Η μεγαλύτερη αξιοποίηση της «ηλεκτρικής λεωφόρου» Ουγγαρίας, Ρουμανίας, Βουλγαρίας, Ελλάδας, για την ακόμη πιο απρόσκοπτη ροή ενέργειας στη ΝΑ Ευρώπη, ήταν ένα από τα βασικά σχέδια που τέθηκαν επί τάπητος στη χθεσινή πρώτη σύσκεψη της Task Force για την Ενεργειακή Ένωση, η οποία συστάθηκε από την Κομισιόν με ελληνική πρωτοβουλία.
Υπενθυμίζεται ότι σκοπός της Task Force είναι να αποσοβηθεί το ενδεχόμενο να εμφανιστεί ξανά «ενεργειακή διαίρεση» της Ε.Ε., η οποία είχε ως συνέπεια να υπάρξει μία «μίνι» ενεργειακή κρίση στη ΝΑ Ευρώπη το περσινό καλοκαίρι. Ένας σκοπός που μπορεί να έρθει ακόμη πιο κοντά με τη μεγαλύτερη αξιοποίηση του παραπάνω «ενεργειακού άξονα», στον οποίο όπως συμφωνήθηκε στη χθεσινή σύσκεψη, θα αυξηθεί κατά 10% η δυναμικότητα.
Για να γίνει παρελθόν η «ενεργειακή διαίρεση», μία άμεσα εφαρμόσιμη λύση είναι να γίνει πιο αποτελεσματική χρήση των υφιστάμενων διασυνδέσεων. Σε αυτό στοχεύει η πρωτοβουλία για την «ηλεκτρική λεωφόρο» που ξεκινά από τη Βουδαπέστη και καταλήγει μέχρι την Ελλάδα, αφού όσο λιγότερα bottlenecks υπάρχουν στη ροή ηλεκτρικής ενέργειας στην περιοχή μας, τόσο πιο πολύ θα ενισχυθεί το διασυνοριακό εμπόριο μεταξύ Δυτικής και Ανατολικής Ευρώπης, μειώνοντας τις τιμές σε όλες τις αγορές στην εν λόγω ζώνη.
Πετυχημένη η ελληνική πρωτοβουλία
Στη χθεσινή τηλεδιάσκεψη έλαβε μέρος ο Υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Νίκος Τσάφος, καθώς και στελέχη της Ρυθμιστικής Αρχής (ΡΑΑΕΥ) και του ΑΔΜΗΕ. Πέρα πάντως από τα σχέδια που τέθηκαν επί τάπητος κατά τη χθεσινή σύσκεψη, η σύσταση της Task Force έχει ήδη φέρει απτά αποτελέσματα. Όπως επισημαίνουν χαρακτηριστικά πηγές με γνώση όσων διημείφθησαν στη χθεσινή πρώτη σύγκληση της Task Force, υπήρξε ευρεία συμμετοχή και εποικοδομητικό κλίμα, ενώ όλους τους συμμετέχοντες αναγνωρίσθηκε πως υπάρχει πλέον καλύτερο επίπεδο συντονισμού των κρατών – μελών.
Έτσι, για παράδειγμα, φέτος είναι λιγότερες οι συντηρήσεις μονάδων και διασυνδετικών γραμμών, οι οποίες έχουν προγραμματιστεί μέσα στο καλοκαίρι. Ως συνέπεια, έχει αποσοβηθεί μία σημαντική αιτία που οδήγησε πέρυσι στην εκτίναξη των τιμών στη ΝΑ Ευρώπη.
