Ροή
Χαμηλότερα από το consensus διαμορφώνεται η εκτίμηση της Goldman Sachs αναφορικά με ανάπτυξη στη Ευρωζώνη, κάτι που οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην υπόθεση ότι οι ροές φυσικού αερίου θα παραμείνουν περιορισμένες, με αρνητικές επιπτώσεις στην οικονομική δραστηριότητα, καθώς το υψηλό ενεργειακό κόστος επιβαρύνει τις δαπάνες των νοικοκυριών και θα πρέπει να επέλθει μια «καταστροφή» της βιομηχανικής ζήτησης ώστε να υπάρξει μια επαρκή ροή ενέργειας προς τα νοικοκυριά.
Έτσι, στο βασικό της σενάριο, η Goldman Sachs εκτιμά πως η Ευρωζώνη βρίσκεται «στο χείλος της ύφεσης», αλλά παρ' όλα αυτά προσπαθεί να εντοπίσει το χρονικό σημείο γύρω από την πρώτη αύξηση των επιτοκίων, για φέτος, από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, δεδομένων των συνεχιζόμενων ανοδικών αναθεωρήσεων για τον πληθωρισμό.
Όπως σημειώνει ο Jan Hatzius, επικεφαλής οικονομολόγος της Goldman Sachs, οι τελευταίες αναφορές για εγκλήματα πολέμου και φρικαλεότητες από τα ρωσικά στρατεύματα στην Ουκρανία ενδέχεται να ενισχύσουν τις πιθανότητες η Ευρώπη να βάλει ένα οριστικό τέλος στην εισαγωγή ρωσικού φυσικού αερίου. Εάν υπάρξει μια τέτοιου είδους κλιμάκωση, το σενάριο του αμερικανικού οίκου υποδηλώνει ότι πιθανότατα θα επακολουθήσει μια υφεσιακή κατάσταση στην Ευρωζώνη, με την Γερμανία και την Ιταλία να βρίσκονται στο επίκεντρο εξαιτίας της υψηλής εξάρτησης από το ρωσικό αέριο. Αυτό πιθανότατα θα οδηγήσει σε αύξηση των επιτοκίων το 2023, παρά τη σαφή διάθεση από το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ για άμεση έξοδο από την τρέχουσα διευκολυντική στάση.
Η εικόνα στις ΗΠΑ
Ευρύτερα, ένα κρίσιμο σημείο στο οποίο στέκεται ο Hatzius είναι η εικόνα της αμερικανικής αγοράς εργασίας. Όπως αναφέρει το ποσοστό ανεργίας στις ΗΠΑ ανέρχεται στο 3,6% έναντι 3,5% τον Φεβρουάριο του 2020, ενώ ο δείκτης απασχόλησης/πληθυσμού για το ηλικιακό εύρος 25 - 54 ετών κινείται στο 80% έναντι του 80,5% τον Φεβρουάριο του 2020. Αλλά αυτά τα τυπικά μέτρα υποτιμούν σοβαρά τη «στενότητα» της αγοράς εργασίας διότι δεν εντάσσουν τις ανοιχτές θέσεις, οι οποίες είναι εξίσου σημαντικές με τις θέσεις εργασίας και τους απασχολούμενους. Υπό αυτό το πρίσμα, η Goldman Sachs εισήγαγε πρόσφατα την έννοια του «χάσματος» μεταξύ θέσεων εργασίας - εργαζομένων (θέσεις εργασίας συν κενές θέσεις μείον το εργατικό δυναμικό) που πλέον ανέρχεται στα +5,3 εκατ., όντας το πιο «υπερθερμασμένο» επίπεδο της μεταπολεμικής περιόδου τόσο σε απόλυτες τιμές όσο και σε σύγκριση με τον πληθυσμό.
