Σε ισχύ τέθηκε ο προϋπολογισμός της ΕΕ για το επόμενο έτος μετά την υπογραφή του από την πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Ρομπέρτα Μετσόλα. Περισσότερα από 372,7 εκατ. ευρώ προστίθενται για βασικές προτεραιότητες, όπως οι υποδομές ενέργειας και μεταφορών, η ανθρωπιστική βοήθεια και η πολιτική προστασία
Ο συνολικός προϋπολογισμός για το 2026 ανέρχεται σε 192,8 δισ. ευρώ σε αναλήψεις υποχρεώσεων, ενώ οι πληρωμές ορίζονται σε 190,1 δισ. ευρώ.
Σε συμφωνία με τα κράτη μέλη, η οποία επιτεύχθηκε το Σάββατο 15 Νοεμβρίου, το Κοινοβούλιο έλαβε 372,7 εκατ. ευρώ για τις προτεραιότητές του επιπλέον όσων είχε προτείνει αρχικά η Επιτροπή στο σχέδιο προϋπολογισμού της.
Το Κοινοβούλιο επικεντρώθηκε στην αύξηση της χρηματοδότησης για προγράμματα και πολιτικές που αποσκοπούν στη βελτίωση της ζωής των πολιτών, στην τόνωση της ανταγωνιστικότητας και στην αντιμετώπιση των αμυντικών προκλήσεων.
Πρόσθετη χρηματοδότηση για σημαντικά προγράμματα της ΕΕ
Για την τόνωση της ανταγωνιστικότητας και τη βελτίωση των διασυνοριακών υποδομών, οι ευρωβουλευτές αύξησαν τη χρηματοδότηση για το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη» κατά 20 εκατ. ευρώ και για τα δίκτυα μεταφορών και ενέργειας κατά 23,5 εκατ. ευρώ. Το Κοινοβούλιο εξασφάλισε επιπλέον 10 εκατ. ευρώ για τον μηχανισμό πολιτικής προστασίας και το RescEU για τη βελτίωση του συντονισμού και της αντιμετώπισης καταστροφών. Διαδραματίζοντας ουσιαστικό ρόλο στην αμυντική ετοιμότητα της ΕΕ, η στρατιωτική κινητικότητα θα λάβει επιπλέον 10 εκατ. ευρώ. Οι ευρωβουλευτές διασφάλισαν επίσης ότι η διαχείριση των συνόρων θα ενισχυθεί με επιπλέον 10 εκατ. ευρώ.
Το χρηματοδοτικό μέσο της ΕΕ για το περιβάλλον και τη δράση για το κλίμα, το πρόγραμμα LIFE, θα λάβει πρόσθετη χρηματοδότηση ύψους 10 εκατ. ευρώ, ενώ τα προγράμματα EU4Health και Erasmus+ θα επωφεληθούν από επιπλέον 3 εκατ. ευρώ έκαστο.
Το Κοινοβούλιο άσκησε πίεση για επιπλέον 35 εκατ. ευρώ για τη Νότια Γειτονία της ΕΕ και για αύξηση κατά 25 εκατ. ευρώ για την Ανατολική Γειτονία. Εξασφάλισε επίσης αύξηση της ανθρωπιστικής βοήθειας κατά 35 εκατ. ευρώ για την αντιμετώπιση της αυξανόμενης γεωπολιτικής αστάθειας, της επιτάχυνσης των παγκόσμιων ανθρωπιστικών κρίσεων και των καταστάσεων έκτακτης ανάγκης που προκαλούνται από την κλιματική αλλαγή.
Για να δημιουργηθούν νέες ευκαιρίες, ιδίως για τους νέους γεωργούς, η χρηματοδότηση για μέτρα προώθησης των ευρωπαϊκών γεωργικών προϊόντων στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Γεωργικού Ταμείου Εγγυήσεων αυξήθηκε κατά 105 εκατ. ευρώ - σύμφωνα με την αρχική θέση του Κοινοβουλίου.
Κόστος αποπληρωμής για τη δέσμη μέτρων ανάκαμψης NextGenerationEU
Η ΕΕ αντιμετωπίζει απροσδόκητη αύξηση του κόστους δανεισμού για το πρόγραμμα NextGenerationEU κατά 4,2 δισ. ευρώ το 2026, ποσό διπλάσιο από εκείνο που προβλεπόταν αρχικά από την Επιτροπή. Οι ευρωβουλευτές διασφάλισαν ότι αυτό το πρόσθετο κόστος δεν θα οδηγήσει σε μειώσεις σε βασικά προγράμματα, όπως το Erasmus+ ή το EU4Health. Όπως είχε ήδη συμφωνηθεί, το πρόσθετο κόστος θα αντιμετωπίζεται μέσω του «διαδοχικού μηχανισμού», ο οποίος αποσκοπεί στη διαχείριση των αυξανόμενων δαπανών αποπληρωμής του NextGenerationEU, προστατεύοντας παράλληλα τα εμβληματικά προγράμματα.
