Ροή
Βάσιμες πιθανότητες να παραμείνουν συγκρατημένες οι τιμές λιανικής τον Ιανουάριο 2024 για μία σημαντική μερίδα καταναλωτών, δημιουργούν οι ανακοινώσεις από τους προμηθευτές για τις παραμέτρους που επέλεξαν για τα πράσινα τιμολόγιά τους. Έτσι, στην περίπτωση που δεν υπάρξουν υψηλές αυξήσεις στη χονδρεμπορική αγορά τον μήνα που διανύουμε, τότε οι επιβαρύνσεις σε πολλά πράσινα τιμολόγια θα παραμείνουν σε προσιτά επίπεδα τον πρώτο μήνα του επόμενου έτους, παρά το γεγονός ότι θα έχουν πλέον αποσυρθεί οι οριζόντιες επιδοτήσεις.
Υπενθυμίζεται ότι στο πράσινο τιμολόγιο του προμηθευτή τους θα μεταπέσουν όλοι οι καταναλωτές, με εξαίρεση όσους έχουν ενεργή σύμβαση σταθερής χρέωσης και όσα νοικοκυριά ή μικρές επιχειρήσεις επιλέξουν στο μεταξύ κάποιο άλλο προϊόν. Οι ανακοινώσεις των εταιρειών αφορούσαν τις τρεις συνιστώσες από τις οποίες θα προκύπτει η τελική τιμή στο πράσινο προϊόν τους – δηλαδή τη βασική χρέωση, τις παραμέτρους του μηχανισμού διακύμανσης και τις τυχόν εκπτώσεις.
Οι εταιρείες θα γνωστοποιήσουν τις τελικές τιμές Ιανουαρίου την 1η του Ιανουαρίου, αφού μένει ανοικτή η συνιστώσα του μηχανισμού διακύμανσης. Η επιβάρυνση του μηχανισμού θα «κλειδώσει» στις 31 Δεκεμβρίου, καθώς θα εξαρτηθεί από το ύψος στο οποίο θα διαμορφωθεί η χονδρεμπορική αγορά τον Δεκέμβριο. Ωστόσο, το insider.gr επεξεργάστηκε διάφορα σενάρια, αναφορικά με την πορεία της χονδρικής τον μήνα που διανύουμε, για μία εκτίμηση των επιβαρύνσεων των «πράσινων» τιμολογίων στις αρχές του επόμενου έτους.
Η σύγκριση με τον περασμένο Ιανουάριο
Ως μέτρο σύγκρισης επελέγη το τιμολόγιο Γ1 της ΔΕΗ, αντιπαραβάλλοντας την τιμή που είχε τον Ιανουάριο του 2023 και την τιμή που μπορεί να λάβει τον Ιανουάριο του 2024, με βάση διάφορα σενάρια. Η επιλογή του Γ1 έγινε καθώς πρόκειται για το προϊόν που η ΔΕΗ αποφάσισε να είναι το πράσινο τιμολόγιό της. Κάτι που σημαίνει ότι η ήδη πολύ μεγάλη καταναλωτική του βάση μπορεί να διευρυνθεί ακόμη περισσότερο από τον Ιανουάριο, με τη μετάπτωση σε αυτό ακόμη περισσότερων πελατών της εταιρείας, που δεν θα «στραφούν» σε άλλο προϊόν μέσα στον Δεκέμβριο.
Τον Ιανουάριο του 2023, το Γ1 είχε «κλειδώσει» στα 15,9 λεπτά ανά κιλοβατώρα, συνυπολογίζοντας την επιδότηση από την πολιτεία. Για να έχει παρόμοια τιμή και τον Ιανουάριο του 2024 (χωρίς επιδότηση αυτή τη φορά), θα πρέπει η χονδρεμπορική τιμή τον Δεκέμβριο να μην σημειώσει άλμα πάνω από 15%, σε σχέση με τον Νοέμβριο.
