Πίσω από τους λόγους για την αναζωπύρωση των αμερικανικών απειλών περί δασμών ενδέχεται να βρίσκεται μια νέα εξέλιξη, η οποία προκαλεί αρκετή ανησυχία, όπως αναφέρει σε ανάλυσή της η Commerzbank.
Ο Τραμπ απείλησε τις χώρες των BRICS και τους υποστηρικτές τους με επιπλέον δασμούς για την «αντιαμερικανική» τους πολιτική. Πρόκειται πιθανότατα για αντίδραση στη σύνοδο κορυφής των BRICS, η οποία ξεκίνησε το περασμένο Σαββατοκύριακο. Η κοινή δήλωση που δημοσιεύθηκε στο πλαίσιο της συνόδου περιλαμβάνει έμμεσες αλλά σαφείς επικρίσεις προς την κυβέρνηση των ΗΠΑ, όπως επισημαίνει η Commerzbank.
Για παράδειγμα, επικρίνεται η αυξανόμενη επιβολή μονομερών δασμών: «Εκφράζουμε σοβαρές ανησυχίες για την αύξηση των μονομερών δασμολογικών και μη δασμολογικών μέτρων που στρεβλώνουν το εμπόριο και δεν συνάδουν με τους κανόνες του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου».
Τα κράτη-μέλη καταδικάζουν επίσης τις στρατιωτικές επιθέσεις εναντίον του Ιράν από τις 13 Ιουνίου: «Καταδικάζουμε τις στρατιωτικές επιθέσεις εναντίον της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Ιράν από τις 13 Ιουνίου 2025, οι οποίες συνιστούν παραβίαση του διεθνούς δικαίου και του Καταστατικού Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, και εκφράζουμε βαθιά ανησυχία για την επακόλουθη κλιμάκωση της κατάστασης ασφαλείας στη Μέση Ανατολή».
Η τελευταία αυτή διατύπωση, ιδίως, αξίζει ιδιαίτερης προσοχής, σύμφωνα με την Commerzbank. Διότι, αν η απειλή του Τραμπ σχετίζεται με αυτό το σημείο, τότε θα σήμαινε πως η πολιτική των ΗΠΑ εισέρχεται σε μια νέα φάση: οι δασμοί δεν θα χρησιμοποιούνται μόνο για να επιβάλλονται εμπορικά αιτήματα, αλλά και για την επιβολή εξωτερικής πολιτικής σε τρίτες χώρες.
«Το έχουμε επισημάνει πολλές φορές: κατά τη γνώμη μας, μία από τις μεγαλύτερες απειλές για το καθεστώς του δολαρίου ως παγκόσμιου αποθεματικού νομίσματος είναι η όλο και αυστηρότερη πολιτική κυρώσεων των ΗΠΑ, η οποία αυξάνει υπέρμετρα το κόστος χρήσης του δολαρίου σε διεθνείς συναλλαγές» εξηγούν οι αναλυτές της Commerzbank και υπενθυμίζουν ότι στο παρελθόν η αμερικανική κυβέρνηση, και όχι μόνο η κυβέρνηση Τραμπ, έχει εκμεταλλευτεί τη δεσπόζουσα θέση του δολαρίου στο διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα για να εφαρμόσει τις λεγόμενες δευτερογενείς κυρώσεις (secondary sanctions), τιμωρώντας εταιρείες εκτός ΗΠΑ που δεν συμμορφώνονται με τις αμερικανικές κυρώσεις.
Έτσι, οι πρωτογενείς κυρώσεις των ΗΠΑ αποκτούν ισχύ και εκτός αμερικανικής επικράτειας. Αυτό γίνεται ιδιαίτερα προβληματικό όταν η αμερικανική πολιτική κυρώσεων απέναντι σε κάποιο καθεστώς δεν συμβαδίζει με τις πολιτικές άλλων χωρών. «Οι χώρες αυτές ενδέχεται να καλέσουν τις επιχειρήσεις τους να αγνοήσουν τις αμερικανικές κυρώσεις, οδηγώντας τες σε ένα δίλημμα. Για να αποφύγουν τις δευτερογενείς κυρώσεις των ΗΠΑ, μπορεί να κριθεί σκόπιμο να εγκαταλείψουν εντελώς τη χρήση του δολαρίου» εξηγεί η Commerzbank.
«Αν αυτό αρχίσει να γίνεται σε μεγάλη κλίμακα επειδή οι ΗΠΑ βασίζονται όλο και περισσότερο στις δευτερογενείς κυρώσεις για να επιβάλλουν τη στρατηγική τους στην εξωτερική πολιτική, τότε το καθεστώς του δολαρίου ως παγκόσμιου αποθεματικού νομίσματος θα μπορούσε να τεθεί υπό αμφισβήτηση». Ένα τέτοιο ενδεχόμενο σύγκρουσης διαφαίνεται καθαρά στη στρατηγική των ΗΠΑ απέναντι στο Ιράν. Το Ιράν, από μόνο του, είναι πολύ μικρή οικονομία για να προκαλέσει μεγάλη μετατόπιση μακριά από το δολάριο. Αντιθέτως, η επιβολή δευτερογενών κυρώσεων στις χώρες των BRICS, με στόχο να εξαναγκαστούν να υποστηρίξουν την αμερικανική στρατηγική έναντι του Ιράν, θα ήταν εντελώς διαφορετικής κλίμακας.
Άρα το μεγάλο ερώτημα αφορά, σύμφωνα με την Commerzbank, το αν θα περιοριστούν τελικά οι απειλές επιβολής δασμών κατά των BRICS ή πρόκειται για προπομπό δευτερογενών κυρώσεων που θα επηρεάσουν τις εμπορικές συναλλαγές με τις συγκεκριμένες χώρες.
