει ουσιαστικά ισοσκελισμένο, μεταξύ -0,2% και +0,1% του ΑΕΠ - επιδόσεις ιδιαίτερα σημαντικές, δεδομένων των δημοσιονομικών πιέσεων που αντιμετωπίζουν πολλές ευρωπαϊκές οικονομίες.
Η δημοσιονομική πορεία της Γενικής Κυβέρνησης ευθυγραμμίζεται με το νέο ευρωπαϊκό δημο σιονομικό πλαίσιο, καθώς το έλλειμμα παραμένει σταθερά κάτω από το όριο του 3% του ΑΕΠ και επιτυγχάνει σημαντικά καλύτερες επιδόσεις από τα όρια του ΜΔΣ 2025–2028. Η διατήρηση πρωτογενών πλεονασμάτων σε συνδυασμό με ισχυρή οικονομική μεγέθυνση ενισχύουν τη βιωσιμότητα του δημόσιου χρέους, το οποίο αναμένεται να μειωθεί κατά 8,3 και 7,7 ποσοστιαίες μονάδες το 2025 και το 2026 αντίστοιχα, και να αποκλιμακωθεί κάτω από το 120% του ΑΕΠ έως το 2029.
Ναι στις πρόωρες αποπληρωμές του χρέους
«Η στρατηγική επιλογή του 2025 για επιτάχυνση της αποπληρωμής τμήματος του χρέους με λήξεις την περίοδο 2033–2041, καθώς και μέρους των οφειλών προς τις χώρες της ευρωζώνης από το πρώτο μνημόνιο που φέρουν υψηλό επιτόκιο, αναμένεται να έχει άμεσο θετικό αντίκτυπο τόσο στην μείωση του λόγου χρέους/ΑΕΠ όσο και στην βελτίωση της αξιοπιστίας της ελληνικής οικονομίας», σημειώνει το ΕΔΣ. Η ενίσχυση της αξιοπιστίας αποτελεί βασική προϋπόθεση για τη βελτίωση των αναπτυξιακών προοπτικών και έτσι η στρατηγική αυτή αναμένεται να ενισχύσει περαιτέρω τη δυναμική της οικονομίας.
Διεθνής αβεβαιότητα
Παρά τα θετικά αυτά στοιχεία, τονίζει το ΕΔΣ, η μακροοικονομική και δημοσιονομική προοπτική εξακολουθεί να επηρεάζεται από εξωτερικούς παράγοντες αβεβαιότητας, όπως η γεωπολιτική αστάθεια και η ασάφεια των παγκόσμιων δασμολογικών πολιτικών, οι οποίες επηρεάζουν αρνητικά την ΕΕ. Σε αυτό το πλαίσιο, η εδραίωση ενός συνεκτικού και ορθολογικού μακροοικονομικού πλαισίου, σε πλήρη εναρμόνιση με τους ευρωπαϊκούς κανόνες, αποτελεί θεμελιακό παράγοντα για βιώσιμη ανάπτυξη.
«Η αδιαπραγμάτευτη δημοσιονομική υπευθυνότητα, η αποτελεσματική αξιοποίηση των ευρωπαϊκών πόρων και η αποφασιστική υλοποίηση διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων δεν αποτελούν μόνο τεχνοκρατικές επιλογές· συνιστούν τον βασικό δρόμο προς μια πιο ανθεκτική οικονομία, ικανή να προσφέρει σταθερότητα, ανάπτυξη και πραγματική κοινωνική ευημερία σε βάθος χρόνου», σημειώνει το Ελληνικό Δημοσιονομικό Συμβούλιο.
