Απτά αποτελέσματα έχει ήδη δώσει η Task Force που, έπειτα από ελληνική πρωτοβουλία, συνέστησε η Κομισιόν για την αντιμετώπιση της ενεργειακής διαίρεσης της ΕΕ. Σύμφωνα με την πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ, οι παρεμβάσεις που δρομολογήθηκαν από τη Δύναμη Κρούσης συνέβαλαν στο να μην εμφανιστεί φέτος σημαντική απόκλιση ανάμεσα στις χονδρεμπορικές αγορές ηλεκτρικής ενέργειας της Κεντρικής και της Νοτιοανατολικής Ευρώπης.
Όπως είναι γνωστό, η ενεργειακή διαίρεση ήταν μία από τις βασικές αιτίες για την εμφάνιση της «μίνι» ενεργειακής κρίσης πέρυσι το καλοκαίρι, η οποία ξέσπασε τον Ιούλιο και διήρκεσε μέχρι και τον Σεπτέμβριο. Κατά συνέπεια, η αποσόβηση επανάληψης του ίδιου φαινομένου φέτος απέτρεψε ένα σημαντικό ενδεχόμενο για νέα εκτίναξη των χονδρεμπορικών τιμών στη «γειτονιά» μας – εκτίναξη η οποία θα μετακυλιόταν στους λογαριασμούς ρεύματος, με σημαντικές ανατιμήσεις των χρεώσεων των κυμαινόμενων τιμολογίων.
Με βάση την πολιτική ηγεσία του υπουργείου, η δραστική μείωση της «ψαλίδας» είναι κάτι παραπάνω από εμφανής, ενώ θα πρέπει να πιστωθεί και στη Δύναμη Κρούσης. Παρ΄ όλα αυτά το ΥΠΕΝ αναγνωρίζει πως η διαμόρφωση των τιμών αποτελεί ένα περίπλοκο ζήτημα, με συνέπεια να μην μπορεί να εξακριβωθεί κατηγορηματικά πώς θα είχαν κινηθεί οι αγορές φέτος το καλοκαίρι, αν δεν υπήρχε η Task Force και δεν είχαν εφαρμοστεί τα μέτρα που αυτή προέκρινε.
Σύγκλιση των αγορών
Αναφορά στις συγκρατημένες χονδρεμπορικές τιμές φέτος το καλοκαίρι έκανε ο ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Σταύρος Παπασταύρου, μιλώντας την Παρασκευή στον ΣΚΑΪ. Όπως είπε χαρακτηριστικά, το περσινό καλοκαίρι εμφανίστηκε μια Ευρώπη δύο ταχυτήτων, αφού καταγράφηκαν διπλάσιες τιμές στην περιοχή της ΝΑ Ευρώπης. Υπενθύμισε πως χρειάστηκε η παρέμβαση του πρωθυπουργού και δημιουργήθηκε η Task Force από την Κομισιόν που συνεδρίασε για πρώτη φορά τον Ιούνιο, αναγνωρίζοντας επίσημα το πρόβλημα.
«Αν δει κανείς τις τιμές χονδρικής του Αυγούστου του 2024 (μεταξύ της βόρειας και την ΝΑ Ευρώπης) και τον Αύγουστο του 2025, η απόσταση έχει συγκλίνει και δεν επαναλήφθηκε το φαινόμενο. Άρα ο πρώτος στόχος επιτεύχθηκε, όμως παραμένουν δομικά προβλήματα μεταξύ της ενιαίας αγοράς ενέργειας», σημείωσε.
Τα στοιχεία επιβεβαιώνουν τις εκτιμήσεις του Υπουργού, καταδεικνύοντας ότι όντως την τρέχουσα θερινή περίοδο υπήρξε σημαντική σύγκλιση των ευρωπαϊκών αγορών. Ενδεικτική είναι η σύγκριση, φέτος και πέρυσι το καλοκαίρι, των τιμών στην εγχώρια αγορά και την αγορά της Αυστρίας.
