Ορόσημο για την αναβάθμιση του προγράμματος έρευνας και παραγωγής υδρογονανθράκων αποτελεί η χθεσινή ημέρα, καθώς ξεκίνησε και επίσημα ο διαγωνισμός για την παραχώρηση των τεσσάρων μπλοκ για έρευνα και παραγωγή υδρογονανθράκων, με τη δημοσίευση της προκήρυξης στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η εκκίνηση της διαδικασίας σημαίνει ότι ενεργοποιήθηκε η υποβολή προσφορών από τις ενδιαφερόμενες εταιρείες.
Στη δημοσίευση του διαγωνισμού αναφέρθηκε χθες ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Σταύρος Παπασταύρου, από το βήμα του συνεδρίου «Ελλάδα 2025 - 2030, Οικονομία & Ανάπτυξη». Ο Υπουργός έκανε ιδιαίτερη μνεία στα δύο μπλοκ νότια της Κρήτης, τα οποία έχει βάλει στο «στόχαστρο» η Chevron, επισημαίνοντας ότι ντε φάκτο ακυρώνουν το παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο.
Υπενθυμίζεται ότι ο διαγωνισμός αφορά την παραχώρηση τεσσάρων θαλάσσιων μπλοκ, για τα τρία από τα οποία έχει εκδηλωθεί ενδιαφέρον από την αμερικανική εταιρεία. Πρόκειται για τα μπλοκ «Νότια της Πελοποννήσου», «Νότια της Κρήτης 1» και «Νότια της Κρήτης 2».
«Παράθυρο» 90 ημερών
H είσοδος της Chevron στις εγχώριες έρευνες αποτελεί σημαντική ψήφο εμπιστοσύνης για την Ελλάδα, καθώς πρόκειται για τη δεύτερη μεγαλύτερη ενεργειακή εταιρεία στον κόσμο. Όπως είναι φυσικό, το ενδιαφέρον της «φωτογραφίζει» πως διαθέτει βάσιμες ενδείξεις για την ύπαρξη σημαντικών φυσικών πόρων στο ελληνικό υπέδαφος. Είναι ο δεύτερος αμερικανικός κολοσσός που δίνει το «παρών» στη χώρα μας, μετά την ExxonMobil.
Παράλληλα, μέσω του ίδιου διαγωνισμού δρομολογείται η παραχώρηση του θαλασσοτεμάχιου «Α2» για το οποίο έχει εκδηλώσει ενδιαφέρον η Helleniq Energy και που εφάπτεται με το «οικόπεδο 10» το οποίο έχει παραχωρηθεί στον ελληνικό ενεργειακό Όμιλο.
Όπως αναφέρεται και στην προκήρυξη, το «χρονικό παράθυρο» των προσφορών θα κλείσει την επόμενη εργάσιμη ημέρα μετά την παρέλευση 90 ημερών από τη δημοσίευση στην Εφημερίδα της Ε.Ε. «Η προθεσμία εκπνέει στις 10 Σεπτεμβρίου, ώστε στη συνέχεια να ξεκινήσουν οι διαπραγματεύσεις για να υπάρξει ανάδοχος», τόνισε ο κ. Παπασταύρου.
Τα κριτήρια αξιολόγησης
Για κάθε ένα από τα μπλοκ, πέρα από τις Chevron και τις Helleniq Energy που έχουν εκδηλώσει την πρόθεσή τους να τα διεκδικήσουν, μπορούν να υποβάλουν προσφορές και άλλες εταιρείες του κλάδου. Σύμφωνα με την προκήρυξη, οι προσφορές θα αξιολογηθούν με βάση 8 κριτήρια:
i) Την οικονομική βιωσιμότητα του αιτούντος να διεξάγει έρευνα και, όπου προσήκει, εκμετάλλευση υδρογονανθράκων στις περιοχές ενδιαφέροντος.
ii) Την αποδεδειγμένη τεχνική ικανότητα και εμπειρογνωμοσύνη του αιτούντος.
iii) Την αποδεδειγμένη εμπειρία του Εντολοδόχου στην εκτέλεση εργασιών έρευνας, ανάπτυξης, παραγωγής (εκμετάλλευσης) υδρογονανθράκων, ειδικά σε θαλάσσιες περιοχές μεγάλου (>1.000 m) και εξαιρετικά μεγάλου (>2.000 m) βάθους, συμπεριλαμβανομένης της επίβλεψης των σχετικών εργασιών.
iv) Την ποιότητα του υποβληθέντος προγράμματος και του χρονοδιαγράμματος εργασιών για την αξιολόγηση του πλήρους δυναμικού των περιοχών για τις οποίες κατατίθεται η αίτηση.
v) Την κατανόηση από τον αιτούντα του γεωλογικού περιβάλλοντος των γεωγραφικών περιοχών ενδιαφέροντος και ο τρόπος με τον οποίο ο επιλεγείς αιτών προτείνει τη διεξαγωγή αποτελεσματικής και ασφαλούς έρευνας υδρογονανθράκων.
