Το μεσημέρι (15.30) η Κομισιόν μέσω του αρμόδιου Επιτρόπου Προϋπολογισμού Πιοτρ Σέραφιν αναμένεται να παρουσιάσει την περιβόητη πρότασή της αναφορικά με τον επόμενο κοινοτικό προϋπολογισμό (Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο 2028-2034). Οι ευρωπαϊκοί θεσμοί στις Βρυξέλλες αλλά και οι πρωτεύουσες έχουν ήδη ξεκινήσει να λαμβάνουν «θέσεις μάχης» για μία διαπραγμάτευση που αναμένεται να ολοκληρωθεί στο τέλος του 2027, επί ελληνικής προεδρίας.
Οι βασικές αλλαγές και οι σημαντικές διαφωνίες
Εδώ και περίπου ένα χρόνο οι συζητήσεις κυρίως πίσω από κλειστές πόρτες στις Βρυξέλλες, ενόψει των σημερινών ανακοινώσεων, ήταν έντονες αλλά και αναμενόμενες. Στους στόχους του τρέχοντος (2021-2027) προϋπολογισμού του 1,2 τρισ. ευρώ, έχουν ήδη προστεθεί τα ζητούμενα της βελτίωσης της ανταγωνιστικότητας της ευρωπαϊκής οικονομίας, της αντιμετώπισης των αδυναμιών της σε επίπεδο τεχνολογικής προόδου, η αναγκαιότητα για κοινές αμυντικές δαπάνες αλλά και η αναζήτηση κονδυλίων αποπληρωμής του προγράμματος Next Generation EU (NGEU), των πόρων εν πολλοίς του Ταμείου Ανάκαμψης που εκπνέει σε περίπου έναν χρόνο.
Σύμφωνα με δημοσιεύματα (politico, euractiv), η Κομισιόν αναμένεται να προτείνει αύξηση του προϋπολογισμού στα 1,7 τρισ. ευρώ με το Ταμείο για την ανταγωνιστικότητα να εξασφαλίζει τουλάχιστον 300 δισ. ευρώ εξ αυτών. Συνολικά, μαζί με τα κονδύλια για έρευνα και επένδυση στην τεχνολογία, η Επιτροπή προτείνει κονδύλια ύψους 500 δισ. ευρώ.
Διαβάστε ακόμα:
- Ταμείο Ανάκαμψης: Και στο τέλος κερδίζουν οι Γερμανοί – Το γράφημα της εβδομάδας
- Κοινοτικά κονδύλια: Έρχεται η ημέρα της κρίσης - Το «λουκέτο» σε ταμεία και η σύνδεση κονδυλίων με μεταρρυθμίσεις
Ο προσανατολισμός και το πλαίσιο στο οποίο κινήθηκε η Επιτροπή το τελευταίο χρονικό διάστημα είναι γνωστός. Ένας αριθμός περίπου 20 κοινοτικών προγραμμάτων αναμένεται να συγχωνευτούν με σκοπό -για ορισμένους πρόφαση- την απλοποίηση των διαδικασιών προς ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας. Αυτό σημαίνει εκ των πραγμάτων και συγχώνευση κονδυλίων που στον τρέχοντα προϋπολογισμό είναι προκαθορισμένα (pre-allocated).
Ως τέτοια ορίζονται τα κονδύλια για την Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) ή την Πολιτική Συνοχής (ΕΣΠΑ) που αντιπροσωπεύουν το καθένα τους ποσά της τάξης του ενός τρίτου του συνόλου του προϋπολογισμού (στην παρούσα περίοδο (2021- 2027) από τα 1,21 τρισ. ευρώ, 386 δισ. ευρώ μοιράστηκαν στην ΚΑΠ και 427 δισ. ευρώ σε πολιτικές συνοχής.
Ένα εθνικό πλάνο ανά χώρα; Και πώς;
Πλέον στην Επιτροπή όλοι αναφέρονται στη διαμόρφωση «Εθνικών και Περιφερειακών Συμφωνιών» (National and Regional Partnerships) τα οποία θα υποστηρίζονται από ενιαία, ανά κράτος-μέλος, πλάνα που συμπεριλαμβάνουν ό,τι έως σήμερα γνωρίζαμε ως οικονομικά, χωρικά, κοινωνικά, αγροτικά, θαλάσσια προγράμματα ή προγράμματα που ενίσχυαν τη βιώσιμη ευημερία και την ασφάλεια των Ευρωπαίων πολιτών.
Ο τρόπος με τον οποίο θα καταρτιστεί και θα εγκριθεί το κάθε εθνικό πλάνο παραμένει ζητούμενο.
Παράλληλα, οι εκταμιεύσεις για κάθε στόχο των 27 πλάνων θα συνοδεύονται πέραν της εκτέλεσης των αντίστοιχων έργων από μεταρρυθμίσεις. Το μοντέλο είναι λίγο-πολύ γνωστό από τη λειτουργία του Ταμείου Ανάκαμψης.
Αντιδρά το Ευρωκοινοβούλιο
Η πρώτη επίσημη αντίδραση ήρθε ήδη από την πλευρά του Ευρωκοινοβουλίου με τους αρμόδιους εισηγητές Σίγκφριντ Μουρεσάν (ΕΛΚ) και Κάρλα Ταβάρες (Σοσιαλιστές) να επισημαίνουν ότι το Κοινοβούλιο θα απορρίψει έναν σχεδιασμό που δε στηρίζει τη Συνοχή και την Κοινή Αγροτική Πολιτική. Οι προθέσεις τους άλλωστε ήταν γνωστές εδώ και μήνες, με την Κάρλα Ταβάρες να έχει επισημάνει στο insider ότι «δεν μπορούμε να απαιτούμε περισσότερα από την Ένωση με τα ίδια χρήματα» και να αμφισβητεί την αποτελεσματικότητα ενός εθνικού πλάνου ανά κράτος – μέλος.
Όπως επεσήμαναν και χθες οι δύο Ευρωβουλευτές, το κοινοβούλιο θα αναμένει επίσης τα νομικά κείμενα που θα αποτυπώνουν τις προτάσεις της Κομισιόν καθώς σε αυτά θα περιγράφεται αναλυτικά ο ρόλος της συνοχής και των αγροτικών κονδυλίων στον επόμενο προϋπολογισμό. Παράλληλα, με δεδομένες τις αυξημένες ανάγκες της Ένωσης, οι δύο συνεισηγητές ανέφεραν ότι αναμένουν έναν ισχυρότερο προϋπολογισμό, χωρίς ωστόσο να προτείνουν στην παρούσα αρχική φάση της διαπραγμάτευσης ένα κατώτατο ή ανώτατο όριό του.
