Η Κομισιόν άναψε χθες το πράσινο φως για τον προϋπολογισμό του 2026 και τις φοροελαφρύνσεις που θα ισχύσουν από την ερχόμενη χρονιά, τονίζοντας τις ισχυρές δημοσιονομικές επιδόσεις της χώρας μας. Ωστόσο, στην έκθεση μεταπρογραμματικής εποπτείας καταγράφει επτά σημεία προσοχής που μπορεί να απειλήσουν την αναπτυξιακή πορεία της χώρας: Από τις επενδύσεις και τα κόκκινα δάνεια έως τις ιδιωτικοποιήσεις και τη μείωση του δημοσίου χρέους. Άγνωστος Χ παραμένουν οι επιπτώσεις από την υπόθεση του ΟΠΕΚΕΠΕ και τις αγροτικές επιδοτήσεις των προηγούμενων ετών.
- Διαβάστε ακόμα: Βρυξέλλες για Ελλάδα: Ισχυρές δημοσιονομικές επιδόσεις, πιθανά βαρίδια λόγω ΟΠΕΚΕΠΕ και ΕΤΑΔ
Οι επενδύσεις και το Ταμείο Ανάκαμψης
Η Κομισιόν προβλέπει πως η ελληνική οικονομία θα συνεχίσει να αναπτύσσεται με ρυθμό άνω του 2% και το 2026, ωστόσο προειδοποιεί πως η ανάπτυξη παραμένει εύθραυστη, καθώς η χώρα μας θα πρέπει να επιταχύνει την υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων που υπολείπονται με βάση το σχέδιο «Ελλάδα 2.0», εξασφαλίζοντας ταυτόχρονα την πλήρη απορρόφηση των διαθέσιμων κονδυλίων του Ταμείου Ανάκαμψης.
Τα ληξιπρόθεσμα χρέη
Για μια ακόμη φορά η Κομισιόν χτυπάει «καμπανάκι» για τα ληξιπρόθεσμα χρέη του Δημοσίου. Για τα νοσοκομεία από τα οποία προέρχεται το 40% των ληξιπρόθεσμων χρεών αναφέρει πως η δημιουργία της Κεντρικής Αρχής Προμηθειών Υγείας (ΕΚΑΠΥ) δεν έχει ακόμα αποδώσει πλήρως τα αναμενόμενα οφέλη της, αν και αναμένεται να συμβάλει στην αποτροπή συσσώρευσης νέων οφειλών για φάρμακα και άλλες προμήθειες στο μέλλον. Αντίθετα, οι εκκρεμείς συντάξεις έχουν σε μεγάλο βαθμό εξαλειφθεί, ενώ οι οφειλές των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης και των Νομικών Προσώπων της γενικής κυβέρνησης παραμένουν στα ίδια επίπεδα, απαιτώντας πιο αποτελεσματικές δράσεις από την πλευρά της κυβέρνησης.
Οι ελλείψεις στην αγορά εργασίας
Η Κομισιόν εκτιμά πως η ανεργία θα συνεχίσει να υποχωρεί ωστόσο με μικρότερους ρυθμούς καθώς πολλές θέσεις εργασίας μένουν κενές λόγω χρόνιων δομικών προβλημάτων όπως η χαμηλή συμμετοχή των γυναικών στο εργατικό δυναμικό αλλά και το κενό δεξιοτήτων που καταγράφονται στην ελληνική αγορά εργασίας.
Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια
Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια στο τραπεζικό σύστημα έχουν μειωθεί σημαντικά αλλά οι υποχρεώσεις αυτές παραμένουν στην οικονομία καθώς σύμφωνα με την Κομισιόν οι εταιρείες διαχείρισης (servicers) δεν έχουν πετύχει τους στόχους. Πολλά τιτλοποιημένα χαρτοφυλάκια του προγράμματος «Ηρακλής» εμφανίζουν χαμηλότερες ανακτήσεις από τις προβλέψεις των επιχειρηματικών σχεδίων, κυρίως λόγω δικαστικών εμποδίων στις διαδικασίες εκκαθάρισης και αυτό μπορεί να επηρεάσει το χρέος αν ενεργοποιηθούν οι εγγυήσεις που έχει δώσει το Δημόσιο.