Το θετικό είναι ότι αυτό το «χάσμα» μεταξύ θέσεων εργασίας - εργαζομένων είναι πιθανώς να έχει φτάσει στην κορύφωσή του ή σχετικά κοντά. Αν και είναι πιθανή η περαιτέρω ισχυρή ενίσχυση της απασχόλησης κατά τους επόμενους μήνες, η Goldman Sachs εκτιμά ότι ένα μεγάλο μέρος της θα περιλαμβάνει την κάλυψη θέσεων που είναι ανοιχτές επί του παρόντος με την επιστροφή του εργατικού δυναμικού των οποίων οι καταθέσεις από τη συμπιεσμένη ζήτηση (ελέω πανδημίας) έχουν περιοριστεί έως εξαντληθεί. Το αρνητικό είναι ότι αυτό μάλλον δεν αρκεί. Προκειμένου να υποχωρήσει η πίεση στους μισθών σε επίπεδα τουλάχιστον σε γενικές γραμμές συνεπή με τον στόχο του πληθωρισμού της Fed, ο αμερικανικός οίκος εκτιμά ότι το «χάσμα» πρέπει να συρρικνωθεί τουλάχιστον στο μισό. Ο Hatzius εκτιμά περαιτέρω ότι αυτό θα συνεπάγεται μια επιβράδυνση της αναπτυξιακής δυναμικής στο εύρος 1% - 1,5%, ακόμη πιο αδύναμη από την εκτίμηση της G.S για το 2022 (που είναι χαμηλότερη από το consensus) στο 1,9% (Q4/Q4). Αυτό πιθανότατα θα απαιτήσει μια σημαντική αυστηροποίηση των χρηματοοικονομικών συνθηκών από τα τρέχοντα επίπεδα και θα μπορούσε κάλλιστα να σημαίνει μια υψηλότερη τελική γραμμή στα επιτόκια από την εκτίμηση της Goldman Sachs για 3% - 3,25%.
Επιπλέον, η Goldman Sachs θεωρεί πως μια ύφεση στις ΗΠΑ απέχει πολύ από το να αποτελέσει μια αναπόφευκτη κατάσταση, εστιάζοντας σε τρία σημεία. Πρώτον, το δείγμα υφέσεων στις ΗΠΑ που διέπει τους εμπειρικούς κανόνες της αγοράς εργασίας της G.S είναι μικρό - 12 σε ολόκληρη τη μεταπολεμική περίοδο και μόλις 4 από το 1982 - και υπάρχουν αρκετές περιπτώσεις σε άλλες οικονομίες της G10 στις οποίες μια μέτρια επιδείνωση της αγοράς εργασίας, δεν οδήγησε σε ύφεση. Δεύτερον, σε προηγούμενα επεισόδια «υπερθέρμανσης» της αμερικανικής αγοράς εργασίας, δεν υπήρχε μια επιπλέον «πηγή» προσφοράς εργασίας συγκρίσιμη με το 1 - 1,5 εκατ. εργαζομένων ενηλίκων μεταξύ 25 - 54 ετών που μπορούν πλέον να είναι έτοιμοι να επιστρέψουν στη βάση του εργατικού δυναμικού. Τρίτον, λίγες από τις οικονομικές ανισορροπίες που κατέστησαν την οικονομία των ΗΠΑ ευάλωτη σε αυτοτροφοδοτούμενες υφεσιακές τάσεις μέχρι τις υφέσεις του 2001 και του 2007 - 2009 - ειδικά τα υψηλά ελλείμματα του ιδιωτικού τομέα στον τομέα των νοικοκυριών ή/και των επιχειρήσεων - είναι πλέον ορατές πλέον.
Αντιθέτως, ο ιδιωτικός τομέας φαίνεται να είναι σε ασυνήθιστα καλά επίπεδα εξαιτίας της αποτίμησης των μετοχών, των αποταμιεύσεων, αλλά και της θετικής σχέσης εισοδήματος και εξόδων. Αυτό σημαίνει, ότι τα νοικοκυριά έχουν περισσότερα αποθέματα μέσω των οποίων μπορούν να «γεφυρώσουν» μια προσωρινή επιβράδυνση των εισοδημάτων και των μισθών και ότι η επιδείνωση της αγοράς εργασίας είναι λιγότερο πιθανό να «τραφεί» από μόνη της.