Το «ταβάνι» αυτό μεταφράζεται σε τιμή 122 ευρώ ανά Μεγαβατώρα, για τη χονδρική αγορά τον μήνα που διανύουμε. Σύμφωνα με αναλυτές του κλάδου, είναι πολύ πιθανό το όριο αυτό όντως να μην ξεπεραστεί τον Δεκέμβριο, με δεδομένο μάλιστα ότι το κόστος του αερίου «τρέχει» αυτό τον μήνα χωρίς αξιόλογη μεταβολή.
Ακόμη καλύτερα, αν τον Δεκέμβριο η εγχώρια χονδρική έχει έστω και ελαφρώς χαμηλότερη... επίδοση, τότε το «πράσινο» τιμολόγιο θα είναι πιο αποκλιμακωμένο. Για παράδειγμα, με βάση την επεξεργασία του insider.gr, αν η αύξηση σε σχέση με τον Νοέμβριο είναι 10%, τότε η τιμή του Γ1 θα είναι στα 15,23 λεπτά ανά KWh, άρα κάτω από τον Ιανουάριο του 2023.
Τα τιμολόγια των άλλων εταιρειών
Αξίζει να σημειωθεί ότι, με βάση οποιοδήποτε σενάριο, το «πράσινο» προϊόν Γ1 της ΔΕΗ είναι φθηνότερο από τα αντίστοιχα προϊόντα όλων των εταιρειών. Ωστόσο, με βάση την επεξεργασία από το insider.gr όλων των «πράσινων» τιμολογίων, στην περίπτωση τριών προμηθευτών, τα ειδικά τους προϊόντα κινούνται ελάχιστα παραπάνω, λαμβάνοντας υπόψη και τις εκπτώσεις συνέπειας που παρέχουν σε περίπτωση εμπρόθεσμης ληξιπρόθεσμης εξόφλησης του λογαριασμού.
Είναι ενδεικτικό ότι, στο σενάριο που το Γ1 θα είναι 15,9 λεπτά ανά kWh τον Ιανουάριο, τότε τα τρία άλλα προϊόντα διαμορφώνονται στα 16,45, 16,46 και 16,6 λεπτά ανά kWh, συνυπολογίζοντας τα bonus συνέπειας. Επομένως, οι διαφορές τους από το Γ1 είναι μικρότερες από 4%, δηλαδή από 0,7 λεπτά ανά kWh και λιγότερες.
Για δύο άλλους ιδιώτες παρόχους δεν μπορεί να γίνει σύγκριση, καθώς όπως αναφέρουν στις ιστοσελίδες τους εκκρεμεί η ανακοίνωση των εκπτώσεων για τον Ιανουάριο. Οι υπόλοιποι πάροχοι κινούνται ελαφρώς υψηλότερα.
Όπως είναι φυσικό, η ίδια εικόνα καταγράφεται και στο ενδεχόμενο πιο ήπιας ανόδου της χονδρικής τον Δεκέμβριο (κατά 10%), όπου το Γ1 της ΔΕΗ θα «προσγειωθεί» στα 15,23 λεπτά ανά KWh. Και πάλι συνυπολογίζοντας τις εκπτώσεις συνέπειας, τρεις ιδιώτες θα βρίσκονται σε πολύ μικρή απόσταση, με τιμές 15,71, 15,74 και 15,88 λεπτά ανά KWh.
Δύο στρατηγικές
Όσον αφορά τις δύο από τις τρεις συνιστώσες της τελικής τιμής του πράσινου τιμολογίου, δηλαδή τη βασική χρέωση και τον μηχανισμό διακύμανσης, οι προμηθευτές ακολούθησαν δύο βασικές στρατηγικές. Η πρώτη ήταν να καθορίσουν τη βασική χρέωση κοντά στην τελική τιμή, με τον μηχανισμό διακύμανσης ουσιαστικά να αναλαμβάνει ρόλο «διόρθωσης», ανάλογα με τις αυξομειώσεις του χονδρεμπορικού κόστους.
