Ροή
Οι ανεπίσημες προβολές εκτιμήσεων της Eurostat για τον Απρίλιο, δείχνουν να αυξάνεται η πληθωριστική πίεση στην Ευρώπη, εντείνοντας τα αδιέξοδα στην διαμόρφωση νομισματικής πολιτικής από την ΕΚΤ. Ο πληθωρισμός της Ευρωζώνης τον Μάρτιο εκτινάχθηκε όπως έγινε γνωστό την Παρασκευή στο 7,5% και σύμφωνα με τους παράγοντες που διαμορφώνουν την τάση του αυτό θα επαναληφθεί και τον Απρίλιο.
Σε διαφορά από την δεκαετία του 70’ η ταχύτητα αύξησης του πληθωρισμού είναι …πρωτοφανής, τόσο για τις οικονομίες με εμπορικό πλεόνασμα όσο και για εκείνες με ισχυρό εμπορικό έλλειμμα.
Από το ήδη υψηλό 5,9% το Φεβρουάριο, εκτινάχθηκε στο 7,5%, ήτοι ένας μηνιαίος πληθωρισμός της τάξης του 2,5%...
Αναμφίβολα η ισχυρή αύξηση σχετίζεται σχεδόν εξ ολοκλήρου με την ενέργεια, η οποία κατέγραψε αύξηση 44,7%, από 32% το Φεβρουάριο. Η μηνιαία αύξηση ήταν 12,5%.
Ωστόσο, η αύξηση ήδη ήταν ισχυρή και τον Φεβρουάριο, ήτοι πριν ο πόλεμος επηρεάσει τις τιμές στην ενέργεια.
Για την Ευρωζώνη οι τιμές των βιομηχανικών αγαθών (εξαιρουμένης της ενέργειας) που έχουν μεγάλη σημασία, αυξήθηκαν κατά 3,4%, από 3,1% τον Φεβρουάριο (+2,5% σε μηνιαία βάση), ενώ οι υπηρεσίες αυξήθηκαν κατά 2,7% από 2,5% τον Φεβρουάριο (ήτοι +0,4% σε μηνιαία βάση).
Παράλληλα τα ανεπεξέργαστα τρόφιμα είναι 7,8% πιο ακριβά από ό, τι πριν από ένα χρόνο, σε σύγκριση με το επίσης υψηλό 6,2% στα τέλη Φεβρουαρίου (πριν από τον πόλεμο).
Αμηχανία στην ΕΚΤ
Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΚΤ όλες οι προϋποθέσεις «στόχοι» που είχαν τεθεί σαν βάση των αναλύσεων και των μοντέλων που χρησιμοποιεί για τις προβλέψεις της έχουν…ανατραπεί.
Οι συνέπειες είναι ήδη δραματικές τόσο για τις ισχυρές όσο και για τις περιφερειακές οικονομίες της Ευρωζώνης.
Για παράδειγμα η εκτίμηση για την ανάπτυξη στην Γερμανία για το 2022, από 4,5% υποβιβάζεται πλέον στο 1,8% εξ αιτίας του πληθωρισμού και της ενεργειακής κρίσης.
Για οικονομίες όπως η ελληνική, με υψηλά διαρθρωτικά εμπορικά ελλείμματα, η εισβολή του πληθωρισμού είναι ακόμα πιο βίαιη καθώς δεν υπάρχουν μηχανισμοί ανάσχεσης της αύξησης των εισαγόμενων τιμών, ειδικά σε ενέργεια και τρόφιμα. Έτσι ο πληθωρισμός απογειώθηκε στο 8% με συνεχιζόμενη ανοδική τάση…
Το πρόβλημα όμως δεν σταματάει στην ανοδική τροχιά των τιμών και τις πληθωριστικές πιέσεις.
Η επόμενη φάση του προβλήματος έχει να κάνει με τις συνέπειες της ενεργοποίησης των μηχανισμών ανάσχεσης του πληθωρισμού από τις κεντρικές τράπεζες. Ήτοι με τις συνέπειες της αντικατάστασης του «άφθονου» και «φθηνού» χρήματος με πολιτικές που θα το κάνουν «σπανιότερο» και «ακριβότερο» μέσω της αύξησης των επιτοκίων, του μοναδικού εργαλείου ανάσχεσης του πληθωρισμού.
Η αύξηση επιτοκίων φέρνει ύφεση
Τα διαθέσιμα ιστορικά «παραδείγματα» επιβεβαιώνουν σε συμφωνία με την οικονομική θεωρία ότι η αύξηση των επιτοκίων δεν οδηγεί αμέσως σε ανάσχεση των πληθωριστικών πιέσεων, αλλά μόνο δια μέσου της ύφεσης που μεσολαβεί με την εφαρμογή τους.
Βέβαια η γενική αυτή «γραμμή» επηρεάζεται σε σημαντικό βαθμό από το αν οι βασικές πληθωριστικές πιέσεις προέρχονται από το κομμάτι της προσφοράς ή της ζήτησης.
Σε κάθε περίπτωση και με δεδομένη την τρέχουσα συγκυρία εμφανίζεται δύσκολο να αντιμετωπισθεί ένα κύμα πληθωρισμού από την πλευρά της προσφοράς με μεθόδους ανάσχεσης του πληθωρισμού της ζήτησης.
Εξ αυτού και η ισχυρή κριτική που δέχεται η Fed με την ενεργοποίηση της των προβλεπόμενων αλλεπάλληλων αυξήσεων στα επιτόκια, μία κριτική που προσάπτει στον κ. Πάουελ την ευθύνη για την πρόκληση ισχυρού κύματος ύφεσης στην αμερικάνικη οικονομία. Είναι γνωστή ακόμα και πριν από τον πόλεμο η εκτίμηση του Λάρυ Σάμμερς ότι η Fed οδηγεί την αμερικάνικη οικονομία σε στασιμοπληθωρισμό…
Στο εσωτερικό μέτωπο της ΕΚΤ, παρ’ ότι δεν έχουν εκφραστεί τόσο ξεκάθαρα οι σχετικές απόψεις και με δεδομένο ότι το περιβάλλον είναι διαφορετικό λόγο της εξάρτησης από την ενεργειακή και τροφική αλυσίδα τροφοδοσίας από την Ρωσία, διατυπώνονται «ενστάσεις» όσο αφορά την ταχύτητα με την οποία μπορεί να «τρέξει» στην Ευρωζώνη η απόσυρση της ποσοτικής χαλάρωσης.
Η σχετική διαδικασία που άρχισε προχθές 1η Απριλίου, με το τέλος των καθαρών αγορών τίτλων μέσω του PEPP, αναμένεται να επανεξεταστεί ως προς τους ρυθμούς που θα ακολουθήσει, ανάλογα με την πορεία των δεικτών πληθωρισμού τον Απρίλιο και τον Μάιο.
Στόχος όπως αναφέρεται αρμοδίως, είναι να αποφευχθεί η πρόκληση μιας ισχυρής επιβράδυνσης της οικονομίας με την αλλαγή του περιβάλλοντος χρηματοδότησης, λόγω της ανάγκης να αναχαιτισθεί το πληθωριστικό κύμα που έχει ξεκινήσει. Από την πλευρά του Διευθύνοντος Συμβούλου της BASF του μεγαλύτερου ευρωπαϊκού Ομίλου χημικών προϊόντων πάντως – και πριν η ΕΚΤ πάρει τις αποφάσεις της – η εκτίμηση είναι ότι η Ευρωζώνη υπό τις παρούσες συνθήκες βρίσκεται μπροστά σε ένα νέο κύμα παρατεταμένης ύφεσης…