Οι ιδιωτικοποιήσεις και οι επενδύσεις
Η πορεία των ιδιωτικοποιήσεων συνεχίζει να αντιμετωπίζει καθυστερήσεις σημειώνει η Κομισιόν δίνοντας ως χαρακτηριστικό παράδειγμα τη μακροχρόνια αναβολή στην ολοκλήρωση της σύμβασης παραχώρησης της Εγνατίας Οδού. Παράλληλα, η αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας και οι στρατηγικές επενδύσεις συναντούν γραφειοκρατικά και διοικητικά εμπόδια, που περιορίζουν τον ρυθμό υλοποίησης των έργων και την προσέλκυση κεφαλαίων. Η Κομισιόν τονίζει ότι η επιτάχυνση αυτών των διαδικασιών είναι απαραίτητη για να ενισχυθεί η αναπτυξιακή δυναμική της χώρας.
Τα πλεονάσματα του προϋπολογισμού
Για την περίοδο 2026–2027, οι Βρυξέλλες προβλέπουν διατήρηση των πρωτογενών πλεονασμάτων. Όμως αναμένουν πως το συνολικό πλεόνασμα γενικής κυβέρνησης θα επιδεινωθεί από το 0,3% του ΑΕΠ το 2026 στο μηδέν το 2027 εξαιτίας των νέων μόνιμων μέτρων ύψους 0,7% του ΑΕΠ το 2026 και 0,9% το 2028. Αν και τα νέα μέτρα βρίσκονται εντός των δημοσιονομικών κανόνων λαμβάνοντας υπόψη και τη ρήτρα διαφυγής για τις αμυντικές δαπάνες η Κομισιόν σημειώνει ότι τα «πακέτα» των παρεμβάσεων δημιουργούν νέες πιέσεις και υπογραμμίζει την ανάγκη για προσεκτική δημοσιονομική διαχείριση τα επόμενα χρόνια, ώστε να μην υπονομευθούν τα κεκτημένα των τελευταίων ετών.
Το δημόσιο χρέος
Η Κομισιόν σημειώνει πως η χώρα μας θα συνεχίσει να μειώνει το δημόσιο χρέος της ως ποσοστό του ΑΕΠ έχοντας όχι μόνο διασφαλίσει επιτυχώς τις εξόδους της στις αγορές το 2025 αλλά έχοντας κάνει αισθητά θελκτικότερα τα ομόλογά της. Οι Βρυξέλλες επισημαίνουν το αυξανόμενο ενδιαφέρον για ελληνικά assets που έχει ρίξει το spread των ελληνικών 10ετών ομολόγων σταθεροποιείται κοντά στις 70 μονάδες βάσης, ενώ το επιτόκιο αναχρηματοδότησης διατηρείται στο 3,2%. Αν και οι βραχυπρόθεσμοι και μακροπρόθεσμοι κίνδυνοι θεωρούνται χαμηλοί, οι μεσοπρόθεσμοι παραμένουν υψηλοί, λόγω της μεγάλης διάρκειας των δανειακών υποχρεώσεων, των μελλοντικών αποπληρωμών προς ESM και EFSF, αλλά και της ευαισθησίας της οικονομίας σε εξωτερικούς κλυδωνισμούς.
Ο κίνδυνος του ΟΠΕΚΕΠΕ
Οι νομικές εκκρεμότητές σε Ευρώπη και εσωτερικό αποτελούν δημοσιονομικό πονοκέφαλο που μπορεί να απειλήσει τις προβλέψεις για την πορεία των κρατικών πλεονασμάτων. Στο επίκεντρο βρίσκεται βέβαια η υπόθεση του ΟΠΕΚΕΠΕ που μπορεί να οδηγήσει σε επιπλέον πρόστιμα και δημοσιονομικές διορθώσεις πέρα από τα περίπου 400 εκατ. ευρώ που καταλογίστηκαν στη χώρα μας το περασμένο καλοκαίρι. Καθώς η υπόθεση είναι ακόμη υπό διερεύνηση από τις ευρωπαϊκές Αρχές δεν υπάρχει δεν μπορεί να υπάρξει πρόβλεψη και επομένως δεν ενσωματώνονται στις εκτιμήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την ελληνική οικονομία. Ένα ακόμη στοιχείο που μπορεί να επηρεάσει αρνητικά είναι και οι νομικές εκκρεμότητες με τα ακίνητα της ΕΤΑΔ στο Λαγονήσι.