Ο ρόλος αυτός επιτυγχάνεται, καθορίζοντας σε σχετικά υψηλό επίπεδο το πλαφόν της χονδρεμπορικής τιμής, το οποίο ενεργοποιεί τον μηχανισμό διακύμανσης. Επίσης, όσο υψηλότερα είναι αυτό το πλαφόν, τόσο μικρότερη είναι και η συνιστώσα του μηχανισμού στην τελική χρέωση. Έτσι, για παράδειγμα υπάρχει εταιρεία με βασική χρέωση στα 22 λεπτά ανά KWh (14 λεπτά ανά KWh με την έκπτωση συνέπειας), με τον μηχανισμό να «ενεργοποιείται» όταν η χονδρεμπορική ξεπεράσει τα 100 ευρώ ανά Μεγαβατώρα.
Άλλες εταιρείες επέλεξαν μία πολύ χαμηλή βασική χρέωση, με την τελική τιμή να διαμορφώνεται σε συντριπτικό ποσοστό από τον μηχανισμό διακύμανσης, ο οποίος επί της ουσίας είναι μόνιμα ενεργοποιημένος. Το πιο ακραίο παράδειγμα είναι προμηθευτής που όρισε τη βασική χρέωση στα 9,9 λεπτά ανά KWh, με τον μηχανισμό ωστόσο να ενεργοποιείται όταν η χονδρεμπορική είναι πάνω από τα 4 ευρώ ανά Μεγαβατώρα, δηλαδή πάντοτε. Επίσης, αρκετές εταιρείες έχουν ορίσει το πλαφόν του μηχανισμού τους στα 40 ή στα 50 ευρώ ανά MWh.
Αδυναμία σύγκρισης με τη βασική χρέωση
Οι δύο αυτές στρατηγικές σημαίνουν ότι δεν μπορούν να συγκριθούν τα προϊόντα δύο εταιρειών με μοναδικό κριτήριο τη βασική χρέωση. Κι αυτό γιατί, όπως φαίνεται παραπάνω, μικρή βασική χρέωση κάθε άλλο παρά σημαίνει αναγκαστικά και μικρή τελική τιμή.
Επομένως, για όποιον καταναλωτή δεν θέλει να... ακονίσει τις μαθηματικές του γνώσεις – υπολογίζοντας τον μηχανισμό διακύμανσης για διάφορα σενάρια, προσθέτοντας τη βασική χρέωση και αφαιρώντας τις τυχόν εκπτώσεις- αντικειμενική (και τελεσίδικη) εικόνα θα έχει την 1η Ιανουαρίου, όταν κάθε εταιρεία θα ανακοινώσει την τελική τιμή του πράσινου τιμολογίου της.
Από την άλλη πλευρά, θα πρέπει να σημειωθεί ότι, με βάση τη νομοθετική ρύθμιση του ΥΠΕΝ, οι προμηθευτές έχουν τη δυνατότητα να αλλάζουν τις εκπτώσεις ακόμη και κάθε μήνα. Επομένως, η κατάταξη των πράσινων τιμολογίων για τον Ιανουάριο (από το φθηνότερο στο ακριβότερο) μπορεί κάλλιστα να ανατραπεί από τον επόμενο μήνα, στην περίπτωση που κάποιες εταιρείες αποφασίσουν να αναπροσαρμόσουν τα bonus που παρέχουν.
Την ίδια στιγμή, για αύριο έχει προγραμματιστεί συνάντηση ΡΑΑΕΥ – προμηθευτών για τα «πράσινα» τιμολόγια. Σκοπός είναι να δοθούν διευκρινίσεις για την εφαρμογή τους, με βάση τα ερωτήματα που έχουν απευθύνει οι εταιρείες στη Ρυθμιστική Αρχή.