Σύμφωνα με πληροφορίες, στη χθεσινή σύσκεψη υπήρξε πολύ μεγάλη συμμετοχή χωρών, ενώ διεξήχθη σε εποικοδομητικό κλίμα. Τη συζήτηση συντόνισαν οι εκπρόσωποι της Κομισιόν, ενώ η παρουσίαση έγινε από το Περιφερειακό Κέντρου Ελέγχου Ενέργειας «SEleNe CC» στη Θεσσαλονίκη. Το «παρών» έδωσε επίσης ο Οργανισμός Συνεργασίας των Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας (ACER), ο οποίος κατέθεσε σειρά προτάσεων, ενώ κάθε χώρα ανέλυσε τις πρωτοβουλίες που έχει λάβει.
«Σκαρφαλώνει» η ζήτηση
Η σύσκεψη της Task Force πραγματοποιήθηκε σε μία συγκυρία όπου η χώρα μας εισέρχεται σε κλοιό καύσωνα, ο οποίος πέρα από την επίδραση στις τιμές, θα ασκήσει πίεση και στις εγχώριες υποδομές, με την αύξηση της ζήτησης. Ωστόσο, όπως διαπιστώθηκε στη χθεσινή συνάντηση για το θέμα, το ελληνικό ηλεκτρικό σύστημα είναι αρκετά θωρακισμένο, με συνέπεια να υπάρχει συγκρατημένη αισιοδοξία για το δεν θα υπάρξει κάποιο μείζον πρόβλημα στην ομαλή ηλεκτροδότηση της χώρας τα προσεχή 24ωρα.
Υπενθυμίζεται ότι στη σύσκεψη έλαβαν μέρος ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Σταύρος Παπασταύρου, ο Υφυπουργός Νίκος Τσάφος, καθώς και οι επικεφαλής της Ρυθμιστικής Αρχής (ΡΑΑΕΥ), του ΑΔΜΗΕ και του ΔΕΔΔΗΕ. Όπως επισημάνθηκε, μόνο σε κάποιο εξαιρετικά ακραίο σενάριο (το οποίο πάντως δεν προκύπτει από τις εκτιμήσεις για την εξέλιξη του καύσωνα) θα μπορούσε να υπάρξει απειλή για την επάρκεια τροφοδοσίας και επομένως για ολικό μπλακάουτ.
Ο λόγος είναι πως το σύστημα έχει τρεις «συμμάχους» – ένα συγκυριακό και δύο δομικούς. Ο συγκυριακός αφορά τις καιρικές συνθήκες, οι οποίες αν και θα οδηγήσουν σε αύξηση των θερμοκρασιών, εντούτοις ο υδράργυρος δεν πρόκειται να σπάσει ρεκόρ. Το ίδιο ισχύει με τη ζήτηση για ρεύμα, η οποία αν και προβλέπεται πως θα κορυφωθεί σήμερα Τρίτη και αύριο, στα 9.450 MW περίπου, δεν θα προσεγγίσει τα ιστορικά υψηλά επίπεδα που έχουν καταγραφεί στη χώρα μας – και τα οποία είναι 11.000 MW.
Δύο επιπλέον «άμυνες»
Μάλιστα, με δεδομένο πως ο καύσωνας δεν θα είναι πολυήμερος, οι προβλέπεις φορτίου του ΑΔΜΗΕ δείχνουν πως η ζήτηση θα αρχίσει να αποκλιμακώνεται από την Πέμπτη, 10 Ιουλίου. Αξίζει να σημειωθεί επίσης ότι ο όχι ακραίος καύσωνας, που έχει ενσκήψει στη χώρα, μειώνει επίσης την πιθανότητα για βλάβη υποδομών του συστήματος, που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε τοπικά μπλακάουτ.
Όσον αφορά τις δομικές «άμυνες», αυτές ξεκινούν κατ΄ αρχάς από τη διαρκή ενίσχυση της εγκατεστημένης ισχύος ΑΠΕ – και ιδιαίτερα των φωτοβολταϊκών. Έτσι, συγκριτικά με το περσινό καλοκαίρι, το ηλεκτρικό σύστημα εισέρχεται στην «καρδιά» της φετινής θερινής περιόδου με επιπλέον φωτοβολταϊκά της τάξης των 2.000 MW.
