O πάλαι ποτέ «κέλτικος τίγρης» επανήλθε δυναμικά συμβάλλοντας στο διπλασιασμό του ΑΕΠ πρώτου τριμήνου της Ευρωζώνης ως κορυφαίο κέντρο για την τεχνολογία και την παρασκευή φαρμάκων στην ΕΕ. Η Ιρλανδία «έσπασε όλα τα κοντέρ» καταγράφοντας τους τρεις πρώτους μήνες του έτους ανάπτυξη 9,7% σε τριμηνιαία βάση και 21,1% σε ετήσια. Αυτό το τριμηνιαίο ποσοστό κοντά στο 10% είναι κατά πολύ υψηλότερο από την αρχική εκτίμηση για ανάπτυξη 3,2%.
Παρόλο που η Ιρλανδία αντιπροσώπευε μόλις το 3,5% του συνολικού ΑΕΠ στην Ευρωζώνη πέρυσι, μια αύξηση σχεδόν 10% στο ΑΕΠ της θα μπορούσε να δώσει σημαντική ώθηση στην ανάπτυξη της Ευρωζώνης.
Πόσο εφικτό όμως είναι να συνεχιστούν αυτοί οι εντυπωσιακοί ρυθμοί ανάπτυξης στο άμεσο μέλλον; Δεδομένου ότι το Δουβλίνο βρέθηκε από την πρώτη στιγμή στο στόχαστρο του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ με το τεράστιο εμπορικό πλεόνασμα αγαθών άνω των 50 δισ. ευρώ που έχει με τις ΗΠΑ, είναι αναπόφευκτο ότι θα επηρεαστεί από τις νέες εμπορικές πολιτικές των ΗΠΑ.
Το 2024, η Ιρλανδία ανέβηκε στην τέταρτη θέση, υποσκελίζοντας την Κίνα, το Μεξικό και το Βιετνάμ, στη λίστα των χωρών με τις οποίες οι ΗΠΑ έχουν σταθερά μεγάλα ελλείμματα στο εμπόριο αγαθών και ξεπερνώντας τη Γερμανία και την Ιαπωνία.
Τα θεμελιώδη πλεονεκτήματα της Ιρλανδίας
Τα τελευταία χρόνια, η Ιρλανδία έχει δημιουργήσει ένα οικονομικό μοντέλο που καθοδηγήθηκε από ένα ευνοϊκό επιχειρηματικό περιβάλλον, χαμηλούς συντελεστές εταιρικής φορολογίας και ισχυρές άμεσες ξένες επενδύσεις. Αυτό επέτρεψε στην Ιρλανδία να γίνει παγκόσμιος επιχειρηματικός κόμβος, ιδιαίτερα για πολυεθνικές εταιρείες σε τομείς όπως η τεχνολογία, τα φαρμακευτικά προϊόντα και οι χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες. Οι πολυεθνικές ίδρυσαν κεντρικά γραφεία στην Ιρλανδία, ενισχύοντας την οικονομική δραστηριότητα της χώρας αλλά και τις εξαγωγές της.
Επιπλέον, η χώρα διαθέτει ένα εργατικό δυναμικό υψηλής εξειδίκευσης, κυρίως στην τεχνολογία, με κοινωνικές συνεργασίες μεταξύ εργοδοτών, κυβέρνησης και συνδικάτων που ευνοούν την επιχειρηματικότητα και τις επενδύσεις. Δεκαετίες επενδύσεων στην εγχώρια τριτοβάθμια εκπαίδευση συνέβαλαν σε μια δεξαμενή εξειδικευμένων ταλέντων.
Ωστόσο, στο πρώτο τρίμηνο η οικονομία της Ιρλανδίας αναπτύχθηκε τρεις φορές ταχύτερα από ό,τι είχε αρχικά εκτιμηθεί, λόγω της συσσώρευσης αποθεμάτων φαρμακευτικών προϊόντων και άλλων αγαθών από αμερικανικές επιχειρήσεις ενόψει των απειλούμενων δασμών Τραμπ.
Τα τελευταία στοιχεία της Κεντρικής Στατιστικής Υπηρεσίας (CSO) δείχνουν ότι η αύξηση των εξαγωγών κατά 9,4% ήταν αυτή που συνέβαλε σε μεγάλο βαθμό στην οικονομική ανάπτυξη, ιδίως σε τομείς που κυριαρχούνται από πολυεθνικές, όπως η τεχνολογία και τα φαρμακευτικά προϊόντα.
Η δημιουργία αποθεμάτων και οι δασμοί
Οι εξαγωγές αυξήθηκαν καθώς οι εταιρείες σε αυτούς τους τομείς προσπάθησαν να παραδώσουν τα προϊόντα τους στις ΗΠΑ πριν τεθούν σε ισχύ οι δασμοί. Το γεγονός αυτό έκανε τον υπουργό Οικονομικών Πασκάλ Ντόναχιου να δηλώσει ότι η αύξηση του ΑΕΠ και των στοιχείων για τις εξαγωγές είναι πιθανό να είναι προσωρινή, παρότι οι ιρλανδικές εταιρείες παραμένουν ανθεκτικές μέσα στο σημερινό δύσκολο επιχειρηματικό περιβάλλον.