Ελλάδα vs. Αυστρία
Υπενθυμίζεται ότι η υποαξιοποίηση της «ηλεκτρικής λεωφόρου» Αυστρίας – Ουγγαρίας ήταν ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά της περσινής ενεργειακής διαίρεσης. Ως συνέπεια, η Αυστρία ήταν πάνω στο «σύνορο» που το καλοκαίρι του 2024 χώριζε τις αγορές με συγκρατημένες τιμές, από τα ευρωπαϊκά κράτη ανατολικότερα, όπου τα κόστη χονδρικής είχαν κυριολεκτικά «πάρει φωτιά».
Απόδειξη το γεγονός ότι τον Ιούλιο του 2024, η εγχώρια αγορά κινήθηκε σε υπερδιπλάσια επίπεδα από την αυστριακή, με το ελληνικό Χρηματιστήριο Ενέργειας να «κλείνει» στα 135,18 ευρώ ανά Μεγαβατώρα, έναντι 63,4 ευρώ του αυστριακού. Συνολικά για το τρίμηνο Ιούνιος – Αύγουστος, η εγχώρια χονδρική ήταν κατά 71% ακριβότερη από την αυστριακή, με τη μέση τιμή της να διαμορφώνεται στα 121,3 ευρώ ανά Μεγαβατώρα, έναντι 72 ευρώ ανά Μεγαβατώρα.
Στον αντίποδα, το φετινό καλοκαίρι (και μέχρι σήμερα Δευτέρα, 25 Αυγούστου), δεν υπήρξε μήνας που η απόκλιση των δύο Χρηματιστηρίων να ξεπερνά το 29%. Ως συνέπεια, το τρίμηνο Ιούνιος – Αύγουστος, η εγχώρια χονδρική ήταν μόλις κατά 15% περίπου ακριβότερη από την αυστριακή, με τη μέση τιμή της να διαμορφώνεται στα 86,29 ευρώ ανά Μεγαβατώρα, έναντι 75,57 ευρώ ανά Μεγαβατώρα.
Το track record της Task Force
Όπως έχει γράψει το insider.gr, για να αποφευχθεί η επανάληψη της περσινής σημαντικής απόκλισης των τιμών, πρώτος άξονας στην ατζέντα της Δύναμης Κρούσης ήταν μέτρα για την καλύτερη αξιοποίηση των υφιστάμενων «ηλεκτρικών λεωφόρων» που συνδέουν την ανατολική και νοτιοανατολική Ευρώπη με την κεντρική «Γηραιά Ήπειρο». Σε αυτό το πλαίσιο, ήδη πριν από την πρώτη σύγκληση της περιφερειακής ομάδα της Task Force, στις 7 Ιουλίου, είχε ήδη επιτευχθεί καλύτερο επίπεδο συντονισμού των εμπλεκόμενων φορέων των κρατών – μελών.
Έτσι, για παράδειγμα, φέτος ήταν λιγότερες οι συντηρήσεις μονάδων και διασυνδετικών γραμμών, οι οποίες έχουν προγραμματιστεί μέσα στο καλοκαίρι. Ως συνέπεια, αποσοβήθηκε μία σημαντική αιτία που προκάλεσε πέρυσι τις έντονες ανατιμητικές πιέσεις.
Στη σύσκεψη αποφασίστηκε ένα ακόμη βήμα και πιο συγκεκριμένα η μεγαλύτερη αξιοποίηση της «ηλεκτρικής λεωφόρου» Ουγγαρίας, Ρουμανίας, Βουλγαρίας, Ελλάδας, για την ακόμη πιο απρόσκοπτη ροή ενέργειας στη ΝΑ Ευρώπη. Με αυτό τον τρόπο, στόχος ήταν να αυξηθεί κατά 10% τουλάχιστον (δηλαδή στο 70%) η δυναμικότητα του παραπάνω «ενεργειακού άξονα», για τη ροή ενέργειας προς τη νοτιοανατολική Ευρώπη, όταν στην περιοχή επικρατούν υψηλότερες θερμοκρασίες.
Όπως δήλωσε ο κ. Παπασταύρου, στις 3 Σεπτεμβρίου θα διεξαχθεί η δεύτερη σύσκεψη της Task Force, σε επίπεδο πανευρωπαϊκής Ολομέλειας αυτή τη φορά. Η Ελλάδα θα προσέλθει με νέες προτάσεις, οι οποίες σύμφωνα με πληροφορίες, βρίσκονται σε τελική φάση επεξεργασίας.