Όπως είναι φυσικό, η παραγωγή των ηλιακών πάρκων κορυφώνεται τις μεσημβρινές ώρες, όταν κορυφώνεται και η κατανάλωση ρεύματος – καθώς τα κλιματιστικά χρειάζεται να δουλέψουν στο φουλ. Επομένως, αποτελούν σημαντική δικλείδα ασφαλείας για τα peak της κατανάλωσης, αν και σε συνθήκες καύσωνα χρειάζεται να συμβάλουν και άλλες πηγές ηλεκτρικής ενέργειας (θερμοηλεκτρικά εργοστάσια και εισαγωγές). Κάτι που εξηγεί γιατί από χθες Δευτέρα, οι χαμηλότερες χονδρεμπορικές τιμές δεν μειώνονται κάτω από τα 65 ευρώ ανά Μεγαβατώρα.
Η επέλαση των φωτοβολταϊκών σημαίνει πως οι πιο απαιτητικές ώρες έχουν πλέον «μεταφερθεί» στο διάστημα 20:00 – 22:00 το απόγευμα, όταν η ζήτηση για ηλεκτρική ενέργεια παραμένει σε υψηλά επίπεδα, χωρίς όμως τη συνδρομή πλέον των φωτοβολταϊκών. Ωστόσο, και για αυτή την πίεση το ελληνικό σύστημα έχει πλέον ενισχυμένη άμυνα – και πιο συγκεκριμένα την προσθήκη δύο νέων μονάδων αερίου, της Metlen και των ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ – Motor Oil, οι οποίες έχουν συνολική ισχύ 1.703 MW.
«Εισαγόμενα» τα μεγαλύτερα πιθανά προβλήματα
Όπως επισημαίνουν χαρακτηριστικά στελέχη του κλάδου, η προσθήκη τόσο μεγάλης νέας θερμοηλεκτρικής ισχύος σημαίνει πως μόνο σε ακραία ενδεχόμενα θα μπορούσε να φτάσει το σύστημα στα όριά του – όπως π.χ. σε ζήτηση στα επίπεδα των 11.000 MW, με ταυτόχρονα βλάβη σε εγχώριες μονάδες. Ωστόσο, για τα επόμενα 24ωρα, τέτοια σενάρια δεν προκύπτουν από πουθενά.
Ενδεικτικό της επιπλέον θωράκισης είναι πως οι νέες μονάδες χθες Δευτέρα, 7 Ιουλίου, κάλυψαν το 30% της παραγωγής των θερμοηλεκτρικών εργοστασίων. Αν και από τις ΑΠΕ προήλθαν «πράσινες» Μεγαβατώρες για το 38% της ζήτησης, χρειάστηκε να επιστρατευθούν και οι λιγνιτικές μονάδες Άγιος Δημήτριος 3 & 4 και η Πτολεμαΐδα 5. Επίσης, τα υδροηλεκτρικά έχουν σημαντικό «αποτύπωμα» το απόγευμα, με συνέπεια οι χονδρεμπορικές τιμές να παραμένουν προς ώρας συγκρατημένες.
Σύμφωνα τα ίδια στελέχη, οι μεγαλύτερες απειλές πλέον είναι «εισαγόμενες» και πιο συγκεκριμένα αφορούν το έλλειμμα ισχύος που υπάρχει σε αρκετές χώρες των Δυτικών Βαλκανίων. Έτσι, σε έναν εκτεταμένο καύσωνα σε όλη την περιοχή, είναι πιθανόν τα αντίστοιχα συστήματα να αποκοπούν από την κεντρική Ευρώπη, εμφανίζοντας προβλήματα ευστάθειας, τα οποία θα μπορούσαν να μεταδοθούν στο ελληνικό σύστημα. Ωστόσο, έχουν ληφθεί μέτρα και για αυτό το ενδεχόμενο.