vi) Την ικανότητα περιβαλλοντικής διαχείρισης προς συμμόρφωση με κανονιστικές απαιτήσεις και προς επίτευξη της μέγιστης δυνατής περιβαλλοντικής επίδοσης, καθώς και η εμπειρία στην εκτέλεση εργασιών σε περιβαλλοντικά ευαίσθητες περιοχές και στη διατήρηση υψηλού επιπέδου ασφάλειας και προστασίας του περιβάλλοντος σε περιοχές όπου ο τουρισμός είναι ανεπτυγμένος και μεγάλης οικονομικής σημασίας.
vii) Έμφαση θα δοθεί σε κάθε έλλειψη αποτελεσματικότητας και υπευθυνότητας ή σε περιπτώσεις μη εκπλήρωσης που έχει τυχόν επιδείξει ο αιτών ως προς τις υποχρεώσεις που απορρέουν από προηγούμενες παραχωρήσεις σε αυτόν.
viii) Στοιχεία δημοπράτησης
- Πρόγραμμα ελάχιστων ερευνητικών εργασιών
- Οικονομική δέσμευση
- Μίσθωμα Ελληνικού Δημοσίου (Royalties)
- Ποσοστό αποσβέσεων (%)
- Αντάλλαγμα υπογραφής σύμβασης και αντάλλαγμα παραγωγής
- Εκπαίδευση και τεχνική υποστήριξη
- Ποσοστό αποδέσμευσης της περιοχής (%)
- Στρεμματική αποζημίωση κατά το Στάδιο Ερευνών και το Στάδιο Εκμετάλλευσης.
Διαπραγματεύσεις
Οι αιτούντες που θα αξιολογηθούν ότι πληρούν τα τεχνικά και οικονομικά κριτήρια θα κληθούν να διαπραγματευτούν ανταγωνιστικά για τις προσφερόμενες εκτάσεις με την ΕΔΕΥΕΠ, η οποία είναι ο υπεύθυνος φορέας για την ανάπτυξη και τη διαχείριση του τομέα έρευνας και παραγωγής υδρογονανθράκων στην Ελλάδα.
Οι διαπραγματεύσεις θα διεξαχθούν βάσει των ανταγωνιστικών στοιχείων. Είναι δυνατόν να κληθούν περισσότεροι από ένας αιτούντες σε διαπραγματεύσεις για μία εκ των περιοχών προς παραχώρηση.
Από τις διαπραγματεύσεις θα προκύψουν οι επιλεγέντες αιτούντες, με τους οποίους η ΕΔΕΥΕΠ θα συνάψει συμβάσεις για τα μπλοκ, με βάση το καθεστώς μίσθωμα/φόρος (Συμβάσεις Μίσθωσης). Οι Συμβάσεις Μίσθωσης που θα υπογραφούν από την ΕΔΕΥΕΠ θα εγκριθούν από τον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
Διπλασιασμός των περιοχών προς εξερεύνηση
Με την παραχώρηση των τριών μπλοκ, η Chevron φιλοδοξεί να αναλάβει τη διαχείριση των ερευνών σε ένα σύνολο περίπου 46.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων. Το γεγονός αυτό θα φέρει την Chevron στη πρώτη θέση από πλευράς έκτασης των οικοπέδων υπό διαχείριση, με την ExxonMobil να την ακολουθεί με 35.655 τετραγωνικά χιλιόμετρα, την Helleniq Energy με 8.564 τετρ. χλμ,. και την Energean με 2.414 τετρ. χλμ.
Συνυπολογίζοντας το μπλοκ «Α2», συνολικά προστίθενται 47.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα προς εξερεύνηση. Πρόκειται, συνεπώς, για έναν συνολικό διπλασιασμό των ενεργών θαλάσσιων περιοχών προς έρευνα, γεγονός που αυξάνει σημαντικά και τις πιθανότητες να ανακαλυφθούν εγχώρια κοιτάσματα φυσικού αερίου.
Όπως έχει γράψει το Insider.gr, καταλυτικό ρόλο στην προσέγγιση της Chevron στις ελληνικές θάλασσες έχει παίξει το γεγονός ότι οι θαλάσσιες εκτάσεις της νοτιοδυτικής Ελλάδας μέχρι και πριν από 15-20 χρόνια βρίσκονταν εντελώς εκτός του χάρτη ερευνών, καθώς τα μεγάλα βάθη στην περιοχή καθιστούσαν τεχνικά αδύνατες τις εξορύξεις. Τα δεδομένα άλλαξαν τα χρόνια που μεσολάβησαν, με την εξέλιξη της τεχνολογίας στο upstream, ενώ νέες προοπτικές έδωσε για την έρευνα της περιοχής η έλευση της ExxonMobil στις παραχωρήσεις στην Κρήτη.
