«Πυκνώνουν» οι ενδείξεις για την εξέλιξη της Ελλάδας σε κόμβο διαμετακόμισης αερίου στην ευρύτερη περιοχή, με το τελευταίο «σήμα» να προέρχεται από την «πύλη» εισόδου LNG του ΔΕΣΦΑ στη Ρεβυθούσα. «Πύλη» η οποία, σύμφωνα με τις δημοπρασίες που πραγματοποιεί αυτή την περίοδο ο Διαχειριστής, έχει δεσμευθεί από χρήστες για τον κανονικό χρονοπρογραμματισμό όλης της επόμενης 9ετίας.
Το συγκεκριμένο τέρμιναλ αποτελεί μία από τις δύο εισόδους υγροποιημένου αερίου στη χώρα μας, με έτερη «πύλη» το FSRU Αλεξανδρούπολης. Το έντονο ενδιαφέρον της αγοράς και η δέσμευση slot σε μακρινό χρονικό ορίζοντα, δείχνει ότι διευρύνεται ο περιφερειακός ρόλος που αποκτά ο τερματικός σταθμός (όπως και όλο το εθνικό σύστημα) για τον ανεφοδιασμό με αέριο της ευρύτερης περιοχής.
Εξάλλου, η Ρεβυθούσα είναι μεταξύ άλλων το σημείο αφετηρίας της «αλυσίδας» υποδομών που συγκροτούν τον Κάθετο Διάδρομο και οι οποίες καταλήγουν μέχρι την Ουκρανία (για τον ανατολικό κλάδο του Vertical Corridor) και στη Σλοβακία (για τον δυτικό).
Δέσμευση slots
Οι δημοπρασίες αφορούν τη δέσμευση χρονοθυρίδων (slots) στο τέρμιναλ από «παίκτες» της αγοράς, για την εκφόρτωση των φορτίων LNG που θα φέρουν στη Ρεβυθούσα για να τροφοδοτήσουν είτε την εγχώρια είτε άλλες ευρωπαϊκές αγορές. Διεξάγονται από τον ΔΕΣΦΑ κάθε χρόνο και καλύπτουν την επόμενη 15ετία, δηλαδή οι φετινές προσφορές αφορούν την κατακύρωση slot για την περίοδο 2026-2040.
Μέχρι και αυτή την εβδομάδα έχουν διενεργηθεί οι δημοπρασίες έως το 2034, με τις οποίες «κλείδωσαν» όλα τα αντίστοιχα slots. Στις περσινές δημοπρασίες (για την περίοδο 2025-2039) είχαν δεσμευθεί όλες οι χρονοθυρίδες, εκτός από τέσσερις, έως το 2030. Επομένως, μέχρι αυτή τη στιγμή, το… sold out έχει επεκταθεί για μία 4ετία αργότερα.
Αξίζει να σημειωθεί ότι εκτός από τα slots του κανονικού χρονοπρογραμματισμού των δημοπρασιών, προς το τέλος κάθε έτους οι χρήστες μπορούν να κλειδώσουν και έκτακτα (spot) φορτία για την επόμενη χρονιά. Και σε αυτή την περίπτωση το ενδιαφέρον της αγοράς είναι υψηλό, καθώς για το 2026 έχουν δεσμευθεί χρονοθυρίδες για την εισαγωγή επιπλέον 4 TWh (Τεραβατώρων) LNG, από τις 36 Τεραβατώρες που είχαν «κλειδώσει» στο πλαίσιο του κανονικού χρονοπρογραμματισμού, μέσα από την περσινή ετήσια δημοπρασία.
Το «κενό» του ρωσικού αερίου
Καθώς στον «κύκλο» δημοπρασιών κάθε εβδομάδα διενεργείται η ανάλογη διαδικασία για το επόμενο έτος, την επόμενη εβδομάδα θα υποβληθούν προσφορές για το 2035. Τα μπινταρίσματα θα συνεχιστούν για άλλες 5 εβδομάδες, ώστε να καλυφθεί όλη η προβλεπόμενη χρονική περίοδος.
Αναλυτές της αγοράς εκτιμούν ότι και για τα επόμενα χρόνια θα καταγραφεί σημαντικά ενισχυμένη ζήτηση – προοδευτικά, βέβαια, μειούμενη, όσο πλησιάζουμε προς το τέλος της 15ετίας. Ο λόγος είναι πως η προοπτική πλήρους απόσυρσης του ρωσικού αερίου από το ευρωπαϊκό ενεργειακό μίγμα, από τις αρχές του 2028, δημιουργεί ανάγκη για νέες πηγές τροφοδοσίας με αέριο, καθώς και νέες οδεύσεις.
Μάλιστα, οι χώρες που θα χρειαστούν να αναπροσαρμόσουν άμεσα τον ανεφοδιασμό τους είναι όσες προμηθεύονται αυτή τη στιγμή αέριο από τη Μόσχα μέσω του αγωγού TurkStream, ο οποίος είναι και ο μόνος πλέον εν λειτουργίας αγωγός για εισαγωγή ρωσικού καυσίμου. Μέσω της συγκεκριμένης «αρτηρίας» καταφθάνουν ετησίως περί τα 16 δισ. κυβικά μέτρα, σε Ελλάδα, Ουγγαρία, Σλοβακία, Βουλγαρία, Σερβία και Βόρεια Μακεδονία.
Στήριξη των μακροχρόνιων συμβολαίων
Η διενέργεια των δημοπρασιών σε 15ετείς «κύκλους» ξεκίνησε από τον ΔΕΣΦΑ στο τέλος του 2023 (επομένως με πρώτη εφαρμογή την περίοδο 2024 – 2038). Η αύξηση του χρονικού ορίζοντα, από την 5ετία που ίσχυε πριν, αποφασίστηκε ώστε εγχώριες και ξένες εταιρείες προμήθειας και traders να μπορούν να διασφαλίσουν πιο μακροχρόνια πρόσβαση στην «πύλη» εισαγωγής αερίου. Με αυτό τον τρόπο, έχουν τη δυνατότητα να συνάψουν αντίστοιχα μακροχρόνια συμβόλαια εισαγωγής LNG.
Στη δεδομένη συγκυρία, η σύναψη μακροχρόνιων συμβολαίων αποτελεί «κλειδί» ώστε η αντικατάσταση του ρωσικού αερίου να γίνει με το μικρότερο κόστος. Μάλιστα, το μήνυμα που έστειλε η πολιτική ηγεσία των ΗΠΑ, που βρέθηκε στην P-TEC στο Ζάππειο, ήταν πως οι μακροχρόνιες συμβάσεις προμήθειας αμερικανικού LNG μπορούν να εξασφαλίσουν χαμηλό ενεργειακό κόστος. Συμβάσεις όπως αυτή της κοινοπραξίας Aktor – ΔΕΠΑ Εμπορίας με τη Venture Global (την πρώτη ανάλογη στη ΝΑ Ευρώπη) για την 20ετή προμήθεια LNG με έναρξη το 2030.