Ο συνολικός προϋπολογισμός για το 2026 ανέρχεται σε 192,8 δισ. ευρώ σε αναλήψεις υποχρεώσεων και σε 190,1 δισ. ευρώ για πληρωμές, αφήνοντας περιθώριο 715,7 εκατ. ευρώ κάτω από τα ανώτατα όρια του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου 2026 σε αναλήψεις υποχρεώσεων για απρόβλεπτα γεγονότα. Περισσότερες λεπτομέρειες είναι διαθέσιμες στα «στοιχεία για κοινά συμπεράσματα», στο παρόν ενημερωτικό σημείωμα και στο πρόσφατο δελτίο τύπου μετά τη συμφωνία μεταξύ του Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου.
Ο προϋπολογισμός του 2026 εγκρίθηκε με 419 ψήφους υπέρ, 185 κατά και 53 αποχές. Το Συμβούλιο ενέκρινε τη συμφωνία τη Δευτέρα.
Δηλώσεις
«Ζούμε σε ταραγμένους καιρούς, με ολοένα αυξανόμενες προσδοκίες και αντίστοιχες απαιτήσεις από τον προϋπολογισμό της ΕΕ. Καθώς οι προτεραιότητες των πολιτών εξελίσσονται, είναι σημαντικό το Κοινοβούλιο και τα θεσμικά όργανα της ΕΕ να ακούν και να ανταποκρίνονται αποτελεσματικά. Σημειώνεται πρόοδος, αλλά ο προϋπολογισμός από μόνος του δεν επαρκεί. Θα χρειαστούν συνεχείς προσπάθειες και περαιτέρω βήματα για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας», δήλωσε ο πρόεδρος της Επιτροπής Προϋπολογισμών, Johan Van Overtveldt (Συντηρητικοί, Βέλγιο).
«Υπό δύσκολες συνθήκες λόγω του επιθετικού πολέμου της Ρωσίας, φυσικών καταστροφών και γεωπολιτικών πιέσεων, παραμείναμε επικεντρωμένοι στην προτεραιότητά μας για τον προϋπολογισμό του 2026 κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων με τις κυβερνήσεις της ΕΕ: μια ασφαλέστερη και ισχυρότερη Ευρώπη. Το Κοινοβούλιο εξασφάλισε συμπληρωματικές ενισχύσεις ύψους σχεδόν 400 εκατ. ευρώ, ανέστρεψε τις περικοπές που πρότεινε το Συμβούλιο και ενίσχυσε βασικά προγράμματα, για παράδειγμα διασφαλίζοντας καλύτερη προστασία των συνόρων, στρατιωτική κινητικότητα και μεγαλύτερη στήριξη για τις γειτονικές μας χώρες και την ανθρωπιστική βοήθεια. Ενωμένοι στη θέση μας καθ’ όλη τη διάρκεια της διαδικασίας, καταλήξαμε σε έναν σταθερό προϋπολογισμό για το επόμενο έτος, ο οποίος επικεντρώνεται σε μια ασφαλή, σταθερή και ισχυρότερη Ευρώπη για τους πολίτες», δήλωσε ο γενικός εισηγητής για τον προϋπολογισμό της ΕΕ για το 2026 (για το τμήμα III - Επιτροπή), Andrzej Halicki (ΕΛΚ, Πολωνία),
«Ο προϋπολογισμός της ΕΕ για το 2026 αντιπροσωπεύει την Ευρώπη που θέλουμε να οικοδομήσουμε: μια Ευρώπη που επενδύει στη γνώση, τη νεολαία, την έρευνα, την προστασία του περιβάλλοντος, την αλληλεγγύη και την ανθρωπιστική βοήθεια. Εξασφαλίσαμε μια ισχυρή συμφωνία που στηρίζει κρίσιμα προγράμματα της ΕΕ και βασικούς θεσμούς, ενισχύει την προστασία και τις αξίες του κράτους δικαίου και παράγει αποτελέσματα για τους πολίτες μας. Χάρη στο Κοινοβούλιο, η συμφωνία για πρόσθετο προσωπικό και συμπληρωματικές ενισχύσεις ωθεί την Ένωση προς τα εμπρός, καθιστώντας την ισχυρότερη - και αυτό είναι κάτι για το οποίο μπορούμε όλοι να είμαστε υπερήφανοι», δήλωσε ο εισηγητής για τα υπόλοιπα τμήματα Matjaž Nemec (Σοσιαλιστές, Σλοβενία).