Ο Ντόναχιου υπογράμμισε τη σημασία να συνεχιστεί η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητα των ιρλανδικών επιχειρήσεων προκειμένου να διασφαλιστεί ότι η Ιρλανδία θα παραμείνει ελκυστικό μέρος για να ζει κανείς, να εργάζεται και να επενδύει - όχι μόνο σήμερα, αλλά και μακροπρόθεσμα.
Υπό αυτές τις συνθήκες, αναλυτές προειδοποιούν ότι η οικονομική δραστηριότητα είναι πιθανό να επιβραδυνθεί καθώς προχωρά το έτος και η ανάγκη για προσθήκη αποθεμάτων φαρμακευτικών προϊόντων μειώνεται, την ώρα που οι υψηλότεροι δασμοί των ΗΠΑ στα περισσότερα αγαθά που έχουν επιβληθεί τους τελευταίους μήνες θα πλήξουν την Ιρλανδία και άλλες χώρες της Ευρώπης.
«Είναι σαφές ότι η άμεση εφαρμογή των αμερικανικών δασμών έδωσε τεράστια ώθηση στο ΑΕΠ της Ιρλανδίας», έγραψε ο Ζακ Άλεν-Ρέινολντς, οικονομολόγος της Capital Economics, σε σημείωμα προς τους πελάτες, όπως μεταδίδει η WSJ.
Δεν είναι σαφές πόσο καιρό θα διαρκέσει η αποθήκευση φαρμάκων. Ενώ η κυβέρνηση Τραμπ ανακοίνωσε αυξήσεις στους δασμούς σε ένα ευρύ φάσμα αγαθών τον Απρίλιο, τα φαρμακευτικά προϊόντα εξαιρέθηκαν, κάνοντας ωστόσο επανειλημμένως νύξεις ότι θα επιβάλει και σε αυτά δασμούς.
Ήδη, η αμερικανική κυβέρνηση έχει ξεκινήσει έρευνα βάσει του Άρθρου 232 του Νόμου του 1962 για την Επέκταση του Εμπορίου, ο οποίος επιτρέπει στον Τραμπ να επιβάλλει δασμούς σε αγαθά που θεωρούνται απαραίτητα για την εθνική ασφάλεια.
Οι υψηλότεροι δασμοί θα καθιστούσαν τα φαρμακευτικά προϊόντα πιο ακριβά για τους εισαγωγείς των ΗΠΑ. Δεδομένου ότι πολλά φάρμακα μπορούν να αποθηκευτούν για ένα χρονικό διάστημα, είναι λογικό για τους αγοραστές των ΗΠΑ να δημιουργούν αποθέματα πριν από πιθανούς δασμούς, ως ένα μέσο διατήρησης του κόστους και των τιμών για τους ασθενείς σε χαμηλά επίπεδα.
Η αγορά εργασίας
Επιπλέον, η απασχόληση στην Ιρλανδία αναμένεται να συνεχίσει να αυξάνεται τα επόμενα δύο χρόνια, αλλά με βραδύτερο ρυθμό από ό,τι τα τελευταία χρόνια, σύμφωνα με την τελευταία οικονομική πρόβλεψη του υπουργείου Οικονομικών της χώρας. Ενώ οι προοπτικές παραμένουν συνολικά θετικές, οι πιθανές εμπορικές εντάσεις, ιδίως οι συνεχιζόμενοι δασμοί των ΗΠΑ, θα μπορούσαν να μειώσουν σημαντικά τη δημιουργία θέσεων εργασίας.
Το υπουργείο προειδοποιεί ότι εάν οι τρέχοντες δασμοί 10% παραμείνουν σε ισχύ, η Ιρλανδία θα μπορούσε να δει έως και 25.000 λιγότερες θέσεις εργασίας να δημιουργούνται τα επόμενα δύο χρόνια. Ο Ντόναχιου δήλωσε ότι αυτό συνάδει με προηγούμενες προβλέψεις που εκτιμούσαν μείωση μεταξύ 50.000 και 80.000 θέσεων εργασίας σε μια πενταετία λόγω του αντίκτυπου αυτών των δασμών.
Σύμφωνα με τη βασική πρόβλεψη του υπουργείου, εξαιρουμένου οποιουδήποτε αντίκτυπου των δασμών, το ιρλανδικό ΑΕΠ αναμένεται να αυξηθεί κατά 4,1% φέτος και κατά 3,4% το 2026. Ωστόσο, εάν οι δασμοί παραμείνουν σε ισχύ, θα μπορούσαν να αφαιρέσουν 1,5% από το ΑΕΠ και 0,5% από την αύξηση της απασχόλησης.
Επίσης, προβλέπεται πλεόνασμα προϋπολογισμού 8,7 δισ. ευρώ το 2025 και 6,3 δισ. ευρώ το 2026, με την προϋπόθεση ότι τα έσοδα από τον φόρο εταιρειών θα παραμείνουν σταθερά. Ωστόσο, το υπουργείο έχει επισημάνει μια πιθανή αντιστροφή αυτών των εσόδων ως βασικό κίνδυνο για τις μελλοντικές οικονομικές επιδόσεις.
